Eleştirel Dinleme/İzleme Özyeterlilik Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 3, 711 - 717, 15.06.2020

Cafer Çarkıt , Kudret Altun

https://doi.org/10.18506/anemon.616010

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada ortaokul öğrencilerine yönelik eleştirel dinleme/izleme öz-yeterlilik ölçeğinin geçerlik ve güvenilirlik çalışması yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi Kayseri Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı farklı sosyoekonomik düzeye sahip 4 devlet ortaokulunda eğitim gören öğrencilerden oluşturulmuştur. Çalışma 259 öğrenci ile yürütülmüştür. Bu öğrencilerin 115’i kız ve 144’ü erkek olup 87’si 6, 87’si 7 ve 85’i 8. sınıfta öğrenim görmektedir. Ölçeğin yapı geçerliliği için açımlayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Yapılan analiz neticesinde ölçeğin üç faktörlü bir yapıya sahip olduğu belirlenmiştir. Üç faktör toplam varyansın %41,71’ini açıklamaktadır. Ölçeğin güvenilirliğinin belirlenmesi için Cronbach alfa (α) ve tabakalı alfa (α) iç tutarlılık katsayıları hesaplanmıştır. Ölçeğin genelinde tabakalı alfa katsayısı 0,88 olarak bulunmuştur. Yapılan geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları sonucunda 30 maddeden oluşan ve üç alt boyutu olan bu ölçek kullanılabilir özelliklere sahiptir. 

Anahtar Kelimeler

Eleştirl dinleme/izleme, öz-yeterlilik, ölçek geliştirme, Ortaokul öğrencisi

The Development of Critical Listening/Monitoring Self-Efficiency Scale: Study of Validity and Reliability

Öz

In this study, the validity and reliability of the critical listening / monitoring self-efficacy scale for secondary school students was conducted. The sample of the study was composed of students studying in four public secondary schools with different socioeconomic levels affiliated to Kayseri National Education Directorate. The study was performed with 259 students. 115 of them are girls and 144 of them are boys, 87 of them are 6, 87 of them are 7 and 85 of them are in 8th grade. Exploratory factor analysis was used for construct validity of the scale. As a result of the analysis, it was determined that the scale had a three-factor structure. Three factors explained 41.71% of the total variance. Cronbach alpha (α) and stratified alpha (α) internal consistency coefficients were calculated to determine the reliability of the scale. The stratified alpha coefficient in the scale was found to be 0.88. As a result of validity and reliability studies, this scale, which consists of 30 items and has three sub-dimensions, has usable features.

Anahtar Kelimeler

Critical Listening/Monitoring, Middle school student, Self-efficiency, Scale Development

Kaynakça

• Andrich, D. (1989). Distinctions between assumptions and requirements in measurement in the social sciences. In J.A. Keats, R. Taft, R.A. Heath, S.H. Lovibond (Eds) Mathematical and theoretical systems, (pp. 7-16). North Holland: Elsevier Science Publishers.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A Social Cognitive Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Bandura, A. (2006). Adolescent development from an agentic perspective. In F. Pajares & T. Urdan (Eds.), Self-efficacy beliefs of adolescents (pp.1- 44). Connecticut: Information Age Publishing.
• Boyd, F. A.(2005). Critical listening. ANUPI. 1-12.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Çarkıt, C. (2018). Ortaokul Türkçe derslerinde dinleme becerisinin değerlendirilme sürecine yönelik öğretmen görüşleri. Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(27), 2782-2793.
• Çiftçi, M. (2001). Dinleme eğitimi ve dinlemeyi etkileyen faktörler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2(2), 165-177.
• Deveci, H. (2002). Sosyal bilgiler dersinde probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin derse ilişkin tutumlarına, akademik başarılarına ve hatırlama düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Doğan, Y. (2007). İlköğretim ikinci kademede dil becerisi olarak dinlemeyi geliştirme çalışmaları. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Friedman, I. A. (2003). Self-efficacy and burnout in teaching: The importance of interpersonalrelations efficacy. Social Psychology of Education, 6(3), 191-215.
• Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayınları.
• Gömleksiz, M. N. ve Serhatlıoğlu, B. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin öz-yeterlilik inançlarına ilişkin görüşleri. Turkish Studies 8(7), 201-221.
• Kalaycı, Ş. (Ed.) (2009). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayınevi
• Karabay, A. (2013). Eleştirel okuma öz-yeterlik algı ölçeğinin geliştirilmesi. Turkish Studies, 8(13), 1107-1122.
• Karakuş-Tayşi, E. ve Özbay, M. (2016). Ortaokul öğrencileri için dinlemeye yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlilik ve güvenilirlik Çalışması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(2), 187-199.
• Kayış, A. (2009). Güvenirlik analizi. Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (s.403-419). Ankara: Asil Yayınevi
• Mackay, I. (1997). Dinleme becerisi (Çev. Aksu, B. ve Onur, C.). Ankara: İlkkaynak Kültür ve Sanat Ürünleri.
• MEB (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Yayınevi.
• MEB (2015). Türkçe dersi (1-8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Yayınevi.
• Melanlıoğlu, D. (2011). Üstbiliş strateji eğitiminin ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin dinleme becerilerine etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özbay, M. (2009). Anlama teknikleri – II: dinleme eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.
• Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi 1-2. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Paul, R. & Elder, L. (2013). Kritik düşünce. (Çev. Aslan, A. E ve Sart, G.). Ankara: Nobel Yayınları.
• Sever, S. (2011). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şencan H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde geçerlilik ve güvenilirlik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics (4th ed.). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
• Trace, J. (2013). Designing a task based critical listening construct for listening assessment. Second Language Studies, 32(1), 59-111.
• Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (2012). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Yalçın, A. (2012). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Akçağ Yayınları