BEDENSEL ENGELLİLERİN DİN HİZMETLERİNE ERİŞİMLERİNDE YAŞADIĞI SORUNLAR: ALAŞEHİR ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 70 - 85, 12.04.2020

Mehmet Yücel Ramazan Bulut

Öz

Ülkemizde engellilikle ilgili çalışmalar daha çok 90’lı yılların sonu ve 2000’li yılların başında önem kazanmaya başlamıştır. Türkiye Ulusal Engelli Veri Tabanı’na göre engelli birey sayısı 1.559.222’dir. Ancak resmi olmayan rakamlara göre Türkiye’de %13 düzeyinde engelli olduğu, bu da Türkiye nüfusunun yaklaşık 9 milyonun engelli bireylerden oluştuğu anlamına gelmektedir. Bu veriler ışığında, yaklaşık olarak ülkemizdeki her 9 kişiden birisinin engelli olduğu görülmektedir. Engel durumunu kabullenme, olumlu benlik oluşumu ve engeliyle ilgili sorunları aşmada dinin engelliler üzerinde büyük etkileri olabilmektedir. Nitekim din, bireylerin kendini, dış dünyasını tanımalarına, anlamalarına ve bir yaşam felsefesi oluşturmalarına dair bilgiler verir. Araştırmanın çalışma evrenini, Alaşehir ilçesi sınırlarında ikamet eden bedensel engelli bireyler oluşturmuştur. Bu çalışma Alaşehir ilçesinde yaşayan bedensel engelli bireylerin sağlıklı bir şekilde din hizmetlerine erişimlerinde yaşadıkları sorunları tespit etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden yararlanılmış ve derinlemesine görüşme tekniği kullanılmıştır. Saha araştırması ve teorik bilgilerden yararlanılmıştır. Veriler, Alaşehir ilçesinde yaşayan 15 bedensel engelli bireyle derinlemesine mülakat yapılarak elde edilmiştir. Son yıllarda devlet kurumları ve sivil toplum kuruluşları tarafından engelliler üzerine yapılan çalışmaların önemi büyük olsa da bu çalışmalar, henüz istenilen seviyeye ulaşamamıştır. Yapılan çalışmalar yetersiz kalmaktadır. Engelli bireylerin sağlıklı bir şekilde din hizmetlerine ulaşımlarında sorunlar yaşanmaya devam etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din ve Engellilik, Sorun, Din Hizmetleri

Kaynakça

• KAYNAKÇA [1]Akbolat,A.,(2016), ‘I. Uluslararası Engellilik ve Din Sempozyumu’, Mizanü’l-Hak İslami İlimler Dergisi, Sayı 2,s.135-142. [2]Aslanoğlu,M.,(2004), ‘Otistik, Zihinsel, İşitme, Görme ve Bedensel Engelli Çocuğu Bulunan Ebeveynlerin Aile İçi İlişkilerinin İncelenmesi’,Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir. [3]Bezmez, D., Yardımcı, S. ve Şentürk, Y. (der.), (2011), Sakatlık Çalışmaları: Sosyal Bilimlerden Bakmak, İstanbul, Koç Üniversitesi Yayınları:17 [4]Bucuka, Y,(2017), “Dini Sosyalleşme Ve Sosyal Dışlanma Ekseninde Engellilik(Bingöl İli Örneği)”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum. [5]Burcu, E.,(2015), Engellilik Sosyolojisi, Ankara, Anı Yayınları:167. [6]Cillo,D.,(2009), ‘Avrupa Birliği Giriş Sürecinde Engellilerin Eğitimi Ve İstihdamı’, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Halk Eğitimi Programı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara. [7]Coşkun,D.,(2013),Fiziksel Engelli Çocuğu Olan Ebeveynlerde Bakım Yükünün ve Aile İşlevlerinin Değerlendirilmesi,T.C.Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı,Yüksek Lisans Tezi,Erzurum. [8]Çetinkaya, A., Özmen, D.,(2012), Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Yaşadığı Sorunlar, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 28 (3) : 35-49 [9]Çumurcu B.E., Karlıdağ R, Almış BH., (2012), ‘Fiziksel Engellilerde Cinsellik’, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2012; 4(1):84-98. [10]Dağcı,T.,(2010), ‘Kırsal Kesimde Görev Yapan Din Görevlilerinin Sorunları -Akşehir, Ilgın Ve Doğanhisar Örneği’, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Sosyolojisi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya. [11]Gündoğdu,Y.,(2014), ‘Ağır Düzeyde Ortopedik Engelli Bireylere Evde Bakım Hizmeti Sunan Bakıcıların Sorunları Ve Dini Değerlerinin Bakım Hizmeti Sunumundaki Katkısı’ Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Sosyolojisi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Rize. [12]Karaca, F., (2010), ‘Din Psikolojisi’, Trabzon: Eser Ofset Matbaacılık Yayınları:6. [13]Karakaş,N.,(2011), ‘Emekli Din Görevlilerinin, Cami Hizmetleri ve Görevlilerine Bakışı(Eskişehir İli Örneği)’Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı Din Eğitimi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Isparta. [14]Karaman,H.,Bardakoğlu A.ve Apaydın Y., (Redaktör), (2006), İlmihal I. Cilt (İman ve İbadetler), Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. [15]Katar, M.,(2017), ‘Hıristiyanlığa Kadar Roma’da Din’, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı, Doktora Tezi, Elazığ. [16]Kılıçarslan,N.,(2013), ‘Engellilerde Sosyalleşme Ve İletişim Bağlamında İbadet Alanlarının Ulaşılabilirliği: Hacı Hasan Camii Modeli Örneği’ Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Eskişehir. [17]Kırlıoğlu,H.İ.,(2015),Zihinsel Engellilere Yönelik Durumun Ve Hizmetlerin Uzman Görüşleri Perspektifinde Değerlendirilmesi,T.C.Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı,Yüksek Lisans Tezi, Konya. [18]Mardin,Ş.,(1982), ‘Din ve İdeoloji’, İletişim yayınları,Ankara:24. MEB,(2018), 8.Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Kitabı,MEB Yayınları,Ankara. [19]Naimi,N.M.,(2018), ‘Din Ve Terör (Din Ve Terör İlişkisinin Din Psikolojisi Açısından Değerlendirilmesi-Taliban Örneği), Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Psikolojisi Bilim Dalı, Doktora Tezi, Konya. [20]Özdemir,S.,(2016) ‘Engelliler ve Din’, C Planı Yayınevi. Özdemir,S.ve Başkonak,M.,(2018), ‘Özel Eğitimde Din Eğitimi’,Ankara,Grafiker Yayınları. [21]Özer,D.S., (2005), ‘Engelliler İçin Beden Eğitimi ve Spor’, Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti., İstanbul: 11-21, 69-75. [22]Pak,S.S.,(2010), ‘Din Hizmeti Sunan Kadınların Çalışma Hayatındaki Konumu:Diyanet İşleri Başkanlığı Örneği’ Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Sosyolojisi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya. [23]Peker,H.,(2000), ‘Din Psikolojisi’, Çamlıca Yayınları,İstanbul:71. [24]Samav Cantürk,F.D.,(2017), ‘Ötelenmiş Hayatlar: Engelliye Bakan Kadın Olmak’, Toplum ve Demokrasi, 11 (24), Temmuz-Aralık,Burdur: s.127-139. [25]T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı,(2008), ‘Özürlüler kanunu ve ilgili mevzuat’ (3. baskı), Ankara,T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları:34. [26]Uslu,A., (2008), ‘Kentsel Tasarımda Engelli Dostu Belediye Yaklaşımı’ Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, Sayı 1, Ocak 2008. [27]Ustabaşı,N.K.,(2015), ‘Cezaevlerinde Yürütülen Din Hizmetlerinin Mahkumlar Üzerindeki Psiko-Sosyal Etkisi: Çanakkale Cezaevleri Örneği’ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Sosyolojisi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale. [28]Yıldırım, A., Şimşek, H. (2016), ‘Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yö ntemleri’, Ankara, Seçkin Yayınları.