Kadın Sivil Toplum Örgütleri: Sosyolojik Bir Araştırma

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 191 - 201, 30.12.2018

Mehmet Ali Kırman , Ömer Faruk Işıklı

Öz

Sivil toplum örgütlerinin tarihi süreçten
bugünkü mevcut durumuna bakıldığında onların günümüzün toplumsal bir realitesi
olduğu söylenebilir. Bu bağlamda bir diğer toplumsal gerçeklik olarak kadın
sivil toplum örgütlerinin de son on beş yirmi yılda ciddi bir artış eğilimi
göstermiş olduğu bilinmektedir. Kadınların sivil toplum örgütleri içerisinde
faaliyetleri kendilerini sosyal hale getirdiği ve bu örgütlerin kadınlar için çok
önemli bir sosyalleşme alanı olduğunu söylenebilir. Kadının sosyal hayata
katılımı ve kamusal alanda görünürlüğü ve kadın örgütlenmelerin kadın hakları
için yaptığı etki ve katkılar yadsınamaz bir gerçekliktir. İstatistiklere
dayalı nicel bir çalışma olan bu araştırmada şu sorulara cevap aranacaktır: Bir
sivil toplum örgütü olarak kadın örgütlenmelerinin kadın hakları konusundaki
bilinçlenme düzeyine ne kadar etki etmektedir? Türk toplumunda kadın
örgütlerine bakış nedir? Türkiye’de kadın sivil toplum örgütleri arasında
şehirden şehre veya bölgeden bölgeye farklılaşma var mıdır? Türkiye’de kadın
toplum örgütlerinin kadın üye sayısı ne kadardır? Kadın örgütlenmelerinin
faaliyetlerine yönelik herhangi bir baskı (ataerkil algı, geleneksel din
anlayışı) söz konusu mudur?

Anahtar Kelimeler

Women, Civil Society, Civil Society Organization, Patriarchy and Religion

Women’s Civil Society Organizations: A Sociological Study

Öz

From the perspective of the
historical process of non-governmental organization (NGO) presence, it is a
social reality for today. In the past two decades, women’s non-governmental
organizations as another social reality has intensively increased. It might say
that, women’s activities in these organizations made them social and these organizations
are very important area for their socialization. It is possible to say, the
number of women’s associations have increased for the last two decades. Women’s
participation in social life, their visibility in the public domain, the impact
of women’s associations in public to human rights for women is an undeniable
reality. In this
research as a quantitative study based on statistics, the following questions
will be sought: How do women’s associations effect raising awareness
of women’s rights as a civil society movement? What is the perspective of society
about the women’s associations in current process? Is there any differentiation between NGOs from city to city or from
region to region in Turkey? Additionally, what is the number of women
members than men in the NGOs in Turkey? Is there any pressure (patriarchal
perception, traditional religious repression) about that activities of women’s
associations? In this study we ask like these questions in sociological
framework.

Kaynakça

• Ayman, Z, (2011). “Toplumsal Cinsiyet Bağımsız, Güçlü, Dönüşen Bir Sivil Hareket Olarak Kadın Hareketi”, Türkiye’de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri (ed. Özgür G.) Ankara, Sivil Toplum Geliştirme Merkezi, 105-138
• Barker, E. (1992). New Religious Movements, 3rd edition, London, HMSO Publications
• Bruce, S. and S. Yearley (2006). The Sage Dictionary of Sociology, London: Sage Pub.
• Çaha, Ö. ve ark. (2011). “Türk Toplumunda Cemaat Algısı”, İstanbul, ANDY-AR Sosyal Araştırmalar Merkezi Yay.
• Habermas, J. (1991), The Structural Transformation of the Public Sphere, trans. T. Burger, Cambridge: MIT Press.
• Kaplan, L. (1998), Cemiyetlerde ve Siyasi Teşkilatlarda Türk Kadını (1908-1960), Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi.
• Karadağ, E. K. (2011), II. Meşrutiyet Döneminde Kadın Dernekleri, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kirman, M. A. (2016a), Din Sosyolojisi Sözlüğü, Adana, Karahan Yay.
• Kirman, M. A. (2016b), Democracy and Religious Communities in Modern Turkey, Paper presented for 14. International Turkish World Social Sciences Congress on 22-25 August 2016, Gostivar, Macedonia.
• Krause, W. (2008), Women in Civil Society, New York: Palgrave MacMillan
• Kurnaz, Ş. (1997), Cumhuriyet Öncesinde Türk Kadını (1839-1923), İstanbul, MEB Yay.
• Sarıbay, A. Y. (1998), Küreselleşme Sivil Toplum ve İslam, Ankara, Vadi Yay. 88-110.
• Türkiye’de Sivil Toplumun Gelişimi ve Sivil Toplumun Kamu İşbirliğinin Güçlendirilmesi Projesi, Verilerle Sivil Toplum Kuruluşları, haz. Yaşama Dair Vakıf, http://en.yada.org.tr/pdf/c9b3f2a6d1595bde1124f6df6e830903.pdf [05.01.2017]
• Uluslararası Sivil Toplum Araştırması, TC İçişleri Bakanlığı Dernekler Dairesi Başkanlığı, https://www.dernekler.gov.tr/media/templates/dernekler/images/folder/uluslararasi-sta-13temmuz.pdf [05.01.2017]
• Ülken, H. Z. (1969), Sosyoloji Sözlüğü, İstanbul, MEB Yay.
• Online Resources:
• http://www.statistik-portal.de/Statistik-Portal/en/en_zs01_bund.asp [05.01.2017]
• http://www.npo-info.de/vereinsstatistik/2014/ [05.01.2017]
• http://www.census.gov/popclock/?intcmp=sldrl [05.01.2017]
• http://www.ons.gov.uk/census/2011census [05.01.2017]
• https://data.ncvo.org.uk/a/almanac15/fast-facts-4/ [05.01.2017]
• http://ccss.jhu.edu/wp-content/uploads/downloads/2015/11/Archambault_France-NPs_HSE-Conf_Moscow_11.11.2015.pdf [05.01.2017]
• https://tr.wikipedia.org/wiki/N%C3%BCfuslar%C4%B1na_g%C3%B6re_%C3%BClkeler_listesi [05.01.2017]
• http://southasia.oneworld.net/news/india-more-ngos-than-schools-and-health-centres#.V_JNVNWLTDe [05.01.2017]
• http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21507 [05.01.2017]
• https://www.dernekler.gov.tr/ [05.01.2017]
• http://kadininstatusu.aile.gov.tr/ [05.01.2017]