ATATÜRK VE ULUSLARARASI MARK TWAIN CEMİYETİ MADALYASI: “KEMAL ATATÜRK MODERN ROMULUS”

Yıl 2023, , 278 - 290, 15.05.2023

Murat Soysal

https://doi.org/10.46955/ankuayd.1261777

Öz

ABD’li ünlü yazar Mark Twain, başta edebiyat alanında olmak üzere yazdığı eserler ve yaşam serüveni ile tanınmaktadır. Uluslararası Mark Twain Cemiyeti ise Cyril Clemens ve bir grup aydın tarafından 1930 yılında kurulmuştur. Cemiyetin kuruluş amacı ve faaliyetleri Twain’in eserlerinin güncelliğini sağlamak, edebiyat yarışmaları düzenlemek, biyografik çalışmaları ve diğer eserleri dergide yayınlamak vb. şeklindedir. Cemiyet aynı zamanda ülkelerine, insanlığa, bilime, siyasete ve uluslararası sahaya katkılarından ötürü bazı isimlere onursal üyelik ve madalyalar vermiştir. Cemiyetin ödül verdiği devlet adamlarından biri de Mustafa Kemal Atatürk’tür. Atatürk, 1937 yılında kendisine verilen bu ödülü, insani tarafına yapılan vurgu ve iltifattan ötürü memnuniyetle kabul etmiştir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki tarih yazımında belirli kısa yazılar dışında hakkında ayrıntılı bir bilimsel çalışma olmayan Mark Twain madalyasının/ödülünün önemini irdelemek ve takdim edilme sürecinin izini sürmektir. Çalışmada uluslararası kuruluşların üyeliklerini, madalya ve ödüllerini kabul etme konusunda seçici davranan Mustafa Kemal Atatürk’ün, Mark Twain Cemiyeti ödülünü kabul etmesinin gerekçesine, Cemiyetin bu ödülü ona hangi nedenlere istinaden verdiğine ve ödül/madalya haberinin kamuoyuna nasıl yansıdığına dair bilgilere yer verilmiştir. Bu çalışma sonunda tarihi olayın yaşandığı dönemin gazetelerinde ve günümüzdeki bazı kaynaklarda parçalar halinde bulunan Mark Twain madalyasına dair yeni kaynaklara, arşivlere ulaşılmış ve böylece literatüre katkı sağlanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Cyril Clemens, Madalya, Mark Twain Cemiyeti, Modern Romulus, Samuel L. Clemens.

ATATÜRK AND THE INTERNATIONAL MARK TWAIN SOCIETY MEDAL: “KEMAL ATATÜRK MODERN ROMULUS”

Öz

The famous American writer Mark Twain is known for his works and life adventure, especially in the field of literature. The International Mark Twain Society was founded in 1930 by Cyril Clemens and a group of literaries. The purpose and activities of the the society are to ensure the up-to-dateness of Twain's works, to organize literary competitions, to publish biographical works and other works in journals, etc. The Society has also awarded honorary memberships and medals to some names for their contributions to their countries, humanity, science, politics and the international arena. One of the statesmen awarded by the Society was Mustafa Kemal Atatürk. Atatürk gladly accepted this award, which was given in 1937, because of the emphasis and compliment given to the humanitarian side. The aim of this study is to examine the importance of the Mark Twain medal/award, about which there is no detailed scientific study in historiography in Turkey except for certain short writings, and to trace the process of its presentation. In the study, the reason why Mustafa Kemal Atatürk, who was selective about accepting the memberships, medals and awards of international organizations, accepted the Mark Twain Society award, the reasons for which the Society gave this award to him and how the news of the award / medal was reflected to the public was included. At the end of this study, new sources and archives about the Mark Twain medal, which were found in fragments in the newspapers of the period when the historical event took place and in some sources today, were accessed and thus try to contributed to the literature.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Cyril Clemens, Medal, Romulus, Samuel L. Clemens, The Mark Twain Society.

Kaynakça

• Anıtkabir Atatürk Müzesi. Ankara: Anıtkabir Komutanlığı, 1994, 44-55, 203-213.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri (1906-1938). Cilt: 2, Ankara: Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayınları, 5. Baskı, 1997.
• Allen, Hervey. “Kemal Atatürk Receives Mark Twain Medal”, Mark Twain Quarterly. 3/1 (Winter 1938): 5. https://www.jstor.org/stable/42656915. Erişim 14.01.2023.
• Çakmak, Zafer. “Venizelos’un Atatürk’ü Nobel Barış Ödülü’ne Aday Göstermesi”, Erdem. 52 (2008): 91-110.
• https://dergipark.org.tr/tr/pub/erdem/issue/43874/539865. Erişim 28.02.2023.
• Çoruhlu, Yaşar. “Kurttan Türeme Efsaneleri ile İlgili Avrasya Tasvirleri Üzerine Düşünceler”, XX. Uluslararası Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri (02-05 KASIM 2016). Cilt: II. Ed. Ela Taş. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları, 2017: 988-1003.
• Egeli, Münir Hayri. Atatürk’ün Bilinmeyen Hikayeleri, İstanbul: Ahmet Halit Yaşaroğlu Kitapçılık ve Kağıtçılık, 1954.
• Ertan, Temuçin Faik. “Atatürk İlkeleri”, Başlangıcından Günümüze Türkiye Cumhuriyeti Tarihi. Ed. Temuçin Faik Ertan. Ankara: Siyasal Kitabevi, 9. Baskı, 2022: 229-251.
• Karakurt, Deniz. Türk Söylence Sözlüğü, E-kitap, 2011, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/00/TurkSoylenceSozlugu.pdf. Erişim 06.03.2023.
• Mango, Andrew. Atatürk-Modern Türkiye’nin Kurucusu, Türk. Füsun Doruker. İstanbul: Remzi Kitabevi, 19. Basım, 2021.
• Orthwein, Walter E. “Mark Twain Society Is His Life's Work: Cyril Clemens Has Gathered Vast Collection of Author's Letters and Books”, Mark Twain Journal, Vol. 37, No. 1/2, Cyril Coniston Clemens: July 14, 1902-May 16, 1999, Spring, Fall (1999): 9-13. https://www.jstor.org/stable/41641462. Erişim 19.02.2023.
• Ozankaya, Özer. Dünya Düşünürleri Gözüyle Atatürk ve Cumhuriyeti. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 3. Basım, 2004.
• Şahin, Derya. Roma Mitolojisi, İstanbul: SD Yayınevi, 2017.
• Uzun, Hakan. “Çeşitli Yönleriyle Atatürk”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. Prof. Dr. Reşat Genç Özel Sayı II, 29 (2009): 1226–1249. Uzun, Hakan. “1919-1950 Yılları Arasında Türkiye-Yunanistan İlişkileri”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 5/2 (2004): 35-50. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefad/issue/57226/808279. Erişim 27.02.2023. Quirk, Thomas V.. “Mark Twain”, Brittanica. https://www.britannica.com/biography/Mark-Twain, Erişim 20.02.2023.