Çalışma Yaşam Kalitesinin İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde Örgütsel Sinizmin Aracılık Rolü

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 4, 1175 - 1184, 24.08.2020

Mustafa Yıldırım , Sefa Ceyhan

https://doi.org/10.18506/anemon.643845

Cited By: 2

Öz

Bu araştırma, çalışma yaşam kalitesinin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde örgütsel sinizmin aracı rolünü belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda Antalya ilinde faaliyet gösteren beş yıldızlı otel işletmelerinde çalışan işgörenler üzerinde alan araştırması yapılmıştır. Alan araştırmasında yüz yüze anket yöntemi ile 223 işgörenden veri toplanmıştır. Söz konusu veriler üzerinde gerçekleştirilen analiz sonuçlarına göre işgörenlerin çalışma yaşam kalitesi azaldıkça örgütsel sinizm ve işten ayrılma niyetinin arttığı yönünde bulguya ulaşılmıştır. Ayrıca çalışma yaşam kalitesinin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde örgütsel sinizmin tam aracı role sahip olduğu da araştırma sonuçları arasında yer almaktadır. Elde edilen bu sonuçlar, çalışma yaşam kalitesine yönelik olumsuz algıların örgütsel sinizmi desteklediğini ve işten ayrılma niyetine sebep olduğunu ifade etmektedir.

Anahtar Kelimeler

İşten Ayrılma Niyeti, Çalışma Yaşam Kalitesi, Örgütsel Sİnizm, Otel İşletmeleri

The Mediating Role of Organizational Cynicism in the Effect of Quality of Work Life on Turnover Intention

Öz

This study was conducted to determine the mediating role of organizational cynicism in the effect of quality of work life on turnover intention. For this purpose, a field study was carried out on the employees working in five-star hotels in Antalya. Data were collected by face to face survey method from 223 employees. According to the results of the analysis conducted on these data, it was found that organizational cynicism and turnover intention will increase as employees' quality of work life decreases. In addition, it has been found that organizational cynicism has a full mediating role in the effect of work quality of life on turnover intention. These results indicate that negative perceptions of quality of work life support organizational cynicism and cause turnover intention.

Anahtar Kelimeler

Turnover Intention, Quality of Work Life, Organizational Cynicism, Hotel Organizations

Kaynakça

• Abraham, R. (2000). Organizational Cynicism: Bases And Consequences Genetic. Social, and General Psychology Monographs, 126(3), 269-292.
• Akman, Y. & Akman, G. İ. (2017). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Çalışma Yaşam Kalitesi Algısının İşle Bütünleşmeleri Üzerindeki Etkisi. İlköğretim Online, 16(4), 1491-1504
• Akman, G. (2013). Sağlık Çalışanlarının Örgütsel ve Genel Sinizm Düzeylerinin Hastane ve Sağlık Kuruluşlarında Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi.
• Ağaoğlu, O. K. (1992). İşgücünü Verimli Kullanma Tekniklerinin Turizm Sektörüne Uygulanması. Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi.
• Alan, H. (2012). Hemşirelerde Çalışma yaşam Kalitesi Ölçeği Geliştirme: Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Haliç Üniversitesi.
• Andersson, L. M. & Bateman, T. S. (1997). Cynicism in The Workplace: Some Causes and Effects. Journal of Organizational Behavior, 18(5), 449-469.
• Avcı, N. & Küçükusta, D. (2009). Konaklama İşletmelerinde Örgütsel Öğrenme, Örgütsel Bağlılık Ve İşten Ayrılma Eğilimi Arasındaki İlişki. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 20(1), 33-44.
• Barefoot, J. C., Dodge, K. A., Peterson, B. L., Dahlstrom, W. G., & Williams, R. B. (1989). The Cook-Medley Hostility Scale: Item Content and Ability to Predict Survival. Psychosomatic Medicine, 51(1), 46-57.
• Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The Moderator–Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
• Bouckenooghe, D., Raja, U. & Butt, A. N. (2013). Combined Effects of Positive and Negative Affectivity and Job Satisfaction On Job Performance and Turnover İntentions. The Journal of psychology, 147(2), 105-123.
• Blau, P. M. (1964). Exchange and Power in Social Life. New Jersey: Transaction Publishers.
• Brandes, P. (1997). Organizational Cynicism: Its Nature, Antecedents and Consequences. Dissertation of Doctor of Philosophy, University of Cincinnati. Ohio.
• Brandes, P. & Das, D. (2006). Locating Behavioral Cynicism at Work: Construct Issues and Performance Implications in Employee Health, Coping and Methodologies. Emerald Group Publishing Limited, (5), 233-266.
• Cabrera, E. F. & Cabrera, A. (2005). Fostering Knowledge Sharing Through People Management Practices. The International Journal Of Human Resource Management, 16(5), 720-735.
• Cotton, J. L. & Tuttle, J. M. (1986). Employee Turnover: a Meta-Analysis and Review with Implications for Research. Academy of Management Review, 11(1), 55-70.
• Cook, W. W., & Medley, D. M. (1954). Proposed Hostility and Pharisaic-Virtue Scales for the Mmpı. Journal of Applied Psychology, 38(6), 414-418.
• Cropanzano, R. & Mitchell, M. S. (2005). Social Exchange Theory: an Interdisciplinary Review. Journal of Management, 31(6), 874-900.
• Çelik, İ., Y. & Uğurluoğlu, Ö. (2011). Sağlık Personeli Çalışma Yaşam Kalitesi Ölçeği: Geliştirilmesi, Geçerliliği ve Güvenilirliği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 22(2), 79-100.
• Çiftçi, D. Ö., Meriç, E., & Meriç, A. (2015). Örgütsel Sessizlik, Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Ordu İli Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde Bir Uygulama. The Journal Of International Social Research, 8(41), 996-1007.
• Dean, J. W., Brandes, P. & Dharwadkar, R. (1998). Organizational Cynicism. Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
• Donalson, S.(2000). Health Behavior: Quality of Work Life, and Organizational Effectivness in the Lunbe Industry SAGE publication: California.
• Eaton, J. A. (2000). A social motivation approach to organizational cynicism. Graduate Program in Psychology Unpublished Doctoral Dissertation York University, Toronto.
• Elizur, D. (1991). Work and Non Work Relations: the Conical Structure of Work and Home Life Relationship. Journal of Organizational Behavior, 12(4), 313-322.
• Emerson, R. M. (1976). Social Exchange Theory. Annual Review of Sociology, 2(1), 335-362.
• Erdost, E., Karacaoğlu, K. & Reyhanoğlu, M. (2007). Örgütsel Sinizm Kavramı ve İlgili Ölçeklerin Türkiye’deki Bir Firmada Test Edilmesi. 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Erdoğan, İ. (2007). Pozitivist Metodoloji: Bilimsel Araştırma Tasarımı, İstatiksel Yöntemler, Analiz ve Yorum. İstanbul: Erk Yayınları.
• Feizi, M., D., M., & Alipour, H. (2013). Surveying the Relationship Between Quality of Work Life Components and Counter Productive Behavior in Ardabil Province of Mellat Bank Employees. Nigerian Chapter of Arabian Journal of Business and Management Review, 62(1087), 1-7.
• Fishbein, M. & Ajzen, I. (1977). Attitude Behavior Relations: A Theoretical Analysis and Review of Empirical Research. Psychological Bulletin, 84(5), 888.
• George, J. M. & Brief, A. P. (1990). The Economic Instrumentality of Work: An Examination of the Moderating Effects of Financial Requirements and Sex on the Pay-Life Satisfaction Relationship. Journal of Vocational Behavior, 37(3), 357-368.
• Görmen, M. (2012). Örgüt Kültürünün Örgütsel Sinizm Üzerindeki Etkisi ve Bir Uygulama, Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hardy C.C., (1987). The Blue Chip Investment Strategy: Quality, Value and Timing for Income Appreciation. New York: F Watts.
• Hair, J. F., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2013). Partial Least Squares Structural Equation Modeling: Rigorous Applications, Better Results and Higher Acceptance. Long Range Planning, 46(2), 1-12.
• Homans, G. C. (1961). Human Behavior: Its Elementary Forms, New York: Harcourt Brace & World.
• James, M. S. (2005). Antecedents and Consequences of Cynicism in Organizations: An Examination of The Potential Positive and Negative Effects on School Systems. Doctoral Dissertation, Florida State University, Florida.
• Johnson, J. L. & O'Leary‐Kelly, A. M. (2003). The Effects of Psychological Contract Breach and Organizational Cynicism: not allsocial exchange violationsare created equal. Journal of Organizational Behavior, 24(5), 627-647.
• Judge, T. A. & Watanabe, S. (1994). Individual Differences in the Nature of There Lationship Between Job and Life Satisfaction. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 67(2), 101-107.
• Jung Choi, H., & Tae Kim, Y. (2012). Work-Family Conflict, Work-Family Facilitation, and Job Outcomes in the Korean Hotel Industry. International Journal of Contemporary Hospitality Management. 24(7), 1011-1028.
• Kheirandish, S.M. (2009). Relation between working life quality and performance of employees in Irank hodro dizeli company. Master's thesis. Alame Tabatabaii University, İran.
• KTB. (2016). T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü 2016 Yılı İşletme Belgeli Konaklama Tesislerine Giriş ve Geceleme Sayıları. (erişim tarihi: 06.02.2019). http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR,9857/isletme belgeli-tesisler.
• KTB. (2017). T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü 2016 Yılı İşletme Belgeli Konaklama Tesislerine Giriş ve Geceleme Sayıları. (erişim tarihi: 02.06.2017). http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR,9579/turizm-tesisleri
• Kim, N. (2014). Employee Turnover Întention Among New Comers in Travel Industry. International Journal of Tourism Research.16(1), 56-64.
• Küçükusta, D. (2007). Konaklama İşletmelerinde İş-Yaşam Dengesinin Çalışma Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkisi. Doktora Tezi. Ankara: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Lokanadha Reddy, M., & Mohan Reddy, P. (2013). Quality of Work Life of Employees: Emerging Dimensions. Asian Journal of Management Research, 2(2), 827-839.
• Mirvis, P. H. & Kanter, D. L. (1991). Beyond Demography: a Psychographic Profile of the Work Force. Human Resource Management, 30(1), 45-68.
• Martel, J. P. & Dupuis, G. (2006). Quality of Work Life: Theoretical and Methodological Problems, and Presentation of a New Model and Measuring Instrument. Social indicators research, 77(2), 333-368.
• Mayfield, J. & Mayfield, M. (2007). The Creative Environment's Influence on Intent to Turnover: a Structural Equation Model and Analysis. Management Research News, 31(1), 41-56.
• Markham, L. G. (2009). Quality of Work Life as Predictor of Employees’ Mental Health. Doctoral Dissertation, University of the Free State, South African.
• Morton, H., C. (1977). A Look at Factors Affecting the Quality of Working Life. Monthly Labor Review, 100(10), 64-65.
• Mobley, W. H., Griffeth, R. W., Hand, H. H., & Meglino, B. M. (1979). Review and Conceptual Analysis of the Employee Turnover Process. Psychological Bulletin, 86(3), 493-522.
• Mishra, A. K. & Spreitzer, G. M. (1998). Explaining How Survivors Respond to Downsizing: the Roles of Trust, Empowerment, Justice, and Work Redesign. Academy of Management Review, 23(3), 567-588.
• Naus, A. J. A. M. (2007). Organizational Cynicism: on The Nature, Antecedents, and Consequences Of Employee Cynicism Toward the Employing Organization, Doctoral Dissertion, Universiteit Maastricht.
• Öztürk Ç., D., Meriç, E. & Meriç, A. (2015). Örgütsel Sessizlik, Tükenmişlik ve İşten Ayrilma Niyeti İlişkisi: Ordu İli Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde Bir Uygulama. Journal of International Social Research, 8(41), 996-1007.
• Rose, R. C., Beh, L., Uli, J. & Idris, K. (2006). Quality of Work Life: Implications of Career Dimensions. Journal of Social Sciences, 2(2), 61-67.
• Rusbult, C. E., Farrell, D., Rogers, G. & Mainous, A. G. (1988). Impact of Exchange Variables on Exit, Voice, Loyalty, and Neglect: an Integrative Model of Responses to Declining Job Satisfaction. Academy of Management Journal, 31(3), 599-627.
• Pfeffer, J. (2004). Competitive Advantage Through People: Unleashing the Power of the Workforce. HBS Press: Boston, MA.
• Paré, G., Tremblay, M. & Lalonde, P. (2000). The Measurement and Antecedents of Turnover Intentions Among it Professionals. Measurement, 33(2), 1-38.
• Steel, R. P. & Ovalle, N. K. (1984). A Review and Meta-Analysis of Research on the Relationship Between Behavior Intentions and Employee Turnover. Journal of Applied Psychology, 69(4), 673.
• Shapiro-Coyle, J. A. & Conway, N. (2005). Exchange Relationships: Examining Psychological Contracts and Perceived Organizational Support. Journal of Applied Psychology, 90(4), 774.
• Sirgy, M. J., Efraty, D., Siegel, P. & Lee, D. J. (2001). A New Measure of Quality of Work Life (qwl) Based on Need Satisfaction and Spillover Theories. Social Indicators Research, 55(3), 241-302.
• Sim, S. C., & Choi, H. J. (2017). A Research About Quality of Work-Life, Affective Organizational Commitment and Turnover İntention of Y Generational Chef. Culinary Science and Hospitality Research, 23(2), 169-180.
• Sojka, L. (2014). Specification of the Quality of Work Life Characteristics in the Slovak Economic Environment. Sociologia, 46(3), 283-299.
• Su, H. W. (2014). The Factors of Turnover Intention in Hotel Industry. International Journal of Research and Reviews in Applied Sciences, 21(1), 31-38.
• Nanjundeswaraswamy, T. S., & Swamy, D. R. (2015). An Empirical Research on the Relationship. Bangladesh Sociological Society, 12(1), 41-52.
• Tett, R. P.,& Meyer, J. P. (1993). Job Satisfaction, Organizational Commitment, Turnover Intention, and Turnover: Path Analyses Based on Meta‐Analytic Findings. Personnel Psychology, 46(2), 259-293.
• Tuna, M. & Yeşiltaş, M. (2014). Etik İklim, işe Yabancılaşma ve Örgütsel Özdeşleşmenin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), 105-117
• Turan, S. (2014). Psikolojik Güçlendirme ile Çalışma Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektörü Çalışanları Üzerine Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Üstündağ, N. (1999). Akıllı Binaların Tesis Yönetimi Çalışma Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkiler. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi
• Veenhoven, R. (1996). Happy Life-Expectancy. Social Indicators Research, 39(1), 1-58.
• Vroom, V. H. (1964). Work and Motivation. John Wiley and Sons: New York.
• Yücel, İ. & Demirel, Y. (2013). Mevcut İş Alternatiflerinin İş Tatmini ve İşten Ayrılma İlişkisi Üzerine Etkisi: Başka Bir Yol Daha Olmalı!. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(2), 159-177.
• Yin-Fah, B. C.,Foon, Y. S., Chee-Leong, L. & Osman, S. (2010). An Exploratory Study on Turnover Intention Among Private Sector Employees. International Journal of Business and Management, 5(8), 57.
• Walton, R. E. (1975). Quality of Working Life: What is it. Sloan Management Review, 15(1), 11-21.
• Waitayangkook, C. (2003). Quality of Work Life: Interactional Perspective With Thai Aspect, University of North Texas: consultant, scri, manplaw office, Bangkook, Thailand.
• Zengin, A., A. (2018). Algılanan Liderlik Stilinin Çalışma Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkisi: X ve Y Kuşakları Arası Karşılaştırma. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Nişantaşı Üniversitesi.
• Zopiatis, A.,Constanti, P. & Theocharous, A. L. (2014). Job Involvement, Commitment, Satisfaction and Turnover: Evidence From Hotel Employees in Cyprus. Tourism Management, 41, 129-140.