Akılsal Zorunluluk ve Dinî Meşruiyet Bağlamında İbn Rüşd’ün Felsefe Savunusu

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: İDEKTA, 131 - 139, 31.07.2021

Rafiz Manafov , Adem Akman

https://doi.org/10.18506/anemon.906725

Öz

İbn Rüşd İslam düşüncesinin akli temellerinin ve felsefi düşüncenin gerilemeye yüz tuttuğu bir dönemin filozofudur. O, felsefi açıdan dinin konumunu gerekli gördüğü kadar, din açısından da felsefenin kaçınılmazlığına inanır. Çalışmamızın özünü ve amacını İbn Rüşd’ün felsefesindeki temel kavram ve düşünceler oluşturmaktadır. Makalede felsefenin İbn Rüşd açısından akli zorunluluk ve dinsel meşruiyeti sorgulanmakta, felsefi ve dini veriler ışığında değerlendirilmektedir. Dinsel veriler ve rasyonel gereklilik bağlamında İbn Rüşd’ün felsefe savunusunun özellikleri ortaya konmakta ve önemi vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İbn Rüşd, Akli Zorunluluk, Dinsel Meşruiyet, Felsefe, Savunu

The Defense of Philosophy According to Averroes in the Context of Rational Necessity and Religious Legitimacy

Öz

Averroes is a philosopher of an era in which the rational foundations of Islamic thought weakening, and the philosophical mind was on the verge of decline. He regards the position of religion as possible and necessary in terms of philosophy, he sees philosophical activity necessary in terms of religion. The purpose and essence of our study based on the main principles and defenses of philosophy of Averroes. It discusses the rational necessity and religious legitimacy of philosophy in the context of Averroes’ defense of philosophy. It focuses on importance of philosophy in the eyes of Averroes and how he legitimize philosophy in terms of religion.

Anahtar Kelimeler

Averroes, Rational Necessity, Religious Legitimacy, Philosophy, Defense

Kaynakça

• Alper, Ö. M. (2001). İbn Rüşd’ün İbn Sina’yı Eleştirisi: El-Fark beyne re’yeyi’l-hakimeyn: Divan Dergisi /1.
• Âmirî. (1967). Kitâbu’l-İ’lâm bi Menâkıb el-İslâm. (ed. Ahmed Abdulhamîd Ghrab). Kahire.
• Arslan, A. (2013). İslam Felsefesi Üzerine. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Aydın, H. (2016). İslam Kültüründe Felsefenin Krizi ve Aydınlana Sorunu. İstanbul: Bilim ve Gelecek Kitaplığı.
• Câhız. (t.y.). Nefyu’t-Teşbîh: Resâilü’l-Câhız, I, (thk. A. M. Hârun), Kahire: Mektebetu’l-Hancı.
• Çetinkaya, B. A. (2012). İbn Rüşd’ün Projesi: Felsefe-Din Uzlaşımı, Diyanet İlmi Dergisi, Cilt 48, sayı 3.
• Dağ, M., Aydın, H. (2017). Ortaçağ İslam Kültüründe Felsefe: Akımlar, filozoflar ve temel sorunlar, İstanbul: Bilim ve Gelecek Kitaplığı.
• İbn Rüşd. (1955). Kitabü’l-Keşf an Menahici’l-Edille: İbn Rüşd’ün Felsefesi, (Der. ve Çev. Nevzad Ayesbeyoğlu). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basınevi.
• İbn Rüşd. (1992). Faslu’l Mâkâl: Felsefe ve Din İlişkisi. (Çev. Bekir Karlığa), İstanbul: İşaret Yayınları.
• İbn Rüşd, (2019). Felsefe, Din, Tevil (Faslu’l-Makal Fi Takrir Ma Beyne’ş-Şeri’a ve’l-Hikme Mine’l-İttisal), neşir, tercüme ve inceleme Mahmut Kaya, İstanbul: Klasik Yayınları.
• İbn Rüşd, (2019). Felsefe-Din İlişkileri (Faslu’l-Makal; El-Keşf an minhaci’i-Edille), hazırlayan Süleyman Uludağ, İstanbul: Dergah Yayınları.
• İbn Rüşd, (1986). Tutarsızlığın Tutarsızlığı: Tehâfüt et-Tehâfüt, (çev. K. Işık, M. Dağ), Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yayınları.
• İbn Rüşd, (2020). Tutarsızlığın Tutarsızlığı, çev. Muharrem Hilmi Özev, İstanbul: Karbon Kitaplar. Özafşar, M. E. (2017). İdeolojik Hadisciliğin Tarihi Arka Planı, Ankara, Otto Yayınları. Karlığa, B. İbni Rüşd: DİA, XX.
• Kukkonen, T. (2002). Averroes and the Teleological Argument: Religious Studies. 2002/38.
• Kurtubî. (2016). Aristoteles Metafizik Büyük Şerhi,Tefsîru Mâ-Ba’det-Tabîa’, c.1. (çev. Muhittin Macit), İstanbul: Litera Yayınları.
• Sarıoğlu, H. (2020). İbn Rüşd Felsefesi, 5. Baskı. İstanbul: Klasik Yayınları.
• Yurdagür, M. (1997). Haşviyye: DİA, İstanbul: 1997, c. XVI
• Uludağ, S. (2016). İbn Rüşd: Hayatı, Eserleri, Görüşleri ve Felsefe-Din İlişkisi, İstanbul: Dergah Yayınları.