VYGOTSKY’NİN GELİŞİM PSİKOLOJİSİ EKSENİNDE ÇOCUKLARIN DİNİ GELİŞİMİ

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 238 - 264, 23.12.2024

Tamıla Alıeva

Öz

Bu çalışmanın amacı, L. S. Vygotsky’nin Gelişim Psikolojisi çerçevesinde bilişsel ve kültürel gelişim bağlamında bireylerde dini gelişimin nasıl oluştuğunu incelemek ve anlamaktır. Bu hedef doğrultusunda, öncelikle Vygotsky’nin yaşamındaki dinin rolü ve çalışmalarındaki dini unsurlar araştırılmıştır.
Makalede, dini bilinç, düşünce, dini duygular, sosyal gelişim, dünya görüşü ve kültürel gelişim gibi konular incelenmektedir. Vygotsky'nin sihirli düşünce ve zihinsel işlevlerin işaret-simbolik araçlar aracılığıyla gerçekleştirdiği araştırmalara dayanmaktadır. Dini bilinç, tarihsel olarak oluşmuş kültürel araçlar olarak tanımlanmaktadır. Vygotsky’e göre, dini bilinç, belirli bir dini geleneğin işaret-simbolik araçlarının içselleştirilmesiyle oluşan bir psikolojik sistemdir ve sosyal kökenli bir yapı olarak insan zihnini ve davranışını şekillendirmektedir. Ayrıca, karmaşık zihinsel süreçlerin ve karakter yapısının uzun bir gelişim süreci sonucunda çevresel faktörler tarafından şekillendiğini vurgulamakta ve duygusal ile bilişsel süreçlerin birliğini savunmaktadır. Bu nedenle, bireylerin psikolojik gelişiminde toplumsal çevre ve kültür ne kadar önemliyse, dini gelişimlerinde de o denli büyük bir öneme sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Vygotsky, Dini Gelişim, Dini Bilinç, Duygusal ve Bilişsel Gelişim, Dünya Görüşü, Kültürel-Tarihsel Gelişim

Etik Beyan

Bu çalışmadaki tüm bilgilerin, akademik ve etik kurallara uygun bir şekilde elde edildiğini beyan ederim

Destekleyen Kurum

Çalışmamız herhangi bir kurum tarafından desteklenmemektedir

Teşekkür

Teşekkürler

Kaynakça

• Armaner, Neda. Din Psikolojisine Giriş. C. 1. Ankara, 1980.
• Berk L. E. Razvitiye Rebyonka. 6. bs. SPb.: Piter, 2006.
• Bolotova A. K., ve Molçanova O. N. Psihologiya Razvitiya i Vozrastnaya Psihologiya. Moskova, Samara, Minsk: Piter, 2018.
• BUHÂRÎ, Muhammed b. İsmail, es-Sahîh, Çağrı Yay. İstanbul 1992, I-VIII.
• Çukovsky K. İ. Ot dvuh do pyati. Kiyev: GİDL, 1958.
• Davydov V. V. Teoriya Razvivayuşego Obuçeniya. Moskova: İntor, 1996.
• Dvoynin A. M. “Priroda Religioznogo Soznaniya v Optike Kulturno-İstoriçeskoy Psihologii L.S. Vygotskogo”. Vestnik PSTGU, Bogosloviye. Filosofiya. Religiovedeniye, sy 104 (2022): 123-43. https://doi.org/10.15382/sturI2022104.123-143.
• EBÛ DÂVUD, Süleyman b. Eşas es-Sicistânî, es-Sünen, Çağrı Yay. İstanbul 1992, I-V.
• Elkonin D. B. Vvedeniye v Psihologiyu Razvitiya. Moskova: Trivola, 1994.
• İBN HANBEL, Ahmed b.Muhammed, el-Müsned, Çağrı Yay. İstanbul 1992, I-VI.
• Kasvinov S. G. Sistema Vygotskogo. Kharkov: Rayder, 2013.
• Kayl R. Detskaya Psihologiya: Taynı Psihiki Rebyonka. SPb.: Praym- EVRO-ZNAK, 2002.
• Kotik-Friedgut В., Friedgut Т.Н. A man of his country and his time- Jewish influences on LSVs worldview / / History of Psychology. 2008. V. 11. N1. P. 15-39.
• Krayg G. Psihologiya Razvitiya. SPb: Piter, 2000.
• Kreyn, U. Teorii Razvitiya. Sekretı Formirovaniya Liçnosti. SPb: Praym-EVROZNAK, 2002.
• Kuşat, Ali. “Bilişsel Gelişim Açısından Din-Fıtrat İlişkisi”. Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy 15 (2012): 35-53.
• Obuhova L. F. Vozrastnaya Psihologiya: Uçebnik. Moskova: Pedogogicçeskoye Obşestvo Rossii, 2001.
• Öcal, Mustafa. Din Eğiitim ve Öğretiminde Metodlar. 10. bs. Ankara: T.D.V.Y., 2018.
• Pamyatnaya Knijka Mogilevskoy Gubernii na 1910g. Mogilev: Gubernskiy statiçeskiy komitet, gubernskaya tipografiya, 1910.
• Polivanova K. N. Psihologiya Vozrastnyh Krizisov. Moskova: Akademiya, 2000.
• Rousseau J. J. Emile. Çeviren Ziya Ülker. 5. bs. İstanbul, 1961.
• Santrock J. W. Child Development. Madison; Dubuque: Brown & Benchmark, 1994.
• Selçuk, Mualla. Çocuk Eğitiminde Dini Motifler. Ankara: T.D.V. yay., 1990.
• Sobkin V. S. ve Klimova T. A. “Lev Vygotsky o Radosti i Skorbi (Komentarii k Statye ‘Mysli i Nastroeniya’)”. Kulturno İstoriçeskaya Psihologiya 13 (2017): 71-82. https://doi.org/10.17759/chp.2017130309.
• Stolyarenko L. D. Osnovy Psihologii: Uçebnoye Posobiye. Moskova, 2013.
• Studİzba. “Neravnomernost Psihiçeskogo Razvitiya”. Erişim 08 Ocak 2024. https://studizba.com/lectures/psihologiya/pedagogicheskaya-psihologiya/17869-neravnomernost-psihicheskogo-razvitiya.html
• Uysal, Veysel. Din Psikolojisi Açısından Dini Tutum, Davranış ve Şahsiyet Özellikleri. İstanbul: M.Ü.İ.F.V.yay., 1996.
• Valentina Nikolayevna Norina. “Sotsialnaya Situatsiya Razvitiya v Psihologii po Vygotskomu”, 23 Kasım 2022. https://spravochnick.ru/psihologiya/socialnaya_situaciya_razvitiya_v_psihologii_po_vygotskomu
• Vygotsky L. S. Dramaturgiya i Teatr. Editör Sobkin V. S. C. 1. 16 c. Polnoye Sobraniye Çoçineniy. Moskova: Lev, 2015.
• ———. Psihologiya. Moskova: EKSMO-Pres, 2000.
• ———. Psihologiya İskustva. Moskova: İskustvo, 1965.
• ———. Psihologiya Razvitiya Çeloveka. Moskova: Smysl, Eksmo, 2005.
• ———. Pedagogiçeskaya Psihologiya. Moskova: Astel, Lyuks, 2005.
• ———. Pedagogiçeskaya Psihologiya. Moskova: Pedagogika, 1991.
• ———. Pedagogiçeskaya Psihologiya: Uçebnoye Posobiye. Moskova, 1996.
• ———. “Razvitiye Liçnosti i Mirovozreniya Rebyonka”. Içinde Psihologiya Liçnosti, editör Gippenreyter Yu. B. ve Puzyrey A. A., 161-165. Moskova: İzdatelstvo Moskovskogo Universiteta, 1982.
• ———. Sobraniye Soçineniy. Voprosy Teorii i İstorii Psihologii. C. 1. 6 c. Moskova, 1982.
• ———. Sobraniye Soçineniy. Detskaya Psihologiya. Editör Elkonin D. B. C. 4. 6 c. Moskova: Pedagogika, 1984.
• ———. Sobraniye Soçineniy. Nauçnoye Naslediye. C. 6. 6 c. Moskova: Pedagogika, 1984.
• ———. Sobraniye Soçineniy. Osnovy Defektologii. Editör Vlasova T. A. C. 5. 6 c. Moskova: Pedagogika, 1983.
• ———. Sobraniye Soçineniy. Problema Obşey Psihologii. C. 2. 6 c. Moskova: Pedagogika, 1982.
• ———. Sobraniye Soçineniy. Problema Razvitii Psihiki. Editör Metyushkina A. M. C. 3. 6 c. Moskova, 1983.
• ———. Umstvennoye Razvitiye v Protsese Obuçeniya. Moskova, Leningrad: Gosudarstvennoye Uçebno-Pedagogiçeskoye İzdatelstvo, 1935.
• ———. Voprosy Detskoy Psihologii. Psihologiya Rebyonka. SPb.: Soyuz, 1997.
• Vygotsky L. S. & Luriya A. Etyudy po İstorii Povedeniya: Obezyana, Primitiv, Rebyonok. Moskova: Pedagogika-Press, 1993.
• Vygotsky L. S. “Avodim hoinu”, Novıy Put, 1917. No 11-12. 8-10, (İmza: L. S.Vygotsky).
• Vygotsky L. S. “Traurnıye Stroki (Den 9 Ava)”, Novıy Put, 1916. No 27, 28-30, (İmza: L. Vygotsky).
• “Vygotsky Lev Semenoviç. İdei Pedagogiki i Vospitaniya”. Erişim 17 Şubat 2015. https://pedsovet.su/publ/188-1-0-5564.
• Zavershneva E. YU., “Evreyskiy Vopros v Neopublikovannıh Rukopisyah L. S. Vygtskogo”, Voprosy Psihologii, 04.2012, 79-99.
• Zavershneva E. Yu. & Rene Van Der Veera, ed. Zapisnıye Knijki L. S. Vygotskogo. İzbrannoye. Moskova: Kanon, 19017.
• Zeynep Nezahat Özeri. Okul Öncesi Din ve Ahlak Eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları, 2004.
• Yavuz, Kerim. Çocuğun Dünyası ve Gelişme. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, 1992.
• Yörükoğlu, Atalay. Çocuk Ruh Sağlığı. 3. bs. Ankara, 1980.