Tuhfe-i Hattâtîn’de Hat Sanatını Ele Alan Şiirler

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 5, 163 - 173, 07.10.2019

Özlem Güneş

https://doi.org/10.18506/anemon.506259

Öz

On sekizinci yüzyılda İstanbul’da yaşayan Müstakimzâde
Süleyman Sâdeddin Efendi ömrünü ilme tahsis etmiş önemli bir şahsiyettir. Eserlerinden
Tuhfe-i Hattâtîn, hattatları konu alan bir biyografi kitabıdır. Çalışmanın
amacı, Tuhfe-i Hattâtîn’de yer alan hattat şairlerin şiirlerini,
özellikle “hat”tı ele alan manzumelerini incelemektir. Böylelikle sanat,
edebiyat, mimari, iktisat, düşünce, teoloji ve ahlak gibi çeşitli alanlardaki
temsil edici eserlerin, İslam medeniyetinin kurucu kaynağı olan Kur’an
üzerinden nasıl sentezlendiğini, bu kaynağa yapılan atıfları, sanat dallarının
birbirleriyle kurdukları ilişkileri özellikle hat-şiir / hattat-şair bağlamında
ele almaktır.

Anahtar Kelimeler

Tuhfe-i Hattâtîn, Bibliyografya, Hat, Şiir, Hattat Şairler

The Poems Including The Art of Calligraphy in Tuhfe-i Hattâtîn

Öz

Müstakimzade
Süleyman Efendi was a very important person who lived in the18thcentury in Istanbul
and devoted his life to science and indited many works. From his works, Tuhfe-i Hattâtîn will be the basis of
our work which is a biography work mentions calligraphists. The aim of this
study is to analyze Tuhfe-i Hattâtîn
poets’ poems which are the symbols of their existence experience, and
especially the ones includes “calligraphy” in their divans. Thus, this study
aims to discuss how the presentive works in different fields like art,
literature, architecture, economy, consideration, theology and morals were
synthesized over Qur’an, the founder source of Islamic civilization, the
citations to this source, and the relationship of art fields with one another
especially in the context of calligraphy-poem/calligraphist-poet.

Anahtar Kelimeler

Tuhfe-i Hattâtîn, Bibliography, Calligraphy, Poem, Calligraphist poets

Kaynakça

• Bilen, Y. (2010). Hat Sanatı Eğitim Ve Öğretiminde Hoca-Talebe Münasebeti. EKEV Akademi Dergisi, C. 14, S. 44, 127-137.
• Doğanay, A. (2014). Hattatlara Yeni Armağan: Müstakimzâde Süleyman Sa‘deddin Efendi’nin Yeni Harflerle Basılan Tuhfe-i Hattâtîn Adlı Eseri Üzerine. Dîvân Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi. C. 19, S. 17: 189-193.
• Kınlı, S. (2007) Hat Ve Hattâtân’da Osmanlı Hattatları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Maramara Üniversitesi Türkiyat Çalışmaları Enstitüsü.
• Alparslan, A. (2006). Müsenna. TDV İslam Ansiklopedisi (C. 32, ss. 87-88). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi.
• Özgeriş, M. M. (2014). XVIII. Yüzyıl Divan Şiirinde Hat Malzemeleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, C. 3, S. 2, 167-193.
• Şeylan, A. (2016). Müstakimzâde Süleymân Sâdeddîn’in Durûb-ı Emsâl Adlı Eserinin Işığında Atasözlerinin Târihî Seyri İle Eserdeki Atasözlerinin Tespiti Ve Tasnifi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. C. 9, S. 1: 72-101.
• Derman, U. (1997). Hat. TDV İslam Ansiklopedisi (C.16, ss. 427-437). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi.
• Derman, U. (1998). Hokka. TDV İslam Ansiklopedisi (C.18, ss. 216-218). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi.
• Derman, U. (2001). Kalem. TDV İslam Ansiklopedisi (C.24, ss. 245-247). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi.
• Derman, U. (2006). Mürekkep. TDV İslam Ansiklopedisi (C.32, ss. 46-47). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi.
• Derman, U. (2012). Tuhfe-i Hattâtîn. TDV İslam Ansiklopedisi (C.41, ss. 351-353). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi.
• Müstakimzâde, Süleyman Sa’deddin Efendi. (2014).Tuhfe-i Hattâtîn. Mustafa Koç (Çev.). İstanbul: Klasik Yayınları.
• Ocak, S. (2014). Müstakimzâde Süleyman Sadeddin’in Nakşibendiyye Tarikatının Usûl ve Adâbına Dair Görüşleri Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çorum: Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özönder, H. (2003). Ansiklopedik Hat Ve Tezhip Sanatları Deyimleri, Terimleri Sözlüğü, Konya: Sebat Ofset Matbaacılık.
• Yazır, M. B. (1972). Medeniyet Âleminde Yazı ve İslam Medeniyetinde Kalem Güzeli Cilt I, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Yazır, M. B. (1974).Medeniyet Âleminde Yazı ve İslam Medeniyetinde Kalem Güzeli Cilt II, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.