Investigation on the Effectiveness of Experimental Measurement Based Nutrition Training on the Nutritional Behavior and Nutrition Proficiency of Secondary School Students

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 3, 181 - 189, 24.06.2019

Mustafa Özgenel , Ferah Özden

https://doi.org/10.18506/anemon.472878

Cited By: 3

Öz

The
aim of this study is to investigate the effect of experimental measurement
based nutrition education on nutrition behaviors and nutrition self-sufficiency
of middle school students. In the study, pretest- posttest experimental pattern
with control group was used. The research was carried out with 38 volunteer
students in the 2017-2018 academic year. The data were collected with The Child
Nutrition Self-Efficacy Scale and Nutrition Behavior Scale.  The data were analyzed by independent groups t
test.  According to the findings, the
pre-test and post-test difference scores of students nutritional behaviors  in the experimental and control groups
differed significantly in favor of the experimental group. However, the
pre-test and post-test difference scores of nutrition self-efficacy of students
did not differ significantly. According to these results, it is recommended to
give nutrition training to students within a specific program.   

Anahtar Kelimeler

Nutrition, Nutrition Behavior, Nutrition Education, Nutrition Self-efficacy, Experimental Design

Deneysel Ölçüme Dayalı Beslenme Eğitiminin Ortaokul Öğrencilerinin Beslenme Davranışlarına ve Beslenme Öz-Yeterliklerine Etkisinin İncelenmesi

Öz

Bu
çalışmanın amacı, deneysel ölçüme dayalı beslenme eğitiminin, ortaokul
öğrencilerinin beslenme davranışlarına ve beslenme öz-yeterliklerine etkisini
araştırmaktır. Araştırmada,  kontrol
gruplu ön test-son test deneysel desen kullanılmıştır. Araştırma, 2017-2018
öğretim yılında, 38 gönüllü öğrenci ile yürütülmüştür. Veriler, Çocuk Beslenme
Öz-Yeterlik Ölçeği ve Beslenme Davranış Ölçeği ile toplanmıştır. Veriler
bağımsız gruplar t testi yapılarak analiz edilmiştir. Bulgulara göre deney ve
kontrol grubundaki öğrencilerin beslenme davranışları ön test ve son test fark
puanları deney grubu lehine anlamlı farklılık gösterirken, beslenme öz-yeterlik
ön test ve son test fark puanları anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Ancak,
deney grubundaki öğrencilerin beslenme öz yeterlik ortalama puanları, kontrol
grubundaki öğrencilerin ortalama puanlarından daha yüksektir. Bu sonuçlara göre
belirli bir program dâhilinde öğrencilere beslenme eğitimleri verilmesi önerilebilir. 

Anahtar Kelimeler

Beslenme, Beslenme Eğitimi, Deneysel Desen, Beslenme Davranışı, Beslenme Öz-yeterlik, Deneysel Desen

Kaynakça

• AbuSabha, R. & Achterberg, C. (1997). Review of self-efficacy and locus of control for nutrition-and health-related behavior. Journal of the American Dietetic Association, 97(10), 1122-1132.
• Ahrens, W., Bammann, K., De Henauw, S., Halford, J., Palou, A., Pigeot, I., ... & European Consortium of the IDEFICS Project. (2006). Understanding and preventing childhood obesity and related disorders-IDEFICS: A European multilevel epidemiological approach. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases, 16(4), 302-308.
• Applegate L. (2011). Beslenme ve diyet (H. Özpınar, Çev. Ed.). İstanbul: İstanbul Tıp Kitapevi. Arslan, M. (2007). Eğitimde yapılandırmacı yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(1), 41-61.
• Branen, L. & Fletcher, J. (1999). Comparison of college students current eating habits and recollections of their childhood food practices. Journal of Nutrition Education, 31(6), 304-310.
• British Nutrition Foundation [BNF]. (2018). Food a fact of life. (Erişim: 01.09.2018), http://www.foodafactoflife.org.uk/Index.aspx
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Demirezen, E. & Coşansu, G. (2005). Adölesan çağı öğrencilerde beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 14(8), 174-178.
• Edmundson, E., Parcel, G. S., Feldman, H. A., Elder, J., Perry, C. L., Johnson, C. C., ... & Webber, L. (1996). The effects of the Child and Adolescent Trial for Cardiovascular Health upon psychosocial determinants of diet and physical activity behavior. Preventive medicine, 25(4), 442-454.
• Frenn, M., Malin, S., & Bansal, N. K. (2003). Stage-based interventions for low-fat diet with middle school students. Journal of Pediatric Nursing, 18(1), 36-45.
• Gliner, J. A., Morgan, G. A., & Leech, N. L. (2015). Uygulamada araştırma yöntemleri: Desen ve analizi bütünleştiren yaklaşım (Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Goloğlu, S. (2009). Fen eğitiminde sosyo-bilimsel aktivitelerle karar erme becerilerinin geliştirilmesi: Dengeli beslenme (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Güler, G. & Kubilay, G. (2004). Bir ilköğretim okulu öğrencilerinin fiziksel bakım sorunlarının belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 26(2), 60-65.
• Jayawardana, C., Hewagamage, K. P., & Hirakawa, M. (2001). Personalization tools for active learning in digital libraries. MC Journal: The Journal of Academic Media Librarianship, 8(1).
• Kaplan, B. (2011). Nevşehir ili Özkonak kasabasında bulunan Cumhuriyet ilköğretim okulu öğrencilerine verilen beslenme eğitiminin etkinliğinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Karaağaoğlu, N. (2007). İlköğretim çocukları ve adolesanlarda beslenme ve beslenme programlarının geliştirilmesi. (Erişim, 10.03.2018), https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-hareketli-hayat-db/dokumanlar/Sunumlar/Yas-Gruplari-ve-Beslenme/Ilkogretim-Cocuklari-ve-Adolesanlarda-Beslenme.pdf
• Köseoğlu, S. Z. A., & Tayfur, A. Ç. (2017). Adölesan dönemi beslenme ve sorunları (Nutrition and issues in adolescence period). Güncel Pediatri, 15(2), 44-57.
• Mattson, K. (2005). Why “Active Learning” can be perilous to the profession. Academe. 91(1), 23-26.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2010). Okul Kantinleri İç Denetim Raporu. İç Denetim Birimi Başkanlığı, 2010/11. (Erişim: 15.03.2018), http://www.akeo.org.tr/ckfinder/userfiles/files/M_E_B_%20%E2%80%93%20Okul%20Kantinleri%20I%CC%87c%CC%A7%20Denetim%20Raporu.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı (2012). Okul sağlığı. (Erişim: 30.03.2018), http://okulsagligi.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=16
• Neumark-Sztainer, D., Story, M., Hannan, P. J., & Rex, J. (2003). New Moves: a school-based obesity prevention program for adolescent girls. Preventive medicine, 37(1), 41-51.
• Obalı, H. (2009). Okulöncesi eğitimi almakta olan altı yaş grubu çocuklarına verilen proje yaklaşımıyla beslenme eğitiminin beslenme bilgi düzeyine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Öztürk Haney, M. & Erdoğan, S. (2013). Sağlık davranışı etkileşim modeli: Çocukların beslenme alışkanlıklarını belirlenmek için bir rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(4), 218-223.
• Öztürk, M. (2010). Çocukların beslenme alışkanlıklarının sağlık davranışı etkileşim modeline göre incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Parcel, G. S., Edmundson, E., Perry, C. L., Feldman, H. A., O'Hara-Tompkins, N., Nader, P. R., ... & Stone, E. J. (1995). Measurement of self‐efficacy for diet‐related behaviors among elementary school children. Journal of School Health, 65(1), 23-27.
• Pekcan, G. (2004). Adölesan döneminde beslenme. Klinik Çocuk Forumu, 4(1), 38- 47.
• Rosenbloom, A. L. (2007). Physiology of growth. Annales Nestlé (English ed.), 65(3), 97-108.
• Sağlık Bakanlığı (2010). Türkiye beslenme ve sağlık araştırması (TBSA) 2010: Saha uygulaması el kitabı. Sağlık Bakanlığı Yayın, (931).
• Sağlık Bakanlığı (2012). Beslenme dostu okullar programı. (Erişim: 13.04.2018), https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/okul-sagligi/beslenme-dostu-okullarprogram%C4%B1.html
• Sağlık Bakanlığı (2017). Türkiye beslenme ve sağlık araştırması (TBSA) 2017. (Erişim: 14.11.2018), https://balikesirism.saglik.gov.tr/TR,43758/2017-yili-turkiye-beslenme-ve-saglik-arastirmasi.html
• Saracaloğlu, A., Özyılmaz Akamca, G., Yeşildere, S. (2006). İlköğretimde proje tabanlı öğrenmenin yeri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(3), 241-260.
• Sormaz, Ü. (2013). Okul beslenme eğitimi programları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(3), 36-48.
• Story, M., Lytle, L., Birnbaum, A. & Perry, C. (2002). Peer-led, school-based nutrition education for young adolescents: feasibility and process evalution of the TEENS study. Journal of School Health, 72 (3), 121-127.
• Sütçü, Z. (2006). Drama eğitiminin okul öncesi eğitime devam eden altı yaş grubundaki çocukların beslenme alışkanlıklarına etkisinin analizi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Telef, B. B. & Karaca, R. (2012). Çocuklar için öz-yeterlik ölçeği; Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi 32, 169-187.
• USDA (2013). New meal pattern requirements and nutrition standards, USDA’s national school lunch and school breakfast programs. (Erişim: 16.04.2018), https://www.usda.gov/topics/food-and-nutrition
• Ünver, Y. (2004). Beş altı yaş okulöncesi dönemi çocukları için geliştirilecek, besin gruplarına yönelik beslenme eğitimi programlarının, çocukların beslenme bilgisi ve davranışlarına etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• World Health Organisation [WHO]. (1948). “Designing the road to better health and well-being in Europe” at the 14th European Health Forum Gastein. (Erişim: 13.04.2018), http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0003/152184/RD_Dastein_speech_wellbeing_07Oct.pdf
• Yabancı, N. & Pekcan, G. (2010). Adolesanlarda beslenme durumu ile fiziksel aktivite düzeyinin vücut bileşimi ve kemik mineral yoğunluğu üzerine etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 22(22).
• Yabancı, N. (2011). Okul sağlığı ve beslenme programları. TAF Preventive Medicine Bulletin, 10(3), 361-368.
• Yeşilyurt, D. (2017). Yaşam temelli öğrenme modeli ile ortaokul 5. sınıf öğrencilerine sağlıklı beslenme farkındalığının kazandırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kafkas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kars.