Adleryan Temelli Sanat Terapisi Programının Bireylerin Yetersizlik Duygusu, Benlik Saygısı ve Anksiyete Düzeylerine Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 3, 825 - 843

Volkan Demir

https://doi.org/10.18506/anemon.1428758

Öz

Bu çalışmanın amacı Adleryan Temelli Sanat Terapi Programının bireylerin yetersizlik duygusu, benlik saygısı ve anksiyete düzeylerine etkisini incelemektir. Çalışmada deney grubu ve kontrol grubu olmak üzere iki ayrı grup oluşturulmuştur. Deney grubuna Adleryan Temelli Sanat Terapisi Programı uygulanmıştır. İkinci grup olan kontrol grubu herhangi bir işleme tabi tutulmamıştır. Deney grubunda 13, kontrol grubunda ise 15 katılımcı yer almıştır. Bu çalışma için İstanbul Kent Üniversitesi Etik Kurulu’ndan 25.09.2023 tarihinde 2023/9 kararı ile etik onay alınmıştır. Araştırmada katılımcılara çalışma başlamadan önce ve sekiz haftanın sonunda Yetersizlik Duygusu Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ve Beck Anksiyete Ölçeği uygulanmıştır. Deney grubuna sekiz oturumluk Adleryan Temelli Sanat Terapi Programı uygulanmıştır. Araştırmanın bulgularından elde edilen sonuçlar, uygulanan programın deney grubundaki bireylerin yetersizlik duygusu ve benlik saygısı üzerinde etkili olduğunu, ancak anksiyete düzeyleri üzerinde etkili olmadığını göstermiştir. Kontrol grubunda yer alan bireylerin ölçümlerinde anlamlı bir değişim görülmemiştir. Deney grubu ile kontrol grubundaki bireylerin yetersizlik duygusu ve benlik saygısı son-test düzeyleri arasında anlamlı bir farkın olduğu, anksiyete son-test puanları açısından ise anlamlı bir farkın olmadığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Adleryan Yaklaşım, Sanat Terapisi, Yetersizlik Duygusu, Benlik Saygısı

The Effect of Adlerian-Based Art Therapy Program on Individuals’ Feeling of Inferiority, Self-Esteem and Anxiety Levels

Öz

The aim of this study is to examine the effect of Adlerian Based Art Therapy Programme on individuals' sense of inadequacy, self-esteem and anxiety levels. In the study, two separate groups were formed as experimental group and control group. Adlerian Based Art Therapy Programme was applied to the experimental group. The second group, the control group, was not subjected to any treatment. There were 13 participants in the experimental group and 15 participants in the control group. Ethical approval for this study was obtained from Istanbul Kent University Ethics Committee on 25.09.2023 with decision 2023/9. In the study, the participants were administered the Sense of Inadequacy Scale, Rosenberg Self-Esteem Scale and Beck Anxiety Scale before the study started and at the end of eight weeks. An eight-session Adlerian-Based Art Therapy Programme was applied to the study group. The results of the study showed that the programme was effective on the sense of inadequacy and self-esteem of the individuals in the experimental group, but not on their anxiety levels. There was no significant change in the measurements of the individuals in the control group. It was observed that there was a significant difference between the sense of inadequacy and self-esteem post-test levels of the individuals in the experimental group and the control group, while there was no significant difference in terms of anxiety post-test scores.

Anahtar Kelimeler

Adlerian Approach, Art Therapy, Feeling Of İnferiority, Self-Esteem, Anxiety

Kaynakça

• Adler, A. (1982). The fundamental views of individual psychology. Journal of Individual Psychology, 38(1), 3-6.
• Adler, A. (2004). Yaşamın anlam ve amacı. F.T. Verlag (Ed.). K. Şipal (Çev.). Say Yayınları.
• Adler, A. (2006). İnsanı Tanıma Sanatı. (9.Baskı). Çev: Kamuran Şipal. Say Yayınları.
• Adler, A. (2008). Nevroz sorunları: Toplumsal duygu yoksunluğu ve erkeksi protesto. Say Yayınları.
• Adler, A. (2009). Bireysel psikoloji (Çev. A. Kılıçlıoğlu). Say Yayınları.
• Adler, A. (2011). İnsan doğasını anlamak. İlya İzmir Yayınevi.
• Akdoğan, R. (2012). Adleryen yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın üniversite öğrencilerinin yetersizlik duygusu ve psikolojik belirti düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Akdoğan, R. ve Ceyhan, E. (2014). Üniversite öğrencileri için yetersizlik duygusu ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik analizleri. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(41).
• Bae, Y. S., & Kim, D. H. (2018). The applied effectiveness of clay art therapy for patients with Parkinson’s disease. Journal of Evidence-based Integrative Medicine, 23, https://doi.org/10.1177/2515690X18765943
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. Freeman google schola, 2, 143-154. Bar-Sela, G., Atid, L., Danos, S., Gabay, N., & Epelbaum, R. (2007). Art therapy improved depression and influenced fatigue levels in cancer patients on chemotherapy. Psychooncology, 16, 980-984. https://doi.org/10.1002/pon.1175
• Beck, A. T. & Emery, G. (1985). Anxiety disorders and phobias: A cognitive perspective. Basic Books.
• Beck, A. T., Epstein, N., Brown, G., & Steer, R. A. (1988). An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties. Journal of consulting and clinical psychology, 56(6), 893. https://doi.org/10.1037/0022-006X.56.6.893
• Bell, S. (2011). Art therapy and spirituality. Journal for the Study of Spirituality, 1(2), 215-230. https://doi.org/10.1558/jss.v1i2.215
• Bozkurt, N. (2004). Bir grup üniversite öğrencisinin depresyon ve kaygı düzeyleri ile çeşitli değişkenler arasındaki ilişkiler. Eğitim ve Bilim, 29(133).
• Burger, J. M. (2006). Kişilik. Kaknüs Yayınları.
• Carsley, D., Heath, N. L., & Fajnerova, S. (2015). Effectiveness of a classroom mindfulness coloring activity for test anxiety in children. Journal of Applied School Psychology, 31(3), 239-255. https://doi.org/10.1080/15377903.2015.1056925
• Ceyhan, E. (2009). Psychological Characterictics of Turkish University Students Applying the Counseling Center. In EDULEARN09 Proceedings (pp. 1061-1070). IATED.
• Ciasca, E. C., Ferreira, R. C., Santana, C. L., Forlenza, O. V., Dos Santos, G. D., Brum, P. S., & Nunes, P. V. (2018). Art therapy as an adjuvant treatment for depression in elderly women: a randomized controlled trial. Brazilian Journal of Psychiatry, 40, 256-263. https://doi.org/10.1590/1516-4446-2017-2250
• Çınar, M. N. (2019). Sanat uygulamalarına dayalı psiko-eğitim programının psikolojik sağlamlık üzerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Collie, K., Bottorff, J. L., & Long, B. C. (2006). A narrative view of art therapy and art making by women with breast cancer. Journal of Health Psychology, 11(5), 761-775. https://doi.org/10.1177/1359105306066632
• Corey, G. (2013). Theory and practice of counseling and psychotherapy. Cengage learning. Çuhadaroğlu, F. (1986). Adölesanlarda benlik saygısı (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Czamanski-Cohen, J., & Weihs, K. L. (2016). The bodymind model: A platform for studying the mechanisms of change induced by art therapy. The Arts in psychotherapy, 51, 63-71. https://doi.org/10.1016/j.aip.2016.08.006
• Dain, A. S., Bradley, E. H., Hurzeler, R., & Aldridge, M. D. (2015). Massage, music, and art therapy in hospice: results of a national survey. Journal of pain and symptom management, 49(6), 1035-1041. https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2014.11.295
• Degges-White, S. ve Davis, N. L. (2019). Dışavurumcu Sanatın Psikolojik Danışma Uygulamalarına Entegrasyonu. Nobel Yaşam.
• Demir, V. (2017). Dışavurumcu sanat terapisinin psikolojik belirtiler ile bilişsel işlevlere etkisi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 575-598. https://doi.org/ 10.26466/opus.337250
• Demir, V. (2018). Sanatla terapi programının bireylerin kaygı, sosyal kaygı ve sağlık kaygısı düzeyleri üzerine etkisi. International Journal of Social Science, 1(2), 223-234.
• Demir, V. (2022). Sanat Terapisi: Temel Psikoloji Kuramları ile Dışavurumcu Sanatın Bütünleştirilmesi. (1. Baskı). Nobel Yayınevi.
• Dilawari, K., & Tripathi, N. (2014). Art therapy: A creative and expressive process. Indian Journal of Positive Psychology, 5(1), 81.
• Dreikurs, S. E. (1976). Art therapy: An Adlerian group approach. Journal of Individual Psychology, 32(1), 69-80.
• Dreikurs, S. G. (1987). Psychological techniques applied in a group situation: An experiment in group work. Individual Psychology: Journal of Adlerian Theory, Research & Practice, 43(2), 219-236.
• Eracar, N. (2013). Sözden öte sanatta terapi ve yaratıcılık. 3P Yayınları.
• Erözkan, A. (2011). Üniversite son sınıf öğrencilerinin kaygı düzeyini yordayan faktörlerin incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 3(2), 776-805.
• Froeschle, J. G. & Riney, M. (2008). Using Adlerian Art Therapy to Prevent Social Aggression among Middle School Students. Journal of Individual Psychology, 64(4).
• Gazda, G. M. (1989). Group counseling: A developmental approach. (4th Ed.). Allyn and Bacon.
• Goodarzi, G., Sadeghi, K., & Foroughi, A. (2020). The effectiveness of combining mindfulness and art-making on depression, anxiety and shame in sexual assault victims: A pilot study. The Arts in Psychotherapy, 71, 101705. https://doi.org/10.1016/j.aip.2020.101705
• Goodwin, R. D., & Marusic, A. (2003). Feelings of inferiority and suicide ideation and suicide attempt among youth. Croatian medical journal, 44(5), 553-557.
• Hartley, N. (2012). Spirituality and the arts: Discovering what really matters. M. Cobb, CM Puchalski and B. Rumbold (Eds.) Oxford textbook of spirituality and health, 265-271.
• Hasan Alam, F., M Atia, M., A Hassan, R., & I Rashed, N. (2022). Effectiveness of Art Therapy on Aggressive Behavior and Self-Esteem Among Children with Learning Disorders. Egyptian Journal of Health Care, 13(2), 2080-2096.
• Jay, G. M., & D'Augelli, A. R. (1991). Social support and adjustment to university life: A comparison of african‐american and white freshmen. Journal of Community Psychology, 19(2), 95-108. https://doi.org/10.1002/1520-6629(199104)19:2<95::AID-JCOP2290190202>3.0.CO;2-2
• Kapitan, L. (2014). Introduction to the neurobiology of art therapy: Evidence based, complex, and influential. Art Therapy, 31(2), 50-51. https://doi.org/10.1080/07421656.2014.911027
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. (26.baskı). Nobel Yayınevi Karataş, E., ve Güler, Ç. Y. (2020). Grup sanat terapisi programının ergenlerin mutluluk düzeyleri, duyguları ifade etme eğilimi ve duygu düzenleme güçlüğüne etkisi. OPUS International Journal of Society Researches, 15(25), 3328-3359. https://doi.org/10.26466/opus.644988
• Kaya, A. (2014). Dışavurumcu sanat terapinin üniversite öğrencilerinde akış durumu ve psikolojik iyi oluş üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.
• Kırca, B. (2019). Spiritual dimension in art therapy. Spiritual Psychology and Counseling, 4(3), 257-274. Kongkasuwan, R., Voraakhom, K., Pisolayabutra, P., Maneechai, P., Boonin, J., & Kuptniratsaikul, V. (2016). Creative art therapy to enhance rehabilitation for stroke patients: a randomized controlled trial. Clinical rehabilitation, 30(10), 1016-1023. https://doi.org/10.1177/0269215515607072
• Kottman, T. (2001). Adlerian play therapy. International journal of play therapy, 10(2), 1.
• Kottman, T. (2003). Mutual Storytelling, Adlerian Style. 101 Favorite Play Therapy Techniques, 3, 203.
• Kramer, E., & Schehr, J. (1983). An art therapy evaluation session for children. American journal of art therapy.
• Luyckx, K., Soenens, B., Goossens, L., Beckx, K., & Wouters, S. (2008). Identity exploration and commitment in late adolescence: Correlates of perfectionism and mediating mechanisms on the pathway to well–being. Journal of Social and Clinical Psychology, 27(4), 336-361. https://doi.org/10.1521/jscp.2008.27.4.336
• Malchiodi, C. A. (2005). Expressive therapies: History, theory, and practice. Expressive Therapies. In. C.A.
• Malchiodi (Ed.), Expressive Therapies, 1-15. Guilford press. Malchiodi, C. A. (2006). The art therapy sourcebook. McGraw-Hill Companies
• Moritz, S., Werner, R., & Collani, G. V. (2006). The inferiority complex in paranoia readdressed: a study with the Implicit Association Test. Cognitive neuropsychiatry, 11(4), 402-415. https://doi.org/10.1080/13546800444000263
• Mosak, H. H. & Le Fevre, C. (1976). The resolution of “intrapersonal conflict”. Journal of Individual Psychology, 32(1), 19-26.
• Mosak, H. H. (1989). Adlerian psychotherapy. In R. J. Corsini & D. Wedding (Eds.), Current psychotherapies, 65-116.
• Mousavi, M., & Sohrabi, N. (2014). Effects of art therapy on anger and self-esteem in aggressive children. Procedia-social and behavioral sciences, 113, 111-117. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.01.016
• Olivera, B., Toler, R., & Trevithick, C. (2001). Factual information about the profession of art therapy. In M. Farrelly-Hansen (Ed), Spirituality and art therapy: Living the connection, (pp. 254-258). Jessica Kingsley Publishers.
• Öztürk, M. O., ve Uluşahin, A. (2018). Ruh sağlığı ve bozuklukları. Nobel Tıp Kitabevleri.
• Rosenberg, M. (1965a). Society and the adolescent: Self-image. Princeton: Princeton University Press.
• Rosenberg, M. (1965b). Rosenberg self-esteem scale (RSE). Acceptance and commitment therapy. Measures package, 61(52), 18.
• Rosenberg, M. (1979). Conceiving the Self. New York: Basic Books.
• Shavelson, R. J., Hubner, J. J., & Stanton, G. C. (1976). Self-concept: Validation of construct interpretations. Review of Educational Research, 46(3), 407-441. https://doi.org/10.3102/00346543046003407
• Sonstegard, M. A. & Bitter, J. R. (1998). Adlerian group counseling: Step by step. Journal of Individual Psychology, 54(2), 176-216.
• Sonstegard, M. A. (1998). A rationale for group counseling. Journal of Individual Psychology, 54(2), 164-175.
• Steffenhagen, R.A. & Burns, J.D. (1987). The Social Dynamics Of Self-Esteem. Praeger Publishers, New York.
• Sutherland, J. H. (1995). A perspective on Adlerian art therapy including a spiritual dimension: An interdisciplinary model for the training of art therapy counselors based on the constructs of Individual Psychology. The Union Institute.
• Sutherland, J., Waldman, G., & Collins, C. (2010). Art therapy connection: Encouraging troubled youth to stay in school and succeed. Art Therapy, 27(2), 69-74. https://doi.org/10.1080/07421656.2010.10129720
• Sweeney, T. J. (1989). Adlerian counseling: A practical approach for a new decade. (3rd Ed.). USA: Accelerated Development Inc.
• Ugurlu, N., Akca, L., & Acarturk, C. (2016). An art therapy intervention for symptoms of post-traumatic stress, depression and anxiety among Syrian refugee children. Vulnerable children and youth studies, 11(2), 89-102. https://doi.org/10.1080/17450128.2016.1181288
• Ulusoy, M., Şahin, N. H., & Erkmen, H. (1998). Turkish version of the Beck Anxiety Inventory: psychometric properties. Journal of cognitive psychotherapy, 12(2), 163.
• Wallace, K. O. (2015). There is no need to talk about this: Poetic inquiry from the art therapy studio. In There Is No Need to Talk about This. Brill.
• Yao, S. N., Cottraux, J., Martin, R., Mollard, E., Bouvard, M., Guérin, J., & Hanauer, M. T. (1998). Inferiority in Social Phobics, Obsessive-Compulsives, and Non-Clinical Controls. A Controlled Study with the Inferiority Scale. In Behavior and Cognitive Therapy Today (pp. 305-318). Pergamon.