Aile Danışması Süreç Yönetimi Modeli Temelli Vaka Formülasyonu ve Müdahale Planı: Örnek Ahlat Ağacı Filmi

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: Aile Yılı Özel Sayısı: Aileyi Güçlendirme ve Koruma, 29 - 59, 10.09.2025

Asiye Dilber

https://doi.org/10.58434/apdad.1749141

Öz

Türkiye’de son yıllarda üniversite eğitiminin ardından aile evine dönen, iş hayatı ve eğitim hayatında yer almayan genç yetişkin nüfusu artmaktadır. Çocukları evden ayrılan aile evresinde olan ailelerin aile sisteminde meydana gelen bu yeni durumlara uyum sağlayabilmesini destekleyen psikolojik destek hizmetlerinin önemi artmaktadır. Bu çalışmanın amacı çocukları evden ayrılan aile yaşam döngüsü evresinde olan aile için Aile Danışması Süreç Yönetimi Modeli (Aile-DSYM) temelli vaka formülasyonu ve müdahale planı hazırlanmasıdır. Olgu sunumunda Ahlat Ağacı filmine konu olan dört kişilik çekirdek aileye yönelik vaka formülasyonu ve müdahale planı sunulmuştur. Aile-DSYM temelli aile danışması programı bir ön görüşme, beş oturum ve iki izleme oturumundan oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çocukları evden ayrılan aile , bumerang çocuk , aile danışmanlığı , ahlat ağacı.

Kaynakça

• Allendorf, K. (2012). Going nuclear? family structure and young women’s health in india, 1992–2006. Demography, 50(3), 853-880. https://doi.org/10.1007/s13524-012-0173-1
• Alya, K. and Kanwal, S. I. S. (2018). Levels of loneliness and family structure among geriatrics. Journal of Forensic Psychology, 3(1). https://doi.org/10.4172/2475-319x.1000135
• Carter, B., & McGoldrick, M. (2005). Overview: The expanded family life cycle: Individual, family, and social perspectives. In B. Carter & M. McGoldrick (Eds.), The expanded family life cycle: Invidual, family, and social perspectives (pp. 1–26). Allyn & Bacon.
• Choi, S. K. (2016). A study on the korean family structure through daegu family registry 1681-1876; pre-modern nuclear family theory revisited. SSRN Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/ssrn.2838007
• Doğan Bulut, N. ve Asan, A. (2020). Evli Bireylerin Aile Yaşam Döngüsü Basamaklarında Algıladıkları Stres ve Aile Stresörleri ile Başa Çıkma Yöntemlerinin İncelenmesi. Academic Platform Journal of Education and Change, 3(1), 61-78.
• Erdem, G., Adli-Isleyen, M., Baltalarlı, N., & Kılıç, E. (2022). Low-income turkish mothers’ conceptions and experiences of family life. Frontiers in Psychology, 12. doi: 10.3389/fpsyg.2021.756278
• Gladding, S. (2015). Aile Terapisi: Tarihi, Kuram ve Uygulamaları (İ. Keklik, İ. Yıldırım, çev. ed.). Ankara: Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Hallaç, A. ve Öz, F. (2014). Aile kavramına kuramsal bir bakış. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 6(2), 142-153. doi: 10.5455/cap.20130625102321
• Iwanski, A., Lichtenstein, L., Forster, F., Stadelmann, C., Bodenmann, G., & Zimmermann, P. (2023). A family systems perspective on attachment security and dependency to mother and father in preschool: Differential and reciprocal effects on children’s emotional and behavioral problems. Brain Sciences, 13(1), 35. doi: 10.3390/brainsci13010035
• Karataş, K. (2001). Toplumsal Değişme ve Aile. Toplum ve Sosyal Hizmet, 12(2), 89-98. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/802461 adresinden erişilmiştir.
• Khalid, A., Khan, A. P., Mangan, S., Kumar, S., Golani, S., & Zaidi, K. A. (2021). Joint family or nuclear family: the youth’s perspective. Asian Journal of Social Sciences and Management Studies, 8(1), 1-6. https://doi.org/10.20448/journal.500.2021.81.1.6
• Kishino, M., Koffman, J., Nagatomi, H., Yuasa, M., & Ellis‐Smith, C. (2023). Complexity and function of family involvement in advance care planning: a qualitative study of perspectives from people living with advanced cancer, family members and healthcare professionals. Palliative Medicine, 37(9), 1434-1446. https://doi.org/10.1177/02692163231194202
• Klever, P. (2005). Multigenerational stress and nuclear family functioning. Contemporary Family Therapy, 27(2), 233-250. https://doi.org/10.1007/s10591-005-4041-7
• Lodhi, F. S., Rabbani, U., Khan, A. A., Raza, O., Holakouie‐Naieni, K., Yaseri, M., … & Montazeri, A. (2021). Factors associated with quality of life among joint and nuclear families: a population-based study. BMC Public Health, 21(1). https://doi.org/10.1186/s12889-021-10265-2
• Mehta, A., Cohen, S. R., & Chan, L. (2009). Palliative care: a need for a family systems approach. Palliative and Supportive Care, 7(2), 235-243. https://doi.org/10.1017/s1478951509000303 Nazlı, S. (2015). Aile Danışmanlığı (12. bs.). Ankara: Anı Yayıncılık
• Nazlı (2020). Aile psikolojik danışması süreci. S. Nazlı (Ed.) Evlilik ve aile psikolojik danışmanlığı içinde (s.110-134). Ankara: Anı Yayıncılık
• Nazlı, S. (2025, baskıda). Aile danışmasında vaka formülasyonu ve müdahale planı hazırlama: Aile-DSYM temelli. Aile Psikolojik Danışmanlığı Dergisi.
• Selman, A. ve Uçar, R. (2017). Türk Toplumu Bağlamında Aile Yaşam Döngüsü Süreçleri. Toplum Bilimleri Dergisi, 11(22), 213-234. https://toplumbilimleri.com/?mod=makale_tr_ozet&makale_id=479# adresinden erişilmiştir.
• South, S. J., & Lei, L. (2015). Failures-to-launch and boomerang kids: Contemporary determinants of leaving and returning to the parental home. Social Forces, 94(2), 863-890. doi: 10.1093/sf/sov064
• Taylan, H.H. (2009). Türkiye’de köy ailesinde aile içi ilişkiler. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (22), 117-138. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/151999 adresinden erişilmiştir.
• TUİK (2025). İstatistiklerle Gençlik, 2024. Haber Bülteni, Sayı 54077. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Genclik-2024-54077 adresinden erişilmiştir.
• Yılmazçoban, A. M. (2008). Aile kurumu ve Türk ailesinde bütünlükçü yapı. Türk Dünyası Araştırmaları, (176), 154-168.