SUYÛṬΑNİN el-BEHCETU’L-MERḌİYYE ‘alâ ELFİYYETİ İBN MÂLİK ADLI ESERİNDEKİ İSTİŞHÂD METODU

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 169 - 176, 31.08.2019

Muhammed Mahmut Olçun

Öz

Bu çalışmada Celâleddîn Abdurrahman es-Suyûṭî’nin (849/1445-911/1505)
nahiv ilmine dair kaleme almış olduğu el-Behcetu’l-Merḍiyye ‘alâ Elfiyyeti
b. Mâlik isimli eserindeki istişhâd metodu ele alınmıştır. Çalışmanın giriş
bölümünde, Celâleddîn Abdurrahman es-Suyûṭî’nin hayatı hakkında kısaca bilgi
verilmiştir. Birinci bölümde, istişhâd ve istişhâda konu olan kaynaklar
hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ise, Celâleddîn es-Suyûṭî’nin el-Behcetu’l-Merḍiyye
‘alâ Elfiyyeti b. Mâlik isimli eserindeki istişhâd metodu ve nahiv
meselelerine şahit olarak getirmiş olduğu âyet, hadîs ve şiirlerden bazı
örnekler ele alınmış ve incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İstişhâd, el-Behcetu’l-Merḍiyye, Âyet, Hadîs, Şiir, Nahiv

Kaynakça

• ABDULLAH, Abdulğanî, Mu‘cemu’l-Muerriḫîn el-Muslimîn ḥattâ’l-Ḳarni’s-Sânî ‘Aşera el-Hicrî, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrut, 1991. BROCKELMANN, Carl, Geschichte der Arabischen Litteratur, Amelang Verlag, Leipzig, 1909. DURMUŞ, İsmâil, “İstişhâd”, DİA., İstanbul, 2009, XXIII. el-‘ABKERÎ, Ebû’l-Beḳâ’ Abdullah b. el-Huseyn b. Abdillah, İmlâu’ mâ Menne bihi’r-Raḥmânu min Vucûhi’l-İ‘râbi ve’l-Kırâêti fî Cemî‘i’l-Ḳur’ân, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrut, 1979. el-‘AFGÂNÎ, Said, fî ‘Usûli’n-Naḥv, el-Mektebetu’l-İslâmî, Beyrut, 1987. el-BAĞDÂDÎ, Abdulkadir b. Ömer, Ḫizânetu’l-Edeb ve Lubbu Lubâbi Lisâni’l-‘Arab, Mektebetu’l-Ḫancî, Kahire, 1997. el-ENṢÂRÎ, Cemaleddin Abdullah b. Yusuf b. Ḥişâm, Şerhu Ḳatri’n-Nedâ ve Belli’ṣ-Ṣadê, Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrut, 2004. el-LUBDÎ, Muhammed Semîr Necib, Mu‘cemu Muṣṭalaḥâti’n-Naḥviyye ve’ṣ-Ṣarfiyye, Muessesetu’r-Risâle, Beyrut, 1985. es-SEḪÂVÎ, Abdurrahman, eḍ-Ḍav‘u’l-Lâmi’ li Ehli’l-Ḳarni’t-Tâsi’, Dâru’l-Cîl, Beyrut, ty..
• es-SUYÛṬÎ, Celâleddîn Abdurrahman, Buğyetu’l-Vu‘ât fi Ṭabaḳâti’l-Luğaviyyîn ve’n-Nuḥât, el-Mektebetu’l-‘Asriyye, Lübnan, 1964.
• ____________________, el-Behcetu’l-Merḍiyye ‘alâ Elfiyyeti İbn Mâlik, (tlk. Mustafa el-Huseynî ed-Deştî), Mektebetu’ṣ-Ṣaḥâbe, Dımeşk, 2005. ____________________, el-İḳtirâḥ fî ‘İlmi ‘Usûli’n-Naḥv, Dâru’l-Ma‘rife el-Câmi‘iyye, İskenderiye, 2006.
• ____________________, Ḥusnu’l-Muḥâdara fi Târîḫi Mısr ve’l-Ḳâhire, (tlk. Muhammed Ebû’l-Fadl İbrahim), Dâru İḥyâi’l-Kutubi’l-‘Arabiyye, Kahire, 1967. ____________________, Târîḫu’l-Ḫulefâ’, Dâru İbn Ḥazm, Beyrut, 2003.
• ____________________,et-Teḥaddus bi Ni‘metillâh, (thk. Elizabeth Sartain), el-Matba‘atu’l-‘Arabiyyetu’l-Ḥadîse, Kahire, 1975. eṭ-ṬABBÂ’, İyâd Ḫâlid, el-İmâmu’l-Ḥâfız Celâleddîn es-Suyûṭî M‘alemetu’l-‘Ulûmi’l-İslâmiyye, Dâru’l-Ḳalem, Dımeşk, 1996. et-TEḤÂNEVÎ, Muhammed ‘Alâ b. Ali b. Muhammed, Keşşâfu Isṭılâḥâti’l-Funûn ve’l-‘Ulûm, (thk. Ahmed Hasan Beces), Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye, Beyrut, 1999. ez-ZEBÎDÎ, Muhammed b. Muhammed b. Abdurrezzak el-Murtedâ el-Huseynî, Tâcu’l-‘Arûs min Cevâhiri’l-Ḳâmûs, (thk. Abdulaziz Terṭar), Matba‘atu Ḥukûmeti’l-Kuveyt, Kuveyt, 1994.
• ez-ZİRİKLÎ, Hayreddîn, el-‘Alâm Ḳâmûsu Teracim li Eşheri’r-Ricali ve’n-Nisâ’i mine’l-‘Arab ve’l-Must‘aribîn ve’l-Musteşriḳîn, Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, Beyrut, 2002. ḤAMMÛDE, Tahir Süleyman, Celâleddîn es-Suyûṭî ve ‘Asruhu ve Ḥayâtuhu, el-Mektebetu’l-İslâmî, Beyrut, 1989. İBN ḤÂCİB, Kafiye, Mektebetu’l-Buşrâ, Kırâtşî-Pakistân, 2011. İBNU’L-‘İMÂD, Şihâbuddîn Ebû’l-Felâḥ, Şezerâtu’z-Zeheb fi Aḫbâri men Zeheb, Dâru İbni Kesîr, Beyrut, 1993. KEHHÂLE, Ömer Rıza, Mu‘cemu’l-Müellifîn Terâcimu Muṣannifi’l-Kutubi’l-‘Arabiyye, Muessesetu’r-Risâle, Beyrut, 1993. LEHHÂM, Bedi’ es-Seyyid, el-İmâmu’l-Ḥâfız Celâleddîn es-Suyûṭî ve Cuḥûduhu fi’l-Ḥadîs ve ‘Ulûmihi, Dâru Kuteybe, Dımeşk, 1994. MEKREM, ‘Abdu’l-‘Âl Sâlim, Celâleddîn es-Suyûṭî ve Eseruhu fi’d-Dirâsâti’l-Luğaviyye, Muessesetu’r-Risale, Beyrut, 1989. OLÇUN, Muhammed Mahmut, Suyûṭî’nin el-Behcetu’l-Merḍiyye Adlı Eserinde İstişhâd Ettiği Âyetler, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 2017. ÖZBALIKÇI, Mehmet Reşit, Kur’ân ve Hadîs’in Arap Gramerindeki Rolü, Yeni Akademi Yay., İzmir, 2006. SARTAİN, Elizabeth, Celâleddîn Suyûtî Hayatı ve Eserleri, Çev.: Hasan Nureddin, Gelenek Yayıncılık, İstanbul, 2002. SERKİS, Yusuf, Mu‘cemu’l-Maṭbû‘âtu’l-‘Arabiyye ve’l-Mu‘arrabe, Mektebetu’s-Seḳâfeti’d-Dîniyye, Kahire, ty.. SÎBEVEYH, Ebû Bişr ‘Amr b. Osman b. Ḳanber, el-Kitâb, Mektebetu’l-Ḫancî, Kahire, 1988. ŞEK‘A, Mustafa, Celâleddîn es-Suyûṭî Mesîratuhu’l-‘İlmiyye ve Mebâḥisuhu’l-Luğaviyye, Dâru’l-Mısrıyye el-Benâniyye, Kahire, 1994.