Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Örnekleminde Genel Öz-Yeterlik Ölçeği'nin Yapı Geçerliliğinin Doğrulayıcı Faktör Analizi ile İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 6, 1695 - 1701, 11.12.2020

Mehmet Kırlıoğlu Şükrü Anıl Toygar

https://doi.org/10.18506/anemon.669893

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada Aypay (2010) tarafından Türkçeye uyarlanan Genel Öz-Yeterlik Ölçeği’ne (GÖYÖ) ait modelin sağlık ve sosyal hizmet çalışanları örnekleminde Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile doğrulanması gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılanların %58,8’i kadın, %50,3’ü evli, %82,3’ü lisans mezunu, %27,2’si hemşire, %26,2’si idari personel, %20,8’ı sosyal hizmet çalışanıdır. DFA’ya ait uyum indeksleri incelendiğinde x2(92,50)/sd(31)=2,98; CFI=0,98; GFI=0,96; AGFI=0,92; IFI=0,98; RMSEA=0,071; RMR=0,013; SRMR=0,039; NFI=0,97; NNFI=0,97 sonuçları elde edilmiştir. DFA sonucunda GÖYÖ’ye ilişkin elde edilen t değerlerinin p<0,01 düzeyinde anlamlı olduğu tespit edilmiştir. CFI, GFI, IFI, RMSEA, RMR, SRMR, NFI ve NNFI değerlerinin literatürde belirtilen mükemmel uyum değerlerinin, x2/sd ve AGFI değerlerinin ise kabul edilebilir değerin üzerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma sonucunda Aypay (2010) tarafından Türkçeye uyarlanan ölçeğin sağlık ve sosyal hizmet çalışanları üzerinde uygulanabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Genel Öz-Yeterlik, Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları, Doğrulayıcı Faktör Analizi

The Evaluation of Construct Validity of the General Self-Efficacy Scale in Health and Social Workers' Sample with Confirmatory Factor Analysis

Öz

In this study, General Self-Efficacy Scale (GSES), which was adapted to Turkish by Aypay (2010), was confirmed by performing Confirmatory Factor Analysis (CFA) in the sample of health and social workers. 58.8% of the participants were women, 50.3% were married, 82.3% were undergraduate graduates, 27.2% were nurses, 26.2% were administrative staff and 20.8% were social workers. When the fit indexes of CFA were examined, the results were obtained as x2(92,50)/sd(31)=2,98; CFI=0,98; GFI=0,96; AGFI=0,92; IFI=0,98; RMSEA=0,071; RMR=0,013; SRMR=0,039; NFI=0,97; NNFI=0,97. T values obtained after CFA for GSES were found to be significant at p <0.01 level. It has been concluded that the excellent fit values of CFI, GFI, IFI, RMSEA, RMR, SRMR, NFI and NNFI values in the literature was and x2 / sd while AGFI values are above acceptable values. As a result of the study, it was concluded that the scale adapted to Turkish by Aypay (2010) can be applied to health and social workers.

Anahtar Kelimeler

General Self-Efficiacy, Health and Social Service Employee, Comfirmatory Factor Analysis (CFA)

Kaynakça

• Akduman, G. G. & Cantürk, G. (2010). Cinsel istismara uğrayan çocuklara karşı tutum ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması (Üniversite öğrencileri örneklemi). Adli Tıp Dergisi, 24(2), 22-29.
• Akkuş, Z. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öz-yeterlik inanç düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 102-116.
• Aypay, A. (2010). Genel Öz Yeterlik Ölçeği’nin (GÖYÖ) Türkçe’ye Uyarlama Çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 113-132.
• Aytaç, M. & Öngen, B. (2012). Doğrulayıcı faktör analizi ile yeni çevresel paradigma ölçeğinin yapı geçerliliğinin incelenmesi. İstatistikçiler Dergisi: İstatistik ve Aktüerya, 5(1), 14-22.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freem.
• Bandura, A. (2002). Social cognitive theory in cultural context. Journal of Applied Psychology: An International Review, 51, 269–290.
• Binay, Ş., & Yiğit, R. (2016). Relationship Between Adolescents’ Health Promoting Lifestyle Behaviors and Self-Efficacy. Journal of Pediatric Research, 3, 180-186.
• Bingöl, T. Y., Batik, M. V., Hosoglu, R., & Firinci Kodaz, A. (2019). Psychological Resilience and Positivity as Predictors of Self-Efficacy. Asian Journal of Education and Training, 5(1), 63-69.
• Bryman, A. Cramer, D. (2001). Quantitative data analysiswith SPSS release 10 for Windows. London: RoutledgePress.
• Comrey, A. L. & Lee, H. B. (1992). A firstcourse in factoranalysis. Hillsdale, NJ: Lawrence ErlbaumAssociates, Inc.
• Çelik, E., & Koçak, L. (2018). Suppression Effect of Sensation Seeking on the Relationship between General Self-Efficacy and Life Satisfaction among Emerging Adults. International Journal of Instruction, 11(4), 337-352.
• Dean, J. K. (2009). Quantifying social justice advocacy competency: Development of the social justice advocacy scale. Dissertation Abstracts International Section A: Humanities and Social Sciences, 69 (12-A), 4638.
• DeVellis, R. F. (2016). Scale development: Theory and applications (Vol. 26). London: Sage Publications.
• Doering, B. K., Barke, A., Friehs, T., & Eisma, M. C. (2018). Assessment of grief-related rumination: validation of the German version of the Utrecht Grief Rumination Scale (UGRS). BMC psychiatry, 18(1), 43-53. Doğan, N., & Başokçu, T. O. (2010). İstatistik tutum ölçeği için uygulanan faktör analizi ve aşamalı kümeleme analizi sonuçlarının karşılaştırılması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1(2), 65-71.
• Eden, D. (2001). Means efficacy: External sources of general and specific subjective efficacy.In M. Erez, U. Kleinbeck, & H. Thierry (Eds.), Work motivation in the context of a globalizing economy. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum
• Erol, M., Avcı-Temizer, D. (2016). Eyleme geçiren bir katalizör “öz yeterlik algısı”: Üniversite öğrencileri üzerine bir inceleme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(4) 711-723.
• Fietzer, A. W., & Ponterotto, J. (2015). A psychometric review of instruments for social justice and advocacy attitudes. Journal for Social Action in Counseling & Psychology, 7(1), 19-40.
• Glozah, F. N., & Pevalin, D. J. (2015). Factor structure and psychometric properties of the General Health Questionnaire (GHQ-12) among Ghanaian adolescents. Journal of Child & Adolescent Mental Health, 27(1), 53-57.
• Gökçearslan, Ş., Mumcu, F. K., Haşlaman, T., & Çevik, Y. D. (2016). Modelling smartphone addiction: The role of smartphone usage, self-regulation, general self-efficacy and cyberloafing in university students. Computers in Human Behavior, 63, 639-649.
• Güngör, S., & Özdemir, Y. (2017). Perceived Teacher Self-Efficacy of Teacher Candidates Enrolled in the Pedagogical Formation Certificate Program. International Journal of Higher Education, 6(6), 112-128.
• Hjelle, E. G., Bragstad, L. K., Zucknick, M., Kirkevold, M., Thommessen, B., & Sveen, U. (2019). The General Health Questionnaire-28 (GHQ-28) as an outcome measurement in a randomized controlled trial in a Norwegian stroke population. BMC psychology, 7(1), 18.
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Judge, T. A., Erez, A. & Bono, J. A. (1998). The power of being positive: The relation betweenpositive self-concept and job performance. Human Performance, 11, 167-187
• Kalaycı-Kırlıoğlu, H.İ., Daşbaş, S., & Karakuş, Ö. (2020). Sosyal Hizmet Uygulamasında Mesleki Uygunluk Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlik. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(3), 793-822.
• Karaçam, A., & Pulur, A. (2017). Examining the relationship between referee self-efficacy and general self-efficacy levels of basketball referees in terms of certain variables. Journal of Education and Training Studies, 5(8), 37-45.
• Karakaya, D., & Özgür, G. (2019). Effect of a Solution-Focused Approach on Self-Efficacy and Self-Esteem in Turkish Adolescents With Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. Journal of Psychosocial Nursing & Mental Health Services, 57(11), 45-55.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kıraç, R. (2019). Nomofobinin Dikkat Eksikliğine Etkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 1-1.
• Kırlıoğlu, M., & Tekin, H. H. (2019). Sosyal Adalet Savunuculuğu Ölçeğinin (SASÖ) Doğrulayıcı Faktör Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3), 859-874.
• Lundin, A., Hallgren, M., Theobald, H., Hellgren, C., & Torgén, M. (2016). Validity of the 12-item version of the General Health Questionnaire in detecting depression in the general population. Public Health, 136, 66-74.
• Luszczynska, A., Scholz, U. & Schwarzer, R. (2005). The General Self-Efficacy Scale: Multicultural Validation Studies, The Journal of Psychology, 139(5): 439–457.
• Motamed, N., Zakeri, S. E., Rabiee, B., Maadi, M., Khonsari, M. R., Keyvani, H., & Zamani, F. (2018). The Factor Structure of the Twelve Items General Health Questionnaire (GHQ-12): a Population Based Study. Applied Research in Quality of Life, 13(2), 303-316.
• Nunnally, J. C., & Bernstein, I. (1994). Psychometric theory. New York: McGraw-Hill.
• Öncel, L. (2014). Career adapt-abilities scale: Convergent validity of subscale scores. Journal of Vocational Behavior, 85(1), 13-17.
• Öntaş, Ö. C., & Tekindal, M. T. (2015). The effect of group work on the self-efficacy of social work students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 1124-1128.
• Recepoğlu, E., & Tümlü, G. Ü. (2015). Üniversite akademik personelinin mesleki ve yaşam doyumlari arasindaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(4), 1851-1868.
• Romppel, M., Hinz, A., Finck, C., Young, J., Brähler, E., & Glaesmer, H. (2017). Cross‐cultural measurement invariance of the General Health Questionnaire‐12 in a German and a Colombian population sample. International journal of methods in psychiatric research, 26(4), e1532.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
• Scholz, U., Doña, B. G., Sud, S. & Schwarzer, R. (2002). Is General Self-Efficacy a Universal Construct? Psychometric Findings from 25 Countries, European Journal of Psychological Assessment, 18(3):242–251.
• Schreiber, J. B., Nora, A. & Stage, F. K., Barlow, E. A., & King, J. (2006). Reporting structural equation modeling and confirmatory factor analysis results: A review. The Journal of educational research, 99(6), 323-338.
• Schwarzer, R. & Jerusalem, M. (1995). Generalized Self-Efficacy Scale. In J. Weinman,S. Wright, & M. Johnston (Eds.), Measures in health psychology: A user’s portfolio. Causal and control beliefs (pp. 35–37). Windsor, England: NFER-NELSON.
• Seçer, İ. (2017). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi: Analiz ve raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Shayan, Z., Pourmovahed, Z., Najafipour, F., Abdoli, A. M., Mohebpour, F., & Najafipour, S. (2015). Factor structure of the General Health Questionnaire-28 (GHQ-28) from infertile women attending the Yazd Research and Clinical Center for Infertility. International Journal of Reproductive BioMedicine, 13(12), 801.
• Sherer, M., Maddux, J. E., Mercandante, B., Prentice-dunn, S.,Jacobs, B. & Rogers, R. W. (1982). The Self-Effıcacy Scale: Constructıon And Validation, Psychological Reports,51,663-671.
• Streiner, D. L. (2003). Starting at the beginning: an introduction to coefficient alpha and internal consistency. Journal of personality assessment, 80(1), 99-103.
• Şahin, H. (2017). Emotional Intelligence and Self-Esteem as Predictors of Teacher Self-Efficacy. Educational Research and Reviews, 12(22), 1107-1111.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Ttemel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Tabatabaei, S., & Rasouli, Z. (2018). The Reliability and validity of Persian Version of the General Health Questionnaire (GHQ-60) in Industry Staff. Iran Occupational Health, 15(3), 45-54.
• Tekin, H. H., & Kırlıoğlu, M. (2019). Utrecht Yasa Bağlı Ruminasyon Ölçeği'nin (UYRÖ) Türkçe Versiyonunun Geçerlilik ve Güvenirliği. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 1114-1135.
• Wong, K. C., & O’Driscoll, M. P. (2016). Psychometric properties of the General Health Questionnaire-12 in a sample of Hong Kong employees. Psychology, health & medicine, 21(8), 975-980.
• Wood, R., & Bandura, A. (1989). Impact of conceptions of ability on self-regulatory mechanisms and complex decision making. Journal of Personality and Social Psychology, 56, 407-415
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.
• Yılmaz, M., Gürçay, D., & Ekici, G. (2007). Akademik Özyeterlik Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 253-259.
• Zimmerman, B. J. (1995). Self-efficacy and educationaldevelopment. In: Self-efficacy in ChangingSocieties, Eds: Albert Bandura, New York: Cambridge University Press, pp. 202-231.