LİSE ÖĞRENCİLERİNİN GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMALARA YÖNELİK GÖRÜŞLERİ

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 44 - 55, 30.06.2019

Perihan Güneş Miraç Yılmaz

https://doi.org/10.35346/aod.565400

Cited By: 1

Öz

Bu
araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalara
(GDO) yönelik görüşlerinin belirlenmesidir. Nitel araştırma yöntemlerinden bir
olan durum çalışması deseninin kullanıldığı bu araştırma, İç Anadolu bölgesinde
yer alan bir büyükşehrin il merkezine bağlı özel bir lisenin 12. sınıfında
öğrenim gören toplam 40 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin GDO
hakkındaki görüşlerini almak için açık uçlu beş soru sorulmuştur. Öğrenci
görüşleri içerik analizi ile incelenmiş olup, elde edilen verilerden temalar ve
kodlar oluşturulmuştur. Öğrencilerin GDO’lara yönelik görüşleri sağlık,
ekonomi, endüstri,  çevre ve etik olmak
üzere beş tema altında toplanmıştır.  Araştırma
sonucunda, öğrencilerin GDO’ların kullanımının sonuçlarına dair olumlu ve
olumsuz görüşler belirtmişlerdir. Bu olumlu görüşlerin “sağlığa yönelik fayda,
hastalıkların tedavisi, bitkisel ve hayvansal ürün veriminin artırılması, besin
kalitesinin artması, hızlı ürün elde etme, raf ömrünün artması, dayanıklı
türler oluşması, biyolojik çeşitliğin artması, ucuz olmaları,  karlı olmaları, bilimsel gelişmeler”
kodlarında yer aldığı tespit edilmiştir. 
Olumsuz görüşlerin ise “Hastalıkların oluşması, insan ömrünün kısalması,
mutasyon, erken ergenlik, besin kalitesinin azalması, biyolojik çeşitliğin
azalması, doğal dengenin bozulması, adil olmayan rekabet” tema kodlarında yer
aldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Genetiği değiştirilmiş organizmalar, gen teknolojisi, lise öğrencileri

HIGH SCHOOL STUDENTS' VIEWS ON GENETICALLY MODIFIED ORGANISMS

Öz

The
aim of this study is to determine the views of high school students on
genetically modified organisms (GMOs). This study, which is one of the
qualitative research methods, is conducted with a total of 40 students in the
twelfth grade of a private high school in the Central Anatolia region. Five
open-ended questions were asked to get students' views on GMOs. Student
opinions were examined by content analysis and themes and codes were formed
from the data obtained. The students' views on GMOs are grouped under five themes:
health, economy, industry, environment and ethics. As a result of the research,
they stated positive and negative opinions about the results of the use of
GMOs. These positive opinions include in health benefit, treatment of diseases,
increasing the yield of vegetable and animal products, increasing nutritional
quality, rapid product acquisition, increasing shelf life, growing resistant
species, increasing biological diversity, being cheap, being profitable,
scientific developments “ has been found. Negative views were found in ası
Diseases occurring, shortening of human life, mutation, early adolescence,
reduction of nutrient quality, reduction of biological diversity, deterioration
of natural balance, unfair competition, theme codes.

Anahtar Kelimeler

Genetically modified organisms, gene technology, high school students

Kaynakça

• Akçay, S. (2017). Öğretmen adaylarının genetiği değiştirilmiş gıdalar ile ilgili algıları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 11 ( 2), 365-382.
• Bonfadelli, H., Hieber, P., Leonarz, M., Meier, W. A., Schanne, M., ve Wessels, H. P. (1998) Switzerland. Biotechnology in the public sphere, In J. Durant, W. Bauer Martin, & G. Gaskell (Eds.), NMSI Trading Ltd., Science Museum, London, ISBN: 1 900747 09 X., (144-160).
• Bonfadelli, H., Dahinden, U. ve Leonarz, M. (2002). Biotechnology in Switzerland: High on the public agenda, but only moderate support. Public Understanding of Science, 11, 113-130.
• Chen, S. Y. ve Raffan, J. (1999) Biotechnology: Student’s knowledge and attitudes in the UK and Taiwan, J. Biol. Educ. 34, 17–23.
• Dawson, V. ve Schibeci, R., (2003) Western Australian school students' understanding of biotechnology, International Journal of Science Education, 25(1), 57-69.
• Frewer, J. L., Howard, C. ve Shepherd, R. (1995) Genetic engineering and food: what determines consumer acceptance?, British Food Journal, 97(8), 31 – 36.
• Gaskell, G., Bauer, M. W. ve Durant, J. (1998) The Presentation Of Biotechnology: Policy, Media And Public Perception, Biotechnology in the Public Sphere: a European Source Book, (Ed: Durant, J., Bauer M. W. and Gaskell, G.), NMSI Trading Ltd., Science Museum, London, ISBN: 1 900747 09 X.
• Gaskell, G. ve Bauer, M. W. (2001). Biotechnology in the years of controversy: a social scientific perspective. In Gaskell, G. and Bauer M. W.(Ed.), In Biotechnology 1996-2000 the Years of Controversy. London: NMSI Trading Ltd., Science Museum.
• Harms, U. ve Bayrhuber, H. (1999) Biotechnologie im Unterricht, Biotechnologie und Gentechnik, In M. Schallies, und K. D. Wachlin, (Hrsg.), Biotechnologie und Gentechnik, Springer Verlag Berlin, Heidelberg, Newyork, 87-98.
• Harms, U. (2002). Biotechnology education in schools. Electronic Journal of Biotechnology, 5 (3), 205-211
• Hursti, U. K., Magnusson, M. K. ve Algers, A., (2002) Swedish consumers’ opinions about gene technology, British Food Journal, 104, 11, 860-872.
• Jallinoja P. ve Aros A.R. (2000) Does Knowledge Make a Difference? The Association Between Knowledge About Genes and Attitudes Toward Gene Test, Journal of Health Communication, 5 ( 1), 29-39
• Kışoğlu, M. ve Keleş, Ö. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO) ile ilgili algılarının belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (4), 2123-2147.
• Knox, B. (2000) Consumer perception and understanding of risk from food, British Medical Bulletin, 56, 1, 97-109.
• Lock,R., Miles, C. ve Hughes, S. (1995) The influence of teaching on knowledge and attitudes in biotechnology and genetic engineering contexts: Implications for teaching controversial issues and the public understanding of science, School Sci. Rev. 76, 47–59.
• Magnusson K. M. ve Hursti, U.,K., (2002) Consumer attitudes towards genetically modified foods, Appetite 39, 9-24.
• Merten, K. (1999). Die Berichterstattung über Gentechnik in Presse und Fernsehen- eine Inhaltsanalyse. In J. Hampel and O. Renn, (Hrsg.), Gentechnik in der Öffentlichkeit (Gene technology in public). Frankfurt: Campus Verlag Gmbh.
• Miles, M, B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı (1998). Lise 1, 2, 3 Biyoloji öğretim programı. Tebliğler Dergisi, 2485.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2006). Müfredat geliştirme çalışmaları. Erişim tarihi: 19 Ocak 2006, http://programlar.meb.gov.tr/index/baskan/htm
• Milli Eğitim Bakanlığı (2008). Ortaöğretim 11. sınıf biyoloji öğretim programı. Talim-Terbiye Kurulu Kararı: 280. Retrieved July 12, 2011 from http://ttkb.meb.gov.tr/program.aspx? islem=1andkno=56.
• Peters H. P. (1999). Kognitive Aktivitaeten bei der Rezeption von Medienberichten über Gentechnik. In J. Hampel and O. Renn, (Hrsg.), Gentechnik in der Öffentlichkeit (Gene technology in public). Frankfurt: Campus Verlag Gmbh.
• Pfister H. R., Böhm, G. ve Jungermann H. (1999) Die kognitive Repraesentation von Gentechnik: Wissen und Bewertungen, In: J. Hampel and O. Renn (Hrsg.) :Gentechnik in der Öffentlichkeit, Frankfurt/Main; Newyork: Campus Verlag, ISBN 3-593-36348-8, 170-196.
• Pfister H. R., Böhm, G. ve Jungermann H. (2000). The cognitive representation of genetic engineering: Knowledge and evaluations’ (Special issue). New Genetics and Society, 19 (3), 295–316.
• Pollak, G ve Kammerl, R., (2000) „To know or not to know“ –Erziehungswissenschaftliche Bemerkungen zur Wissensgesellschaft, In: R. Kammerl (Hrsg.): Computergestütztes Lernen, Hand –und Lehrbücher der Paedagogik, München, Wien, Oldenburg, 232-247.
• Prokop, P., Leskova, A., Kubiatko, M. ve Diran C. (2007) Slovakian students’ knowledge of and attitudes toward biotechnology, Int. J. Sci.Educ. 29 (7), 895–907.
• Saba, A., Moles, A. ve Frewer, L., J. (1998) Public concerns about general and specific applications of genetic engineering: a comparative study between the UK and Italy, Nutrition and Food Science, 98(1), 19 – 29.
• Severcan, F., Ozan, A., ve Haris, P. I. (2000). Development of biotechnology education in Turkey. Biochemical Education, 28, 36–38.
• Siegrist, M. (2000) The Influence of Trust and Perceptions of Risks and Benefits on the Acceptance of Gene Technology, Risk Analysis, 20(2), 195-203
• Todt, E. ve Götz, C. (1998) Interesse von Jugendlichen an der Gentechnologie, Zeitschrift für Didaktik der Naturwissenschaften, 4 (1), 3-11.
• Uşak, M., Erdoğan, M., Prokop, P., ve Özel, M. (2009) High School and University Students’ Knowledge and Attitudes Regarding Biotechnology: a Turkish experience, Biochemistry and Molecular Biology Education, 37(2), 123–130.
• Uzunkol, E. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının genetiği değiştirilmiş organizmalara (GDO) ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 94-101.
• Yalmancı, S., G.,(2016). Lise Öğrencilerinin Genetiği Değiştirilmiş Organizmalara Yönelik Algılarının Belirlenmesi . Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 89-111.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yılmaz, M. ve Demirhan, H. (2014) Variables predicting prospective biology teachers’ acceptance perceptions regarding gene technology. European Journal of Science and Mathematics Education 2(3), 183‐192.