Zorunlu Öğretimde Eğitimsel Etkililik ve Anne-Babaların Yaptığı Eğitim Yatırımlarının Verimliliği

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 3, 731 - 750, 30.12.2023

Kamil Yıldırım

https://doi.org/10.18506/anemon.1363594

Öz

Anne-babaların çocuklarının eğitimi için yaptıkları harcamalar ulusal ve uluslararası düzeyde artma eğilimindedir. Bu harcamaların eğitimsel açıdan verimliliği hakkında bir araştırma boşluğu problemi bulunmaktadır. Problem doğrultusunda zorunlu örgün öğretim okullarında eğitimsel etkililik, anne-babaların yaptığı eğitim yatırımları ve teknik eğitimsel verimlilik düzeyleri incelenmiştir. Katılımcılar, 2022 Nisan-Haziran döneminde Aksaray İl Merkezinde zorunlu örgün öğretim kademesindeki okullarda çocuğu öğrenim gören toplam 335 anne-babadan oluşmaktadır. Betimsel desendeki bu çalışmada, katılımcılara, kolay ulaşılabilir ve kartopu örneklemeyle erişilmiştir. Araştırmacı tarafından geliştirilen veri toplama aracıyla toplanan veriler, tanımlayıcı istatistikler, çapraz tablo ve veri zarflama analizi kullanılarak incelenmiştir. Katılımcılar, araştırmanın gerçekleştirildiği dönemde aylık ortalama 1278 TL eğitim yatırımı yapmaktadır. Zorunlu örgün öğretim okullarında eğitimin kısmen etkili olduğu ve etkisizlik azaldığında verimliliğin arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Verimliliği artırabilmek için etkisizlik sorunu azaltılmalıdır. Öğrencilerin bütünsel gelişimini sağlayacak şekilde kamu eğitim yatırımlarını kullanabilecek politika ve stratejilere ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Eğitimsel etkililik, Eğitimsel verimlilik, Eğitim Yatırımı, Anne-Baba, Veri Zarflama Analizi

Etik Beyan

Yapılan bu çalışmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Yönergenin ikinci bölümü olan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden hiçbiri gerçekleştirilmemiştir. Bu araştırmanın etik ilkelere uygunluğu Aksaray Üniversitesi İnsan Araştırmaları Etik Kurulu tarafından 22.02.2022 tarih ve 2022/01-35 numaralı onayı ile belgelendirilmiştir.

Educational Effectiveness and Educational Efficiency of Private Direct Investment in Compulsory Education

Öz

The expenditures by parents for the education of their children tend to increase at the national and international levels. There is a research gap problem on the educational efficiency of these expenditures. In line with this problem, educational effectiveness, private direct investment, and technical educational efficiency levels in compulsory formal schools were investigated. Participants were 335 parents whose children study in schools at the compulsory formal schools located in Aksaray city centre in the period of April-June 2022. In this descriptive study, the participants were reached by convenience and snowball sampling. The data collected by the researcher-developed instrument were analysed using descriptive statistics, cross-tabulation, and data envelopment analysis Participants made an average of 1278 TL private education investment for their children monthly during the research period. Education in compulsory formal schools is partially effective, and once ineffectiveness decreases, efficiency increases. The prerequisite for increasing efficiency is to solve the ineffectiveness problem. There is a need for policies and strategies that can use public education investments to ensure the holistic development of students.

Anahtar Kelimeler

Educational Effectiveness, Educational Efficiency, Education investment, Parents, Data Envelopment Analysis

Kaynakça

• Abdurrezzak, S., & Uğurlu, C. T. (2019). Etkili okul ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 69-82.
• Ada, Ş., & Ayık, A. (2009). İlköğretim okullarında oluşturulan okul kültürü ile okulların etkililiği arasındaki ilişki. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 429-446.
• Akça, Ş. (2002). Ailelerin İlköğretim Kademesinde Yaptıkları Eğitim Harcamaları [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Bakker, J., Denessen, E., & Brus-Laeven, M. (2007). Socio-economic background, parental involvement and teacher perceptions of these in relation to pupil achievement. Educational Studies, 33(2), 177-192. DOI: 10.1080/03055690601068345
• Balcı, A. (2022). Etkili okul ve okul geliştirme. PegemA
• Becker, G. S. (2009). Human capital: A theoretical and empirical analysis, with special reference to education. University of Chicago press.
• Bogetoft, P., Heinesen, E., & Tranæs, T. (2015). The efficiency of educational production: A comparison of the Nordic countries with other OECD countries. Economic Modelling, 50, 310-321.
• Bourdieu, P. (2006). Karşı ateşler. (Çev: Halime Yücel). Yapı ve Kredi Yayınları.
• Buchanan, D. A., & Huczynski, A. A. (2017). Organizational behaviour. Pearson.
• Bukreev, I. A. (2019). Methodological techniques for evaluating the efficiency of private investment in education. Digest Finance, 24(1), 53-63.
• Burney, N.A., Johnes, J., Al-Enezi, M., & Al-Musallam, M. (2013). The efficiency of public schools: the case of Kuwait, Education Economics, 21(4), 360-379. DOI:10.1080/09645292.2011.595580
• Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2018). Research methods in Education. Routledge.
• Coleman, J.S. (1968). The concept of equality of educational opportunity. Harvard Educational Review, 38(1) 7–22.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (2022). 2022 yılı için yeni asgari ücret 5 Bin 500 TL olarak belirlendi. www.csgb.gov.tr/haberler adresinden 07.12.2023 tarihinde erişilmiştir.
• European Commission. (2012). Rethinking Education. Investment of education in EU. https://www.cedefop.europa.eu/files/com669_en.pdf 26.11.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Fraenkel, J.R., Wallen, N.E., & Hyun, H.H. (2012). How to design and evaluate research in education. McGraw-Hill.
• Giménez, V., Prior, D., & Thieme, C. (2007). Technical efficiency, managerial efficiency and objective-setting in the educational system: an international comparison. Journal of the Operational Research Society. 58(8), 996–1007.
• Gökmen, B. (2016). Küreselleşmenin eğitim finansmanı üzerindeki etkileri. N. Çelebi (Ed.), Küresel¬leşme ve eğitime yansımaları içinde (ss. 95-128). Nobel Yayınevi.
• Haelermans, C., & De Witte, K. (2012). The role of innovations in secondary school performance–Evidence from a conditional efficiency model. European Journal of Operational Research, 223(2), 541-549.
• Hanushek, E.A. (1987). Educational production function. G. Psacharopoulos (Ed), Economics of education research and studies (33-42). Pergamon.
• Hanushek, E.A., & Luque, J.A. (2003). Efficiency and equity in schools around the world. Economics of Education Review, 22, 481–502.
• Hanushek, E.A., & Woessmann, L. (2011). The economics of international differences in educational achievement. E.A. Hanushek, S.J. Machin, & L. Woesmann (Eds). Handbook of the Economics of Education, 3, (89-200). Elsevier
• Helvacı, M. A., & Aydoğan, İ. (2011). Etkili okul ve etkili okul müdürüne ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 41-60.
• Issoufou, M.B.D., & Altunay, E. (2020). The relationship between levels of personal economic returns and education indicators. International Journal of Social Sciences and Education Research Online, 6(4), 556-568.
• Johnes, G., Johnes, J., & Thanassoulis, E. (2008). An analysis of costs in institutions of higher education in England. Studies in Higher Education, 33, 527–549.
• Johnes, J. (2006). Data envelopment analysis and its application to the measurement of efficiency in higher education. Economics of Education Review, 25(3), 273-288.
• Johnes, J., Portela, M., & Thanassoulis, E. (2017) Efficiency in education, Journal of the Operational Research Society, 68(4), 331-338. DOI: 10.1057/s41274-016-0109-z
• Karasaç, F. (2020). Türk yükseköğretim kurumlarının etkinlik analizi: Stokastik Sınır Modeli. Sosyoekonomi, 28(44), 355-380.
• Karip, E. (2005). Küreselleşme ve Lizbon eğitim 2010 hedefleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 42, 195-209.
• Köksal, M. S., & Boran, A. İ. (2015). Üstün Yetenekli Öğrencilerin IQ Puanlarının Anne-Baba Eğitimi ve Aile Geliri Değişkenleri Açısından Karşılaştırılması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 109-121.
• Kuşaksız, N. (2010). Öğretmen görüşlerine göre ilköğretim okullarının etkili okul özelliklerine sahip olma düzeyleri (Üsküdar ilçesi örneği) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Lockheed, M.E., & Hanushek, E. (1994). Concepts of educational efficiency and effectiveness. Human Resource Development and Operations PolicyWorking Paper Serious. World Bank Publication.
• Lunenburg, F.C., & Ornstein, A.C. (2022). Educational Administration: Concepts and practices. Sage.
• Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı-TTKB (2022). Öğretim Programları, http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden 24 Şubat 2022 tarihinde erişildi.
• Miningou, É. W., & Vierstraete, V. (2013). Households' living situation and the efficient provision of primary education in Burkina Faso. Economic Modelling, 35, 910-917.
• Organization for Economic Cooperation and Development-OECD (2023). Education at a Glance. OECD Publication..
• OECD (2022). Education at a Glance. OECD Publication.
• Okpala, C.O., Okpala, A.O., & Smith, F.E. (2001). Parental involvement, instructional expenditures, family socioeconomic attributes and student achievement. The Journal of Educational Research, 95(2), 109–116.
• Özdemir, S. (1995). Eğitimde verimlilik ve toplam kalite yönetimi. Eğitim Yönetimi, 1(3), 377-389.
• Özdemir, B. Ş., & Beltekin, N. (2012). Türk Eğitim Sisteminin dönüşümünde uluslararası aktörler: IMF ve Dünya Bankası örnekleri. YYÜ, Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 33-55.
• Patrinos, H.A., Psacharopoulos, & Tansel, A. (2019). Returns to investment in education, The case of Turkey. Policy Research Paper 8789. http://www.worldbank.org/research adresinden 22 Şubat 2022 tarihinde erişilmiştir.
• Portela, M. C., & Camanho, A. S. (2007). Performance assessment of Portuguese secondary schools. Working Paper in Economics, No. 07/2007. https://www.researchgate.net/publication/4999089 adresinden 22 Şubat 2022 tarihinde erişildi.
• Scheerens, J. (1992). Evaluating non-cognitive aspects of education. P. Vedder (Edt) Measuring The Quality of Education (ss. 135-147). Swet&Zeitlinger Inc.
• Schultz, T. W. (1961). Investment in human capital. The American economic review, 51(1), 1-17.
• Simar, L., & Wilson, P. W. (2008). Statistical inference in nonparametric frontier models: recent developments and perspectives. https://www.researchgate.net/profile/Leopold-Simar/publication/ kaynağından 12.01.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Şişman, M. (2020). Eğitimde mükemmellik arayışı: Etkili okullar. PegemA.
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics. Pearson.
• TEDMEM (2023). Sınavların gölgesinde eğitim sistemi (TEDMEM Güncel Yayınlar Dizisi 8). Türk Eğitim Derneği Yayınları.
• TEDMEM (2021). Eğitim değerlendirme raporu 2020. Türk Eğitim Derneği Yayınları.
• Thanassoulis, E., De Witte, K., Johnes, J., Johnes, G., Karagiannis, G. & Portela, C. (2016). Applications of Data Envelopment Analysis in Education. J. Zhu (Ed), Data Envelopment Analysis: A Handbook of Emprical Studies and Application (367-438). Springer.
• Thanassoulis, E., Kortelainen, M., Johnes, G., & Johnes, J. (2011) Costs and efficiency of higher education institutions in England: A DEA analysis. Journal of the Operational Research Society, 62(7), 1282-1297. DOI: 10.1057/jors.2010.68
• Thieme, C., Gime´nez, V., & Prior, D. (2012). A comparative analysis of the efficiency of national education systems. Asia Pacific Educ. Rev. 13, 1–15. DOI 10.1007/s12564-011-9177-6
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2022). 17 Mayıs 2022 günü saat 15:30’da belirlenen gösterge niteliğindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kurları: 2022/94. www.tcmb.gov.tr adresinden 07.12.2023 tarihinde erişilmiştir.
• Türkiye İstatistik Kurumu-TUIK (2020). 2019 yılı hanehalkı tüketim harcamaları araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Tuketim-Harcamasi-2019-33593 sayfasından 06.03.2023 tarihinde erişilmiştir.
• United Nations Development Parity-UNDP (2023). Human development index. https://hdr.undp.org/data-center/human-development-index#/indicies/HDI adresinden 02.03.2023 tarihli taramada erişilmiştir.
• Uslu, B. (2020). 12 yıllık zorunlu eğitim döneminde Türk Eğitim Sistemi’nin sayısal görünümü. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 16(2), 150-164.
• Ülkemen, S., & Gültekin, S. (2010). Measuring the relative efficiency of city police departments in Turkey by using Data Envelopment Analysis. Polis Bilimleri Dergisi, 12(2), 125-144.
• Weininger, E. B. & Lareau, A. (2003). Translating Bourdieu into the American context: the question of social class and family–school relations, Poetics, 31, 375–402.
• Yardımcıoğlu, F. (2012). Eğitim Harcamaları, Ekonomik Büyüme ve Gelir Dağılımı İlişkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yeşilbağ, Y. (2020). Türk yükseköğretiminde eğitimin getirileri: Ampirik bir uygulama. Yaşadıkça Eğitim (Journal ve Education for Life), 34(2), 264-283. DOI: 10.33308/26674874.2020342195
• Yıldızbaş, Y. V., Özkul, R., Doğan, Ü., & Abdurrezzak, S. (2023). Öğretmenlerin örgütsel adalet ile çalıştıkları okulun etkililiğine ilişkin algıları. Trakya Eğitim Dergisi, 13(1), 636-651.