Ergenlerde İnternet Bağımlılığı ve Psikolojik Belirtilerin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 1, 31 - 41, 10.04.2018

İbrahim Taş

https://doi.org/10.18506/anemon.310973

Cited By: 24

Öz

Bu
araştırmada internet bağımlılığı ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişki
incelenmiş ve bu kavramlar çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmiştir.
Araştırma İstanbul’da farklı liselerde öğrenim gören 167’si (% 39.7) kadın
254’ü (%60.3) erkek olmak üzere toplam 421 öğrenci üzerinde yürütülmüştür.
Araştırmada veri toplama araçları olarak İnternet Bağımlılığı Ölçeği ve Kısa
Semptom Envanteri kullanılmıştır. Araştırmada internet bağımlılığı ile
psikolojik belirtiler arasında pozitif yönlü ilişki olduğu tespit edilmiştir.
İnternet bağımlılığının anne baba tutumları ve internete girme amacına göre
anlamlı şekilde farklılaştığı ve internette kalma süresi ile ilişkili olduğu
tespit edilmiştir. Psikolojik belirtilerin cinsiyet, anne baba tutumları ve
sınıf değişkenine göre anlamlı şekilde farklılaştığı yaş ve internette kalma
süresi ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca psikolojik belirtilerin
interneti kullanma amacına göre anlamlı şekilde farklılaşmadığı tespit
edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnternet Bağımlılığı, Ergenlik, Psikolojik Belirtiler, Anne Baba Tutumu

The Examination of Internet Addiction and Psychological Symptoms Among Adolescents According to Various Variables

Öz

In
this study, the relationship between internet addiction and psychological
symptoms is examined. The research is carried out on total 421 high
school students studying at different high schools in Istanbul province. 167
(39%) of them are female and 254 (60,3%) of them are male. Brief Symptom
Inventory and the Internet Addiction Scale were used as data collection tools.
In the study, positive correlation between internet addiction and psychological
symptoms has been found. It has been identified that internet addiction differs
significantly according parental attitudes and the purpose of using the internet.
It has been identified that psychological symptoms differ significantly
according to gender, parental attitudes and grade level while it is associated
with time on the internet and the variable of age.   

Anahtar Kelimeler

Internet Addiction, Adolescent, Psychological Symptoms, Parental Attitude

Kaynakça

• Alaçam, H. (2012). Denizli Bölgesi Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığının Görülme Sıklığı ve Yetişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ile İlişkisi. Tıpta Uzmanlık Tezi. Aydın: Pamukkale Üniversitesi.
• Arslan, G. (2017). Psychological maltreatment, forgiveness, mindfulness, and internet addiction among young adults: A study of mediation effect. Computer in Human Behavior, 72, 57-66. http://dx.doi.org/10.1016/j.chb.2017.02.037.
• Ayas, T. (2012). The relationship between internet and computer game addiction level and shyness among highschool students. Educational Sciences: Theory & Practise, 12(2), 632-636.
• Ayas, T., & Horzum, M.B. (2013a). İlköğretim öğrencilerinin internet bağımlılığı ve aile internet tutumu. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(39), 46-57.
• Ayas, T., & Horzum, M.B. (2013b). Relation between depression, loneliness, self-esteem and internet addiction. Education, 133(3), 283-290.
• Ayas, T., Çakır, Ö., & Horzum, M.B. (2011). Ergenler için bilgisayar bağımlılığı ölçeği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 439-448.
• Benk, A. (2006). Üniversite Öğrencilerinde Mükemmeliyetçi Kişilik Özelliğinin Psikolojik Belirtilerle İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Beranuy, M., Oberst, U., Carbonell, X., & Chamarro. (2009). Problematic internet and mobile phone use and clinical symptoms in college students: The role of emotional intelligence. Computers in Human Behavior, 25, 1182–1187.
• Bernardi, S., & Pallanti, S. (2009). Internet addiction: a descriptive clinical study focusing on comorbidities and dissociative symptoms. Comprehensive Psychiatry, 50, 510–516.
• Birel, S. (2012). Lise Öğrencilerinin Bazı Değişkenlere Göre Rekabetçi Tutum, Psikolojik Belirtiler ve Problem Çözme Beceri Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. Samsun: Samsun On dokuz Mayıs Üniversitesi.
• Büyükşahin Çevik, G., & Çelikkaleli, Ö. (2010). Ergenlerin arkadaş bağlılığı ve internet bağımlılığının cinsiyet, ebeveyn tutumu ve anne baba eğitim düzeylerine göre incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 225-240.
• Canan, F. (2010). Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı, Disosiyatif Belirtiler ve Sosyodemografik Özellikler Arasındaki İlişki. Tıpta Uzmanlık Tezi. Düzce: Düzce Üniversitesi.
• Cao, F., & Su, L. (2006). Internet addiction among Chinese adolescents: prevalence and psychological features. Child: Care, Health and Development, 33(3), 275–281.
• Chou, C., & Hsiao, M.C. (2000). Internet addiction, usage, gratification, and pleasure experience: The Taiwan college students' case. Computers and Education, 35, 65-80.
• Chou,C., Condron, L.A., & Belland, J.C. (2005). Review of the research on internet addiction. Educational Psychology Review, 17(4), 363-388. 10.1007/s10648-005-8138-1.
• Clayton, R.B., Osborne, R.E., Miller, B.K., & Oberle, C.D. (2013). Loneliness, anxiousness, and substance use as predictors of facebook use. Computers in Human Behavior, 29, 687–693.
• Coşar Ciğerci Z. (2006). Üstün Yetenekli Olan ve Olmayan Ergenlerde Benlik Saygısı Başkalarının Algılaması ve Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişkiler. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya. Sakarya Üniversitesi.
• Cüceloğlu, D. (1994). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çakır, Ö., Ayas, T., & Horzum, M.B. (2011). An investigation of university students, internet and game addiction with respect to several variables. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 44(2), 95-117.
• Çetin, H. (2004). Yetiştirme Yurtlarındaki Adölesanların Psikolojik Belirtileri ve Benlik Saygıları. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Çetinkaya, M. (2013). İlköğretim Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Dalbudak, E., & Evren, C. (2014). The relationship of internet addiction severity with attention deficit hyperactivity disorder symptoms in Turkish University students; impact of personality traits, depression and anxiety. Comprehensive Psychiatry, 55, 497-503. http://dx.doi.org/10.1016/j.comppsych.2013.11.018.
• Dalbudak, E., Evren, C., Topçu, M., Aldemir, S., Coşkun, K.Ş., Bozkurt, M., Evren, B., & Canbal, M. (2013). Relationship of internet addiction with impulsivity and severity of psychopathology among turkish university students. Psychiatry Research, 210, 1086–1091.
• Davis, R.A. (2001). A cognitive-behavioral model of pathological internet use. Computers in Human Behavior, 17, 187-195.
• Derin, S., & Bilge, F. (2016). Ergenlerde internet bağımlılığı ve öznel iyi oluş düzeyi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 6(46), 35-51.
• Doğan, A. (2013). İnternet Bağımlılığı Yaygınlığı. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Döner, C. (2011). İlköğretim Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığının Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Durak Batıgün, A., & Hasta, D. (2010). İnternet bağımlılığı: Yalnızlık ve kişilerarası ilişki tarzları açısından bir değerlendirme. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, 213-219.
• Durak Batıgün, A., & Kılıç, N. (2011). İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 26(67), 1-10.
• Düzgün, Ş. (1995). Lise Öğrencilerinin Anne Baba Tutumları ile Psikolojik Belirtileri Arasındaki İlişkiler. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Erkan, Z., Güçray, S., & Çam, S. (2002). Ergenlerin sosyal kaygı düzeylerinin ana baba tutumları ve cinsiyet açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10), 64-75.
• Eroğlu, Y. (2016). Üniversite öğrencilerinde problemli internet kullanımı: İlişkisel-karşılıklı bağımlı benlik kurgusu ve dürtüselliğin yordama güçleri. Turkish Studies. İnternational Periodical fort he Languages, Literature and History of Turkish or Turkıc, 11(3), 1091-1114. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9102, Ankara.
• Ertekin, Y.H., Ertekin, H., Uludağ, A., & Tekin, M. (2016). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinde internet bağımlılığı: Çanakkale örneklemi. Türk Aile Hek. Derg, 20(2), 72-76. 1015511/tahd.16.21672.
• Esen, E. (2010). Ergenlerde İnternet Bağımlılığını Yordayan Psiko-Sosyal Değişkenlerin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Gholamian, B., Shahnazi, H., & Hassanzadeh, A. (2017). The prevalence of internet addiction and its association with depression, anxiety, and stress, among high school students. İnt J Pediatr, 5(4), 4763-4770.
• Griffiths, M. (2000). Does internet and computer “addiction” exist? some case study evidence. Cyberpsychology & Behavıor, 3(2), 211-218.
• Griffiths, M. (2001). Sex on the internet: Observations and implications for internet sex addiction. The Journal of Sex Research. 38(4), 333-342.
• Günüç, S. (2009). İnternet Bağımlılık Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Bazı Demografik Değişkenler ile İnternet Bağımlılığı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• Güven, İ. G. S., & Güçray, S. S. (2009). Ergenlerin psikolojik belirtileri ve genel sağlık örüntüleri. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 30, 119-136.
• Güzel, M. (2006). Küreselleşme, internet ve gençlik kültürü. Küresel İletişim Dergisi, 1, 1-16.
• İsraelashvili, M., Kim, T., & Bukobza, G. (2012). Adolescents’ over-use of the cyber world – internet addiction or identit exploration? Journal of Adolescence, 35, 417–424.
• Jie, T., Yizhen, Y., Yukai, D., Ying, W., Dongying, Z., & Jiaji, W. (2014). Prevalence of internet addiction and its association with stressful life events and psychological symptoms among adolescent internet users. Addictive Behaviors, 39, 744–747.
• Johansson, A., & Götestam, G. (2004). Internet addiction: characteristics of a questionnaire and prevalence in Norwegian youth (12–18 Years). Scandinavian Journal of Psychology, 45, 223–229.
• Kalkan, M., & Kaygusuz, C. (2013). İnternet bağımlılığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karaca, M. (2007). Aileyi tehdit eden yeni bir tehlike: sanal ilişkiler. e-Journal of New World Sciences Academy, 2(3), 131-143.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemi (15. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Kaya, A. (2011). Öğretmen Adaylarının Sosyal Ağ Sitelerini Kullanım Durumları Ve İnternet Bağımlılığı Düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.
• Kılınç, M., & Doğan, A. (2014). Ortaokul 7. ve 8. Sınıf öğrencilerinin internet bağımlılığı ile bilişüstü farkındalıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies. İnternational Periodical fort he Languages, Literature and History of Turkish or Turkıc, 9(5), 1385-1396.
• Kim, K., Ryu, E., Chon, M. Y., Yeun, E. J., Choi, S. Y., Seo, J. S., & Nam, B. W. (2006). Internet addiction in Korean adolescents and its relation to depression and suicidal ideation: a questionnaire survey. International journal of nursing studies, 43(2), 185-192.
• Ko, C. H., Yen, J. Y., Yen, C. F., Chen, C. S., & Chen, C. C. (2012). The association between Internet addiction and psychiatric disorder: a review of the literature. European Psychiatry, 27(1), 1-8.
• Ko, C.H., Hsiao, S., Liu, G.C., Yen, J.Y., Yang, M.J. & Yen, C.F. (2010). The Characteristics of decision making, potential to take risks, and personality of college students with internet addiction. Psychiatry Research. 175. 121–125.
• Ko, C.H., Yen, J.Y., Chen, C.S., Yeh, Y.C., & Yen, C.F. (2009). Predictive values of psychiatric symptoms for internet addiction in adolescents. Arch Pedıatr Adolesc Med, 163(10), 937-943.
• Kubey, R. W., Lavin, M. J., & Barrows, J. R. (2001). Internet use and collegiate academic performance decrements: Early findings. Journal of communication, 51(2), 366-382.
• Kuss, D. J., Griffiths, M. D., & Binder, J. F. (2013). Internet addiction in students: Prevalence and risk factors. Computers in Human Behavior, 29(3), 959-966.
• McNicol, M. L., & Thorsteinsson, E. B. (2017). Internet addiction, psychological distress, and coping responses among adolescents and adults. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 20(5), 296-304.
• Monacis, L., de Palo, V., Griffiths, M. D., & Sinatra, M. (2017). Exploring individual differences in online addictions: The role of identity and attachment. International journal of mental health and addiction, 15(4), 853-868.
• Odacı, H., & Çikrıkçi, Ö. (2017). Problemli internet kullanımında depresyon, kaygı ve stres düzeyine dayalı farklılıklar. Addicta: The Turkısh Journal on Addictions, 4(1), 41-61. http://dx.doi.org/10.15805/addicta.2017.4.1.0020.
• Özen, Y., Gülaçtı, F., & Çakılı, Y. (2004). Eğitim bilimleri ve internet. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 52-57.
• Özer, M. (2011). Suçluluk-Utanç, Bağlanma, Algılanan Ebeveynlik (Anne) Tarzı Ve Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişkiler. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Kara Harp Okulu Komutanlığı.
• Rahmani, S., & Lavasani, M.G. (2011). The relationship between internet dependency with sensation seeking and personality. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30, 272 – 277.
• Sarı, C. (2008). Ergenlerin Psikolojik Belirti Düzeyleri ve Uyumlarını Yordayan Bazı Değiskenler. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Savaşır, I., & Şahin, N.H. (1997). Bilişsel davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Shapira, N. A., Goldsmith, T. D., Keck, P. E., Khosla, U. M., & McElroy, S. L. (2000). Psychiatric features of individuals with problematic internet use. Journal of affective disorders, 57(1), 267-272.
• Shaw, M., & Black D.W. (2008). Internet addiction. CNS Drugs, 22(5), 353-365.
• Steinberg, L. (2007). Ergenlik. (Çev: Figen Çok). İstanbul: İmge Yayınları.
• Sürücü, Ş. (2013). Üstün Yeteneklilerin Psikolojik Belirtileri, Stres Kaynakları ve Stres Karşısındaki Tepkileri. Yüksek Lisans Tezi. Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• Şahin Hisli, N. Batıgün Durak, A., & Uğurtaş, S. (2002). Kısa semptom envanteri (KSE): Ergenler için kullanımının geçerlik, güvenilirlik ve faktör yapısı. Türk Psikiyatri Dergisi. 13(2), 125-135.
• Taneri, P.O., & Tiryakioğlu, Ö. (2015). Ortaokul 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin sorunlu internet kullanımı ve anne baba tutumları ilişkisinin incelenmesi. International Journal of Social Science, 40, 205-225. http://dx.doi.org./10.9761/ASS3078
• Tanhan, F., & Alav, Ö. (2015). Siber kimliklerin kişiliğe yansıması: Proteus etki (Tanımı, Nedenleri, Önlenmesi). Online Journal of Addiction & Cyberbullying, 2(4), 1-19.
• Tanrıverdi, S. (2012). Ortaöğretim Öğrencelerinde İnternet Bağımlılığı ile Algılanan Sosyal Destek Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• Tao, R., Huang, X., Wang, J., Zhang, H., Zhang, Y., & Li, M. (2010). Proposed diagnostic criteria for internet addiction. Addiction, 105(3), 556-564.
• Taylan, H.H., & Işık, M. (2015). Sakarya’da ortaokul ve lise öğrencilerinde internet bağımlılığı. Turkish Studies. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(6), 855-874.
• Tsai, H. F., Cheng, S. H., Yeh, T. L., Shih, C. C., Chen, K. C., Yang, Y. C., & Yang, Y. K. (2009). The risk factors of Internet addiction—a survey of university freshmen. Psychiatry research, 167(3), 294-299.
• Ümmet, D., & Ekşi, F. (2016). Türkiyedeki genç yetişkinlerde internet bağımlılığı: Yalnızlık ve sanal ortam yalnızlık bağlamında bir inceleme. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 3(1), 29-53.
• Yao, M. Z., & Zhong, Z. J. (2014). Loneliness, social contacts and Internet addiction: A cross-lagged panel study. Computers in Human Behavior, 30, 164-170.
• Yellowlees, P. M., & Marks, S. (2007). Problematic Internet use or Internet addiction?. Computers in human behavior, 23(3), 1447-1453.
• Yen, J. Y., Ko, C. H., Yen, C. F., Chen, C. S., & Chen, C. C. (2009). The association between harmful alcohol use and Internet addiction among college students: comparison of personality. Psychiatry and clinical neurosciences, 63(2), 218-224.
• Yıldırım, T., Atlı, A., & Çitil, C. (2014). Lise öğrencilerinin psikolojik yardım aramaya gönüllülükleri ile psikolojik belirtileri arasındaki ilişki. e-International Journal of Educational Research, 5(2), 89-104.
• Yıldırım, Ü. (2011). Orta Öğretim Öğrencilerinin Psikolojik Belirtilerinin Sosyal Destek Algısı ve Akademik Erteleme Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Yılmaz, E.B. (2010). Zeka Türleri ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişkiler. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Young, K. (1997). What makes the internet addictive. (Erişim: 04.04.2014), http://www.icsao.org/fileadmin/ Divers_papiers/KYoung-internetaddiction4.pdf.
• Young, K., Pistner, M., O’mara, J., & Buchanan, J. (1999). Cyber disorders: the mental health concern for the new millennium. CyberPsychology & Behavior, 2(5), 475-479.
• Young, K.,S., & Rogers, R.C. (1998). The relationship between depression and internet addiction. CyberPsychology &Behavior. 1(1), 25-28.
• Yörükoğlu, A. (1986). Gençlik çağı. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.