Islamophobia within the Framework of the Movie “Fitna” by Dutch Politician Geert Wilders as an Image and Perception

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 84 - 98, 29.11.2018

Hasan Gökmen

Öz

In this study, taking the starting point as the field study we conducted in the Netherlands in 2008 "Muslims and Islamophobia in Europe" (Holland Example) Master Thesis study, the concept of Islamophobia is evaluated by the content analysis technique by scanning the Geert Wilders' "Fitna" movie and the Netherlands press (on the internet) after that date. The islamophia has undergone different evaluations from various perspectives since the day it was first introduced as a concept. In this study, the concept of islamophobia was used as opposition to Islam and Muslim originating from economic, social, cultural and religious reasons against Muslim immigrant society in Europe. In this context, it was revealed that the word "phobia", which is used as a concept component, does not fully reflect the phenomenon of Islam and the Muslims opposition. Although the “phobia” is used here as irrational fear, it is thougt that this usage contains an expression that makes scared people innocent. It is seen that religious identity-based attacks against Islam and Muslims, which we have revealed in field work in 2008, have increased year by year with reports published by various organizations in 2014, 2015 and 2016. The arsons of the sacred places, exposure of Muslims to physical attacks and various violent incidents are some of them. "Fitna" is an anti-Islamic, short propagandist movie published online by Geert Wilders on the internet on 27 May 2008, when the hall for demonstrations could not be found in the Netherlands. In this movie, Wilders exhibits Islam and Muslim opposition very strictly and did not hesitate to use “terror” and “terrorist” expressions clearly. In this movie, Wilders has shown his anti-Islamic and Muslim opposition the most harshly, and has not hesitated to use "terror" and "terrorist" expressions explicitly. In the movie, the orientalist images and approaches of western societies dating back to old days and the phenomenon of the relation of violence to Islam handled in the recent Western media are used quite often. In the images, the Qur'an verses and the Muslim scholars’ speeches were isolated from the context and conjuncture and presented in the direction of construction of a perception accompanied by violence images. In this study, Islamophobia incidents and attitudes are researched in two categories. The first is the Islamophobia as the attitudes and opposition expressions that hold the "effective means" of the society and that are put forward in a more systematic process. The second one is the category of Islamophobic attitudes encountered in public. This categorization was needed as the result of the data obtained from the field study we conducted in 2008. It can be argued that different attitudes are observed in the social relations of Muslim immigrant groups with indigenous communities, and that the people are more pluralistic than the approaches in the political and emerging politics. When the media is scanned (on the internet), it is seen that othering and hateful language is used, and that newsworthiness of the concept of Islam and Muslim has a violent and exclusionary language. As a result of the findings, the followings were concluded; it is seen that Islamophobic attitudes have been increasing rapidly since we conducted the study in 2008, and that Islamic and Muslim opposition has been incited by means of policy and effective means. It is thought that this is a controlled situation to build a perception and an image.

Anahtar Kelimeler

Islamophobia, Fitna, Violence, Perception, Image

Hollandalı Politikacı Geert Wilders’ın “Fitna” Filmi Çerçevesinde Bir Algı ve İmaj Olarak İslamofobi

Öz

Bu
çalışmada, 2008 yılında Hollanda’da yaptığımız “Avrupa’da Müslümanlar ve
İslamofobi” (Hollanda Örneği) adlı Yüksek Lisans Tez çalışması hareket noktası
alınarak, Geert Wilders’ın “Fıtne” filmi ve o tarihten sonra Hollanda basını
(internet üzerinden) taranarak, içerik analizi tekniği ile İslamofobi kavramı
değerlendirilmektedir. İslamofobi kavram olarak ilk ortaya konulduğu tarihten
günümüze çeşitli bakış açılarından farklı değerlendirmelere uğramıştır. Bu
çalışmada İslamofobi kavramı Avrupa’da Müslüman göçmen toplumuna karşı
ekonomik, sosyal, kültürel ve dinî nedenlerden kaynaklı İslam ve Müslüman
karşıtlığı olarak kullanılmıştır. Bu bağlamda kavram bileşeni olarak kullanılan
“fobi” sözcüğünün İslam ve Müslüman karşıtlığı olgusunu tam olarak yansıtmadığı
ortaya konulmuştur. 2008 yılında saha çalışmasında ortaya koymuş olduğumuz
İslam’a ve Müslümanlara yönelik dini kimlik eksenli saldırıların son yıllarda,
çeşitli kuruluşların yayımladıkları raporlarla yıldan yıla yükseldiği
görülmüştür. Kutsal mekânların kundaklanması, Müslümanların fiziki saldırıya
maruz kalışları ve çeşitli şiddet olayları bunlardan bir kaçıdır. “Fıtne” filmi
Geert Wilders tarafından 27 Mayıs 2008 yılında Hollanda’da gösterime konulacak
salon bulunamayınca internet üzerinden yayınlanan İslam karşıtı, kısa
propagandist bir filimdir. Wilders, bu filmde İslam ve Müslüman karşıtlığını en
sert biçimde ortaya koymuş, açıkça “terör” ve “terörist” ifadelerini
kullanmaktan çekinmemiştir. Filmde Batı toplumlarının tarihten gelen
oryantalist imaj ve yaklaşımları ve son dönem Batı medyasında İslam’ın şiddetle
ilişkilendirilmesi olgusu oldukça sık kullanılmıştır. Görüntülerde Kur’an Ayetleri
ve Müslüman “Bilginlerin” konuşmaları bağlam ve konjonktürden koparılarak
şiddet görüntüleri eşliğinde bir “algı” inşası doğrultusunda ortaya
konulmuştur. Basın yayın araçları tarandığında (internet üzerinden) kullanılan
dilin ötekileştirici ve nefret oluşturucu olduğu, İslam ve Müslüman
kavramlarının ise haber değeri genelde şiddet ve dışlayıcı bir dile sahip
olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular neticesinde şu sonuçlara varılmıştır;
2008 yılında gerçekleştirdiğimiz çalışmadan günümüze İslamofobik tutumların
hızla yükseldiği, İslam ve Müslüman karşıtlığının politika ve etkin araçlar
vasıtasıyla körüklendiği, bu tutumun da bir algı inşası ve imaj oluşturmaya
dönük kontrollü bir durum olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İslamofobi, Fıtne, Şiddet, Algı

Kaynakça

• • Aktaş, M. (2017), “AB Ülkelerinde İslamofobi ve Terörizm”, Ombudsman Akademi sy.4, 127-155
• • Arslan, D. A. (?), “Medyanın Birey, Toplum ve Kültür Üzerine Etkileri”, İnsan Bilimleri Dergisi, www.insanbilimleri.com. Erişim, Nisan 2018
• • Bodur, H. E. (2018). “Batı’da İslam Karşıtlığının İcat Edilmiş Dili Olarak İslamofobi (Çatışmacı Sosyolojik Perspektif), İlahiyat Akademi Dergisi, 69-86
• • Canatan, K. (2018), “Batı’nın ‘Doğu’da Bir Şeytan Yaratma Girişimi Olarak İslamofobi ve Anti-İslamizm: Tarihsel Bir Bakış”, İlahiyat Akademi Dergisi, 87-104
• • Canatan, K. (2005), “Avrupa’da İslam, İstanbul, Beyan Yayınları
• • Dübam, (2015) “İslamofobi ve Avrupa’da İslam Algısı”, Dübam Şubat, 5-15
• • Düzgün, Ş. A. (2018), Avrupa’da İntifada: İslamofobi ve Batı’da İslam’ın Geleceği Üzerine, İlahiyat Akademisi Dergisi, 105-111
• • Furedi, F. (2014) “Korku Kültürü”, (Çev. B. Yıldırım) İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 2. Basım
• • Genç, M.S. (2018), “Akıl Dışı Bir Korku Olarak ‘Phobia’nın İslam’a İlintilenme Obsesifliği” İlahiyat Akademi Dergisi, 157-170
• • Gökmen, H. (2010), Avrupa’da Müslümanlar ve İslamofobi (Hollanda Örneği), Yüksek Lisans Tez Çalışması
• • Gölcü, A.& Çuhadar, M. (2017). “Batı Toplumlarında İslamofobi’nin Üretilmesinde Medyanın Rolü”, Ombudsman Akademi sy.4, 71-99
• • Kalın, İ. (2003) “Batı’daki İslam Algısının Tarihine Giriş”, Divan İlmi Araştırmalar sy.15, 1-51
• • Kirman, M. A. (2010), “İslamofobinin Kökenleri: Batılı mı Doğulu mu?”, Jurnal of Islamic Research 21(1) 21-39
• • Kirman, M. A. & Erkan, E. (2018), “İslamofobi Üzerine Söyleşi”, İlahiyat Akademi Dergisi, 197-202
• • Samur, H. (2016), “Avrupa’daki İslamofobinin ‘Avrupalı’ Sebepleri”, Mukaddime Sy.7, 295-319
• • Okumuş, E. (2018), “İslamofobik Oyunda Müslümanlar”, İlahiyat Akademisi Dergisi, 37-61
• • Uçgan, N. (2017), “Ben, Öteki ve Ötesi: İslam-Batı İlişkisi Tarihi Üzerine” Değerlendirme, Alternatif Politika, sy.9(2) 310-316
• • Yapıcı, A. & Yapıcı, F. (2018), “Ön Yargı ve Ayrımcılık Bağlamında İslamofobi: Dinî-Sosyal Kimlikler Arası İlişkilerde Değişim ve Süreklilik, İlahiyat Akademisi Dergisi, 1-25