Babür dönemi Bengal’inde Tarikat Şeyhleri ve İslamlaşmadaki Sosyo-Kültürel Rolleri (1526-1858)

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 86 - 92, 12.04.2020

Çevirmen: Burak Muhsin Akın

Öz

İslam'ın Ortaçağ döneminde Hindistan alt kıtası, özellikle günümüz Bangladeş'i üzerindeki en gözlenebilir etkilerinden biri, tasavvufun manevi ve insani öğretisidir. Esasen Eaton'ın The Rise of Islam in Bengal Frontier 1204-1760 (1993) kitabının eleştirel bir şekilde ele alınmasına dayanan bu makale; tarikat şeyhlerinin Babür İmparatorluğu (1526-1858) döneminde, Bengal halkının İslâma girmesindeki sosyo-kültürel ve dini rollerinin tasvirine çalışmaktadır. Sufilerin ihtidaya teşebbüsleri, yerel Hindu veya Budist hükümdarlar tarafından sürdürülen gayet düşmanca bir ortamda başlamıştır. Ancak bu tarikat şeyhleri veya pirler, yeni dinin sevgi, kardeşlik ve eşitlik gibi mühim öğretilerini tebliğ ederek yerel halkın çoğunu ihtida ettirmeye muvaffak olabilmişlerdir. Bahis konusu dönemde tasavvufi tebliğin, Bengallilerin ihtidalarında başarıya ulaştıran diğer amiller yanında; bu pirlerin yenilmez özveri ve müstesna dindarlıklarına ilaveten, Bengal halkı arasında; onların inkâr edilemez kerametler gösterebileceklerine dair müşterek inanç da vardı.

Anahtar Kelimeler

Tasavvuf, Bengal, İslam, İhtida, Sosyo-kültürel Roller

Kaynakça

• Al-Ahsan, Abdullah. “Spread of Islam in pre-Mughal Bengal”. Intellectual Discourse. 1994.
• Al Masud, Abdullah, Md. Faruk Abdullah ve Md. Ruhul Amin. “The Contributions of Sufism in Promoting Religious Harmony in Bangladesh”. Journal of Usuluddin, cilt. 45(2), 2017: 105-121.
• Arnold, T.W. The Preaching of Islam: A History of the Propagation of the Muslim Faith. Londra: Constable & Company Ltd., 1913.
• Bennett, Clinton. “Introduction: South Asian Sufis – Continuity, Complexity and Change”. içinde, Clinton Bennett ve Charles M. Ramsey, (ed), South Asian Sufis: Devotion, Deviation, and Destiny. Londra: Bloomsbury, 2012.
• Bertocci, Peter J. “A Sufi movement in Bangladesh: The Maijbhandari tariqa and its followers”. Contributions to Indian Sociology. 40 (1), 2006: 1–28.
• Buliet, Richard W. Conversion to Islam in the Medieval Period: An Essay in Quantitative History. Cambridge, YL: Harvard University Press, 1979.
• Eaton, Richard M. “Who are Bengal Muslims? Conversion and Islamization in Bengal” içinde, Rafiuddin Ahmed (ed.), Understanding the Bengal Muslims: Interpretative Essays. Yeni Delhi: Oxford University Press, 2001.
• ________ . The Rise of Islam in Bengal Frontier 1204-1760. Berkeley: University of California Press, 1993.
• Ernst, Carl W. Eternal Garden: Mysticism, History, and Politics at a South Asian Sufi Center. Albany: State University of New York Press, 1992.
• Ezzati, A. The Spread of Islam: the Contributing Factors (Londra: Islamic College for Advanced Study Press, 2002.
• Haq, Muhammad Enamul. A History of Sufism in Bengal. Dhaka: Asiatic Society of Bengal, 1975.
• Karim, Abdul. Social History of the Muslim in Bengal. Dhaka: Jatiya Sahitta Prakash, 2007.
• Levtzion, N. (ed.), Conversion to Islam. New York: Holmes & Meyer, 1979.
• Ricklefs, M.C. “Six Centuries of Islamization in Java” içinde, N. Levtzion (ed.), Conversion to Islam. New York: Holmes & Meyer, 1979.
• Rizvi, Saiyid Athar Abbas. A History of Sufism in India, cilt. 1. Yeni Delhi: Munshiram Manoharlal Publisher, 1978.
• Titus, Murray T. içinde, Islam in India and Pakistan: A Religious History of Islam in India and Pakistan. Kalküta: Y.M.C.A. Publishing House, 1959.