Capitalism, Crisis and Epidemic: Rethinking the Right to Health in the Post-COVID-19 Era

Yıl 2021, , 629 - 655, 15.10.2021

Başak Ergüder

https://doi.org/10.53376/ap.2021.21

Öz

The Black Death and Spanish Flu, which led to significant changes in economic systems in the world history of epidemics, has made long-term effects on social and economic structure. Long-term structural changes are occurred in the postepidemic periods just as happened in the post-crisis periods. Epidemics have the potential of creative destruction just as economic crisis. The developments that have taken place during the COVID-19 pandemic have the potential to create a new division of labor in World economy in the post-COVID19 era. In the post-COVID-19 era, it is possible that the problem of providing the equal access to health care as a result of the destruction ensued by pandemic comes to the agenda again. This study aims to discuss the political economy of the combating the pandemic. In the study, the economic policies in different countries are analyzed in the context of the right to health including equal access to health care services, prevention of unemployment and poverty. In this context, packages of economic measures implemented in different countries and, healthcare systems in these countries are examined in the combat the pandemic. In this study, it is analyzed that what extent countries meet social requests regarding the right to health in the face of the COVID-19 pandemic.

Anahtar Kelimeler

COVID-19 Pandemic, Black Death, Right to Health, Crisis, Package of Economic Measures.

Kapitalizm, Kriz ve Salgın: COVID-19 Sonrası Dönem Sağlık Hakkını Yeniden Düşünmek

Öz

Dünya salgın tarihinde ekonomik sistemlerde önemli değişimlere yol açan Kara Veba ve İspanyol Gribi, toplumsal ve ekonomik yapıda uzun vadeli etkiler yaratmıştır. Salgın sonrası dönemlerde tıpkı kriz sonrası dönemlerde olduğu gibi uzun vadeli, yapısal değişimler yaşanmaktadır. Salgınlar da tıpkı ekonomik krizler gibi ekonomi politikada yaratıcı yıkım potansiyeline sahiptir. COVID-19 pandemisi sırasında yaşanan gelişmeler, COVID-19 sonrası dönemde dünya ekonomisinde yeni bir işbölümü yaratma potansiyeline sahiptir. Pandemi sonrası dönem, salgın hastalıkların yarattığı tahribatın bir sonucu olarak, sağlık hizmetlerine erişimde eşitliğin sağlanması sorununun yeniden gündeme gelmesi mümkündür. Bu çalışma salgınla mücadelenin ekonomi politikasını tartışmayı hedeflemektedir. Çalışmada, farklı ülkelerin ekonomi politikaları, sağlık hizmetlerine eşit erişim, işsizlik ve yoksulluğun önlenmesi de dahil olmak üzere sağlık hakkı bağlamında analiz edilmektedir. Bu bağlamda, salgınla mücadelede farklı ülkelerin ekonomik tedbirler paketleri ve sağlık hizmetleri irdelenmektedir. Bu çalışmada, COVID-19 pandemisi karşısında ülkelerin sağlık hakkına ilişkin toplumsal talepleri ne ölçüde karşıladığı analiz edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Kara Veba, Sağlık Hakkı, Kriz, Ekonomik Tedbirler Paketi.

Kaynakça

• Ağartan, Tuba 2011 , “Sağlıkta Reform Salgını”, Keyder, Çağlar, Nazan Üstündağ, Tuba Ağartan ve Çağrı Yollar Der. , Avrupa’da ve Türkiye’de Sağlık Politikaları: Reformlar, Sorunlar, Tartışmalar İstanbul: İletişim : 37-55.
• Applbaum, Kalman 2014 , “Sağlıkta Küresel Pazarlama: İlaç Entrikaları”, Leo Panitch ve Colin Leys Der. , Socialist Register 2010: Kapitalizmde Sağlık İstanbul: Yordam Kitap Çev. Umut Haskan : 99-119.
• Backman, Gunilla, Paul Hunt, Rajat Khosla, Camila Jaramillo-Strouss, Belachew Mekuria Fikre, Caroline Rumble, David Pevalin, David Acurio Páez, Mónica Armijos Pineda, Ariel Frisancho, Duniska Tarco, Mitra Motlagh, Dana Farcasanu and Cristian Vladescu 2008 , “Health Systems and the Right to Health: An Assessment of 194 Countries”, Right to Health, 347 1 : 2047-2085.
• BBC News 2020a , “IMF: Dünya Ekonomisi Büyük Buhran’dan Beri Görülen En Sert Daralmayı Yaşayabilir?”, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya52287325 14.04.2020 .
• BBC News 2020b , “Koronavirüs: Hangi Ülkelerde Ne Tür Ekonomik Destek Paketleri Açıklandı?”, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52828167 28.05.2020 .
• BBC News 2021 , “ Biden’ın İstihdam, Eğitim ve Sosyal Hizmetler İçin 4 Trilyon Dolarlık Paket”, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-56927848 29.04.2021 .
• Birdal, Sinan 2020 , “Virüsün Ekonomi Politiği”, https://www.evrensel.net/yazi/86064/virusun-ekonomi-politigi 04.04.2020 .
• Buğra, Ayşe, Refet Gürkaynak, Çağlar Keyder, Ravi Arvind Palat ve Şevket Pamuk 2020 , “New Perspectives on Turkey Roundtable on the COVID-19
• Pandemic : Prospects for the International Political Economic Order in the Postpandemic World”, New Perspectives on Turkey, 63: 138-167.
• Büyükkarabacak, Mert 2021 , “Pandemi, Yeni den Devletçilik ve Sınıf Hareketi”, Praksis Dergisi, 55 1 : 109-131.
• Coburn, David 2014 , “Eşitsizlik ve Sağlık”, Panitch, Leo ve Colin Leys Der. , Socialist Register 2010: Kapitalizmde Sağlık İstanbul: Yordam Kitap Çev. Umut Haskan : 54-74.
• Colgrove James 2002 , “The McKeown Thesis: A Historical Controversy and Its Enduring Influence”, American Journal of Public Health, 92 5 : 725–729. https://doi.org/10.2105/ajph.92.5.725
• Doğru, Ezgi ve Mert Karabıyıkoğlu 2021 , “Alfredo Saad-Filho ile Söyleşi: Salgında En Fazla Can Kaybı Neo-Liberal Planın Öncü Ülkelerinde Yaşanıyor”, Praksis Dergisi, 55 1 : 85-99.
• Engels, Friedrich 2010 , İngiltere’de Emekçi Sınıfın Durumu Ankara: Sol Yayınları .
• Feinsilver, Julie 2014 , “Yurtiçinde ve Dışında Küba Sağlık Politikası”, Panitch, Leo ve Colin Leys Der. , Socialist Register 2010: Kapitalizmde Sağlık İstanbul: Yordam Kitap Çev. Umut Haskan : 237-262.
• Gottschalk, Marie 2014 , “Amerikan Sağlık Sendromu ve Stockholm Sendromu”, Panitch, Leo ve Colin Leys Der. , Socialist Register 2010: Kapitalizmde Sağlık İstanbul: Yordam Kitap Çev. Umut Haskan : 119-143.
• Gouzoulis, Giorgos and Giorgos Galanis 2021 , “The Impact of Financialisation on Public Health in Times of COVID-19 and Beyond”, Sociology of Health & Illness, https://doi.org/10.1111/1467-9566.13305 01.06.2021 .
• Gülalp, Haldun 2021 , “Kara Ölümden Covid-19’a, Kapitalizmin Yükselişi ve Çöküşü”, Praksis Dergisi, 55 1 : 9-45.
• Hermann, Christoph 2014 , “Avrupa’da Sağlık Hizmetleri ve Piyasalaştırma Süreci”, Panitch, Leo ve Colin Leys Der. , Socialist Register 2010: Kapitalizmde Sağlık İstanbul: Yordam Kitap Çev. Umut Haskan : 143-163.
• Hynes, William 2021 , “A Systemic Socio-Ecological Recovery from Covid-19”, Global Social Policy, 21 2 : 335–338.
• Johnston, Josée 2003 , “Who Cares about the Commons?”, Capitalism Nature Socialism, 14 4 : 1-41.
• Kazgan, Gülten 2004 , İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi İstanbul: Remzi Kitabevi .
• Kurt-Azap, Özlem 2021 , “COVID-19”, Belek, Osman ve Kayhan Pala Der. , Pandeminin Düşürdüğü Maskeler: COVID-19 Salgınının Muhasebesi İstanbul, İletişim Yayınları : 15-43.
• Leys, Colin 2011 , “Piyasa ile Politika Arasında Sağlık Hizmetlerinin Konumu” Keyder, Çağlar, Nazan Üstündağ, Tuba Ağartan ve Çağrı Yollar Der. , Avrupa’da ve Türkiye’de Sağlık Politikaları: Reformlar, Sorunlar, Tartışmalar İstanbul: İletişim : 95-111.
• Leys, Colin 2014 , “Sağlık ve Kapitalizm”, Panitch, Leo ve Colin Leys Der. , Socialist Register 2010: Kapitalizmde Sağlık İstanbul: Yordam Kitap Çev. Umut Haskan : 15-43.
• Marks, Karl 2000 , Kapital Birinci Cilt Ankara: Sol Yayınları Çev. Alaattin Bilgi .
• OXFAM 2021 , The Inequality Virus: Methodology Note, Ocak 2021, www.oxfam.org
• Özatay, Fatih ve Güven Sak 2020 , “COVID-19’un Ekonomik Sonuçlarını Yönetebilmek İçin Ne Yapılabilir?”, TEPAV Politika Notu, Mart 2020, N.202006.
• Özden, Melik 2006 , The Right to Health: A Fundamental Human Right Affirmed by the United Nations and Recognized in Regional Treaties and Numerous National Constitutions, Human Rights Programme of the EuropeThird World Centre, CETIM.
• Pamuk, Şevket 2007 , “The Black Death and the origins of the ‘Great Divergence’ across Europe, 1300-1600”, European Review of Economic History, 11 3 : 289- 317.
• Pamuk, Şevket 2014 , Türkiye’nin 200 Yıllık İktisadi Tarihi İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları .
• Paremoer, Lauren, Sulakshana Nandi, Hani Serag ve Fran Baum 2021 , “Covid19 Pandemic and the Social Determinants of Health”, The BMJ, 372 129 , https://doi.org/10.1136/bmj.n129
• Rao, Mohan 2014 , “‘Herkes için Sağlık’ ve Neoliberal Küreselleşme: Bir Hint İlüzyonu”, Panitch, Leo ve Colin Leys Der. , Socialist Register 2010: Kapitalizmde Sağlık İstanbul: Yordam Kitap Çev. Umut Haskan : 285-302.
• Rose, Peter 2020 , “Frank Snowden, Epidemics and Society: From the Black Death to the Present”, Society, 57: 478-480. https://doi.org/10.1007/s12115- 020-00517-z
• Toprak, Zafer 2010 , “Küreselleşme Evreleri ve Türkiye’de Finansal Yapının Evrimi”, Keyder, Çağlar Der. , Küreselleşen İstanbul’da Ekonomi İstanbul: Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi : 85-90.
• Varlık, Nükhet 2020 , “The Plague that Never Left: Restoring the Second Pandemic to Ottoman and Turkish History in the Time of COVID-19”, New Perspectives on Turkey, 63 1 : 176–189.
• Wang, Shaoguang 2014 , “Çin Sağlık Hizmetlerinde İkili Hareket”, Panitch, Leo ve Colin Leys Der. , Socialist Register 2010: Kapitalizmde Sağlık İstanbul: Yordam Kitap Çev. Umut Haskan : 262-285.
• Yalman, Galip 2021 , “Kapitalizmin Krizleri Üzerinde Gözlemler”, Praksis Dergisi, 55 1 : 99-109.
• Yaşayanlar, İsmail 2020 , “Salgınlar Çağında Osmanlı’da Hekim Olmak”, Toplumsal Tarih Dergisi, 316: 68-74.
• Yavuz, Cavit Işık 2021 , “Maske ve Ötesi”, Belek, Osman ve Kayhan Pala Der. , Pandeminin Düşürdüğü Maskeler: COVID-19 Salgınının Muhasebesi İstanbul, İletişim Yayınları : 43-70.
• Yıldırım, Nuran 2020 , “İstanbul’un Kolera ile Tanışması: 1831 Salgını”, Toplumsal Tarih Dergisi, 316: 62-68.
• Yolun, Murat 2020 , “İspanyol Gribinin Kısa Bir Öyküsü”, Toplumsal Tarih Dergisi, 316: 74-80.