BİR USÛL ÂLİMİ OLARAK BEDREDDİN ZERKEŞÎ (794/1391)

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 3, 350 - 364, 25.12.2019

Bilal Deliser

Öz

Bedreddin Zerkeşî, 745/1344 – 794/1391 yılları
arasında Memlûklar döneminde yaşamış velût bir âlimdir. Fıkıh, fıkıh usûlü,
hadis, Kur’an ve tefsir ilimleri, Arap dili ve edebiyatı alanlarında ciddi
eserler ortaya koymuştur. Yaşadığı dönemin bir geleneği olarak ricâl/biyografi
kitabı yazmaktan da geri kalmamıştır. Bütün
bunların yanında bize göre onun en önemli yanı, el-Bahru’l-Muhît fî
Usûli’l-Fıkh[1]
ve el-Burhan fî Ulûmi’l-Kur’an^[2] adlı
eserlerde görülebileceği gibi usûlcü kimliğidir. Yaşadığımız
dünyada İslâm’ın bilimsel geleceğini yeniden oluşturmada en önemli meselelerden
birisi, belki de başta geleni usûl sorunudur. Bilimsel kaynaklardan istifade ederek
yeni bilgiler üretmek, bütün bilim dallarında olduğu gibi tefsir alanında da
ciddi araştırma ve inceleme yapmak için, ilmî araştırma usullerinin bilinmesine
ihtiyaç vardır. Bu çalışmada Zerkeşî’nin yaşadığı dönem, siyasi ve sosyal şartlar,
bulunduğu ilmî ve kültürel ortam, hayatı, ilmî kişiliği ile Kur’an ilimlerine
dair yaklaşımları, getirdiği yenilik ve usûl/yöntembilim konusundaki öncülüğü
üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Zerkeşî, Kur’an ilimleri

Teşekkür

TEŞEKKÜRLER

Kaynakça

• Aktan, Ali “Memlûk-Haçlı Münasebetleri” Türk Dünyası Araştırmaları sayı 106, İstanbul 1997.Askalânî, İbn Hacer ed-Dürerü’l-Kamine, Matbaatu Meclisi Dairetu’l-Maa, Haydarabad 1350, Aşûr, Said Abdulfettah Mısır ve’ş-Şam fî Asri’l-Eyyubi ve’l-Memalik, Beyrut 1991.Atıl, Esin “Mamluk Painting in the late Fifteenth Century”, Muquarnes, London 1984. Ayalan, David “The End of The Mamluks Sultanate” Studia İslâmica, LXV, Paris 1987. Bloom, Jonathan M. “Mamluk Art and Architectural History”, Mamluk Studies Review, Chicago 1999. Cerrahoğlu, İsmail Bedreddin Zerkeşî ve el-Burhan Fî Ulûmi’l-Kur’an Adlı Eseri, İslâm (Revve Mensuelle) İstanbul 1961. Çubukçu, Asri Türk Memlûkları (Bahrî Memlûkler) Devletinde İlmi Kuruluşlar ve Âlimler, Atatürk Üniversitesi İslâmi İlimler Fak. Yayımlanmamış Doçentlik Tezi, Erzurum 1982.Dâvûdî, Şemseddin Muhammed b. Ali Tabakâtü’l-Müfessirîn, Mektebetu Vehbe, Kahire 1972.Deliser, Bilal, “Bedreddîn ez-Zerkeşî Hayatı ve Eserleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Toplum Bilimleri Dergisi, 2011, c. 5, sayı 9.