Atların Terapötik lı Kullanımı

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 2, 44 - 49, 01.10.2015

Abdurrahman Köseman İbrahim Şeker

Öz

Atlar, insanların hayatına girdikleri ilk günden bugüne kadar daima önemli olmuşlar, üstlendikleri rollere göre, sahip oldukları farklı özelliklerinden dolayı da tercih edilmişlerdir. Atların morfolojik ve fizyolojik özellikleri amaca uygun at seçiminin temel unsurlarıdır. Başka bir ifade ile yarış atlarında hız ve dayanıklılık, engel atlayan atlarda sürat ve sıçrama kabiliyeti, yük taşıyan atlarda sağlam bir beden yapısı ve güç aranan başlıca özelliklerdir. Son yıllarda dünyada, atların sağlık alanında terapötik amaçla kullanımları, onların sahip oldukları morfolojik, fizyolojik, duyusal, duygusal, bilişsel ve sosyal faydaları nedeniyle gündeme gelmiştir. Ayrıca, atların insanlar gibi sosyal ve duygulu varlıklar olmaları, farklı kişilikleri, tutum ve ruh halleri ile sezgileri bu amaçla kullanımlarını artırmıştır. Atların terapötik amaçlı başlıca kullanım alanları; At Destekli Faaliyetler EAA , At Destekli Terapi EAT , Kolaylaştırılmış Atlı Öğrenme EFL , Kolaylaştırılmış Atlı Psikoterapi EFP , Hippoterapi HT , İnteraktif Voltij IV , Terapötik Sürüş TD , Terapötik Binicilik TR olarak sıralanabilir. Bu kullanım yöntemleri terapinin amacına, uygulama biçimine, terapiye alınacak kişinin engel durumuna, yaşına, hastalık tipine, terapi ekibinin sayı ve nitelikleri gibi bazı etkenlere göre değişiklik göstermektedir. Terapide kullanılacak atların da uygulanacak terapi yöntemine göre farklı bazı özelliklere sahip olması arzu edilmektedir. Atlarda, morfolojik özelliklerden özellikle cidago yüksekliği önemli bir seçim kriteri olmaktadır. Ayrıca atların diğer fiziki özelliklerinden sağrı, sırt, bel, ayak ve bacak yapısı da önemlidir. Bu fiziki özelliklerin yanı sıra atların sinirlilik, inatçılık, korkaklık, ısırma, çifte atma ve kaçma gibi terapide istenmeyen kötü huy ve davranışları da tercih aşamasında belirleyici özelliklerdir. Bu derlemede, atların terapötik amaçlı kullanımları ve bu atlarda aranan özellikler hakkında bilgi vermek amaçlanmıştır

Anahtar Kelimeler

At Destekli Etkinlikler, Morfoloji, Moral, Terapi

Horses For Therapeutic Use

Öz

Horses have been noteworthy as long as they are used by the mankind and preferred because of the roles they undertake in addition to the different characterist they maintain. Morphological and physiological characteristics are fundamental elements of the horses in the process of appropriate selection purposes. In other words, the main characteristics are the speed and endurance in race horses, speed and jumping ability in jumping horses, a strong body structure and power in packing horses. In recent years, therapeutic usage of horses has been the agenda because of their morphological, physiological, sensory, emotional, cognitive and social benefits in the world. Moreover, because of being sensual and social creatures as human beings and having distinct personalities, attitudes and moods as well as intuition have increased their usage for this aim. The major use of horses for therapeutic purposes are listed as Equine-Assisted Activities EAA , Equine-Assisted Therapy EAT , Equine-Facilitated Learning EFL , Equine-Facilitated Psychotherapy EFP , Hippotherapy HT , Interactive Vaulting IV , Therapeutic Driving TD , and Therapeutic Riding TR . These methods vary according to the aim of theraphy, the way of its usage, the situation of the handicapped, the age, the type of the disability, the number and quality of the treatment team. The horses selected for therapy are required to maintain some different traits. In horses, especially the morphological characteristics wither height is an important selection criterion. In addition, the other physical properties of the horses’ hindquarters, back, waist, foot and leg structures are also important. In addition to these physical features, unwanted bad habits of horses as nervousness, stubbornness, cowardice, biting, kicking, and bolting have been the determining factors in the process of selection. In this review, the aim is to highlight the features of horses used in theraphy and their required traits

Anahtar Kelimeler

Equine-Assisted Activities, Morphology, Morale, Therapy.

Kaynakça

• 1. Köseman A., Özbeyaz C. Macar atlarında bazı morfolojik özellikler ile kan grup ve protein polimorfizmi, Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2015; 55(1): 23-30 ISSN 1016-877X.
• 2. Meregillano, G. Hippotherapy. http://teron.ru/index.php?app=core&module=attach&se ction=attach&attach_id=144961. Erişim Tarihi 11.10.2014.
• 3. Violette, K., Wilmarth, M A. Hippotherapy: A therapeutic treatment strategy. gallopnyc.org/.../Hippotherapy-art-Violette.do.. Erişim Tarihi 16.10.2014.
• 4. Kapıcıoğlu, MİS. At yardımlı tedavi (hippotherapy) uygulamaları. www.hippoterapi.8m.com/ Erişim Tarihi 11 07. 2013.
• 5. Benjamin, J. Introduction to hippotheraphy. http://www.americanhippotherapyassociation.org/ Erişim Tarihi 11 .07. 2013.
• 6. Anonim (201415) http://www.engelliler.biz/forum/ozelegitim-ogretim-verehabilitasyon/41613-hippoterapi-atliterapi-atla-tedavi.html. Erişim Tarihi 29.11.2014.
• 7. Anonim(201418)http://www.annelik.org/eskisite/kanbas -at-ile-tedavi.php. Erişim Tarihi 29/11/2014.
• 8. Anonim(20148 )http://www.aqha.com/americashorsecar es.aspx. Erişim Tarihi 05.12.2014.
• 9. Anonim. (201420) http://www.pathintl.org/resourceseducation/resources/eaat/193-eaat-definitions. Erişim Tarihi 11.10.2014.
• 10. Anonim.(20149 ) http://equineassistedtherapyalaska.org/ Erişim Tarihi 05.12.2014.
• 11. Anonim.(201410)http://www.equineassistedtherapy.org. uk/ Erişim Tarihi 05.12.2014.
• 12. Anonim. (201414) http://eatherapy.org/programs /equine-assisted-activites. Erişim Tarihi 10.12.2014.
• 13. Anonim (20144 ) https://www.extraordinaryhorses.org. Erişim Tarihi 14.12.2014.
• 14. Anonim. (201411) http://cloverhaven.com/efl/ Erişim Tarihi 05.12.2014.
• 15. Anonim(20145 )https://www.gleneayreequestrianprogra m.org. Erişim Tarihi 14.12.2014.
• 16. Anonim. (201412) http://ezinearticles.com/?What-IsEquine-Facilitated-Psychotherapy. Erişim Tarihi 05.12.2014.
• 17. Anonim (20141 ) http://naturahlc.com.au/equinefacilitated-psychotherapy/ Erişim Tarihi 14.12.2014.
• 18. Anonim(2014 19)http:www.Mebk12.Meb.Gov.Tr/Meb_İ ys_Dosyalar/. /27010057_Atlaterapi. Doc edirne merkez otistik çocuklar eğitim merkezi ve iş eğitim merkezi engelleri atlıyorum projesi, Erişim Tarihi 29.11.2014.
• 19. Anonim(20147 )https://www.summer2011edu599.provid ence.wikispaces.net.Erişim Tarihi 14.12.2014.
• 20. Anonim (20146 ) https://www.opentrailranch.org. Erişim Tarihi 14.12.2014.
• 21. Anonim. (201413) http://www.carriagebarn.com/programe/ Erişim Tarihi 10.12.2014.
• 22. Anonim (20143 ) https://www.everythingexmoor.org.uk. Erişim Tarihi 14.12.2014.
• 23. Anonim (201417) http://engelsizcocuk.tr.gg/ATLARLATEDAV%26 %23304%3B--k1-Hippoterapi-k2--.htm. Erişim Tarihi 29.11.2014.
• 24. Anonim (20142 ) https:// www.regardinghorses.com. Erişim Tarihi 14.12.2014.
• 25. Kersten, GW. Equine Assisted. Psychotherapyhttp://files.eric.ed.gov/fulltext/ED414123 .pdf#page=183. Erişim Tarihi 18.10.2014.
• 26. Trask, L. Helping with horses: equine assisted psychotherapy(EAP)http://www.psychologytoday.com/ blog/wild-thoughts/201010/helping-horses-equineassisted-psychotherapy-eap. Erişim Tarihi 19.10.2014.
• 27. Batu S. Türk atları ve at yetiştirme bilgisi; T.C. Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü Ders Kitabı Sayı: 3, Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü Rektörlüğü, Ankara, 1938.
• 28. Özbeyaz, C., Akçapınar, H. At yetiştiriciliği ders notları. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi, Ankara. 2010.
• 29. Şeker, İ. Atların beden kondisyonu-II. TJK'nın Sesi, 9. 2003.
• 30. Hendricks, BL. International encyclopedia of horse breeds.University Oklahoma pres. Norman and London. USA. 1995. ISBN:0-8061-2753-8.
• 31. Anonim(201416 ) http://www.horsechannel.com/horseexclusives/therapeutic-horse-criteria.aspx. Criteria for therapeutic horses does your horse have what it takes to be a therapeutic riding mount? February 2008 HI Exclusive. Erişim tarihi 29.11.2014.
• 32. Oytun, E. At eşkali. Ankara: J. Gn. K. 1943.
• 33. Şeker, İ. Atların beden kondisyonu-1. TJK'nın Sesi, 10. 2002.
• 34. Tesio, F. Yarış atı ve yetiştiriciliği üzerine görüşleraraştırmalar. İstanbul. Türkiye Jokey Kulübü. 2003.
• 35. Anonim(201421)http://www.pathintl.org/images/pdf/abo ut-narha/PATH-Intl-Donating-Your-Horse.pdf&usg. Erişim Tarihi 12.10. 2014.