Sosyal Öğrenme Bağlamında İllegal Bir Davranış Olarak ‘POS Tefecilerde Kart Kırdırma’ : Bingöl Üniversitesi Öğrencileri Örneği

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 4, 1293 - 1304, 24.08.2020

Mehmet Seyman Önder

https://doi.org/10.18506/anemon.669228

Öz

Ekonomik sorunlara bireylerin getirdiği illegal çözüm yöntemi olarak tefecilik, gelişen teknoloji ve yaygınlaşan bankacılık hizmetleri ile birlikte boyut değiştirmiş, pos tefecilik halini almıştır. Pos tefecilerde kartla para çekme eylemi de ‘kart kırdıma’ olarak anılmaktadır. Yaygınlaşan bir davranış olan pos tefecilerde kart kırdırma eylemi mağduriyetler de doğurmaktadır. Bu mağdurların önemli bir kısmını da üniversite öğrencileri oluşturmaktadır. Bu çalışmanın evreni Bingöl Üniversitesi öğrencileridir. Örneklem grupları, nicel veri tekniği için tabakalı ve basit seçkisiz tekniklerle belirlenen 460 öğrenciden, nitel veri için ise amaçlı örnekleme tekniğinin kullanılarak seçilen 12 öğrenciden oluşturulmuştur. Kart kırdıran öğrencilerin aile ve arkadaşların borç edinmekten kaçındığı, çoğu öğrencinin kart kırdırma eyleminin suç olduğunu bilmediği, bazılarının ceza alsa bile eylemi tekrar etme eğilimde olduğu görülmüştür. Öğrenciler arasında kart kırdırma eyleminin sosyal öğrenme yoluyla yaygınlaştığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kredi Kartı Kırdırma, Pos Tefecilik, Sosyal Öğrenme

Negotiating Credit Cards In POS Divece Usury As An Illegal Act In The Context Of Social Learning: The Case Of Bingol University Students

Öz

As a method of illegal solution brought by individuals to economic problems, usury has turned into the form of POS usury with changing technology and expanding banking services. The majority of victims are university students. The sample groups are composed of 460 students determined by stratified and simple random techniques for quantitative data technique, and 12 students who were selected for qualitative data by using purposive sampling technique. In the study, It was detected that students who negotiated cards refuse to borrow money from their families and friends, and that most students do not know that the act of negotiating cards was a crime. The negotiating card among students is becoming widespread with social learning.

Anahtar Kelimeler

POS Device Usury, Negotiating Credit Card, Social Learning Theory

Kaynakça

• Achtziger, A., Hubert, M., Kenning, P., Raab, G., & Reisch, L. (2015). Debt Out Of Control: The Links Between Self-Control, Compulsive Buying, And Real Debts. Journal of Economic Psychology(49), 141-149.
• Akers, R. L., Krohn , M., Lanza-Kaduce, L., & Radosevich, M. (1979). Social Learnin And Deviant Behavior: A Spacific Test Of A General Theory. American Sociolocigal Review, 44(August), 636-655.
• Arslan, Ç. (2014). Tefecilik Suçu. Ankara Barosu Dergisi(1), 23-47.
• Bahar, K. (tarih yok). Ödünç Para Verme (İkrazatçılık ,Tefecilik ve Pos Tefecilik) İşlemleri Ve Vergilendirilmesi. Ordu : SMMM Odası Yayınları.
• Beale, E. M., & Jude, B. (2017). College Students’ Attitudes toward Debt. International Journal of Undergraduate Research and Creative, 9(5), 1-10.
• Bekar, E. (2013). Tefecilik Suçu. İstanbul Üniversiesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 71(2), 499-526.
• Bilge, B. (2015). Gelişen Teknolojinin Doğurduğu Yeni Bir Suç Türü: Kredi Kartı (POS) Tefeciliği. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(Özel Sayı), 481-520.
• BKM. (2019). Yerli Banka Kartlarının Yurtİçi ve Yurtdışı Kullanımı. 10 18, 2019 tarihinde Bankalararası Kart Merkezi: https://bkm.com.tr/yerli-ve-yabanci-kredi-kartlarinin-yurt-ici-kullanimi/ adresinden alındı
• Burgess, R. L., & Akers, R. (1966). A Differential Association-Reinforcement Theory of Criminal Behavior. Social Problems, 14(2), 128-147.
• Bülent, B., Budak, G. S., & Yılmaz, H. (2012). Kredi Kartlarının Rasyonel Kullanımını Etkileyen Bireysel Faktörler. Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 67*93. Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin İstatistik. Ankara: PEGEM.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akadami.
• Can, A. (2017). SPSS İle Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Cenikli, S. (2017, 11 08). Kuyumcu Görünümlü Kredi Kartı Tefecileri. 09 19, 2019 tarihinde Hürriyet Gazetesi: http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/kuyumcu-gorunumlu-kredi-karti-tefecileri-40637889 adresinden alındı
• Durukan, T., Elibol, H. , & Özhavzalı, M. (2005). Kredi Kartlarındaki Taksit Uygulamasının Tüketicinin Harcama Alışkanlıkları Üzerindeki Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(13), 143-154.
• EGM. (2019). Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele 2017 Raporu. Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı. Ankara: KOM Yayınları.
• Girginer, N., Erken-Çelik, A., & Uçkun , N. (2008). Eskisehir Osmangazi Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi Ögrencilerinin Kredi Kartı Kullanımlarına Yönelik Bir Arastırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 193-208.
• Gönenç, İ. (2010). Tefecilik Suçu. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 14(1), 543-553.
• Gün, T. (2019). Türk Ceza Kanunu'nda Tefecilik Suçu. Türkiye Barolar Birliği Dergisi(141), 179-207.
• Güntekin, H. (2014). Kredi Kartı Kullanılması Suretiyle Tefecilik Suçu. Bankacılar Dergisi, 25(88), 91-108.
• Hayhoe, C. R., Leach, L., & Turner, P. (1999). Discriminating The Number Of Credit Cards Held B y College Students Using Credit And Money Attitudes. Journal of Economic Psychology(20), 643-656.
• Jeffery, C. R. (1965). Criminal Behavior and Learning Theory. The Journal of Criminal Law, Criminology and Police Science, 56(4), 294-300.
• Karakehya, H. (2013). Türkiye’de Giderek Artan Hukuka Aykırı Bir Ekonomik Faaliyet Olarak Kredi Kartı Kullanılması Suretiyle Tefecilik. International Conference on Eurasian Economies (s. 932-936). Sn Petersburg: Beyketn University. https://www.avekon.org/proceedings/avekon04.pdf adresinden alındı
• Karasar, N. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Anakra: Nobel Yayınları.
• Keskin, H. D., & Koparan, E. (2010). Üniversite Öğrencilerinin Kredi Kartı Sahipliğini Belirleyen Faktörler. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(1), 111-129.
• Littwin, A. (2007). Beyond Usury A study of Credit-Card Use And Preference Among low-income Consumers. Harvard Law School Faculty Scholarship Series. 11 13, 2019 tarihinde https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=968330 adresinden alındı
• Metsueda, R. L. (2010). Sutherland, Edwin H.: Differential Association And Differential Social Organization. F. T. Cullen, & P. Wilcox içinde, Encyclopedia of Criminological Theory (s. 898-906). Thousand Oaks, CA. USA: SAGE Publication.
• Tarde, G. (1903). The Laws of Imitation. New York: Henry Hold and Company.
• TCK. (2004, 09 26). 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu. 11 28, 2019 tarihinde https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237.pdf adresinden alındı
• TUİK. (2018). Nüfus İstatistikleri. 12 23, 2019 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu: http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist adresinden alındı
• Warwick, J., & Mansfield, P. (2000). Credit Card Consumers: College Students' Knowledge And Attitude. Journal of Consumer Marketing, 17(7), 617-626.
• Xiao, J. J., Noring, F. E., & Anderson, J. G. (1995). College Students' Attitudes Towards Credit Cards. Journal of Consumer Studies and Home Economics, 155-714.