ERGENLERIN MANEVİ ZEKÂLARI İLE PSİKOLOJİK DAYANIKLILIKLARI ARASINDAKI İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 232 - 252, 09.08.2021

Filiz Yağcı Esin Sezgin

https://doi.org/10.52115/apjir.943876

Öz

Her insanda farklı oranlarda mevcut olan zekâ türlerinden biri olan manevi(ruhsal) zeka üzerine son yıllarda birçok bilimsel çalışma yapılmaktadır. Bu çalışma da, ergenlerin manevi (ruhsal) zekaları ile psikolojik dayanıklılıkları arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel ve betimsel tarama desenleri kullanılarak tasarlanan bu çalışmanın çalışma grubunu 14-17 yaş arasındaki 381 ergen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, ergenler ilişkin bilgileri içeren “Kişisel Bilgi Formu”, ergenlerin manevi zekâlarını ölçmek için “Manevi Zeka Ölçeği” ve ergenlerin psikolojik sağlamlık düzeyini belirlemek üzere “Ergenlerde Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışma verileri SPSS 22.00 paket programı ile analiz edilmiştir. Normal dağılım gösteren verilere Pearson Korelasyon Testi t ve One Way Anova testleri uygulanmıştır. Araştırma yapılan korelasyon analizi sonucunda Manevi zeka ile psikolojik dayanıklılık ölçekleri arasında pozitif yönde zayıf düzeyde ilişki olduğu bulunmuştur. Ayrıca ergenin cinsiyetine göre manevi zeka ölçeğinin ve alt boyutları olan “insanı değerler”, “vicdan” ve ergenlerde psikolojik dayanıklılık ölçeğinin alt boyutu olan “uyum” puanlarının ortalamaları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark olduğu ve kız çocukların ortalamalarının daha yüksek olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Manevi(ruhsal) zekâ, psikolojik dayanınıklık, ergen

Kaynakça

• Acar, Suheyb. Sınav Kaygısının Yordanmasının Psikolojik Dayanıklılık Ve Karar Verme Becerileri Açısından İncelenmesi. İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 2019.
• Akça, Dilek- Erden, Seval. "Bilişsel Davranışçı Temelli Grupla Psikolojik Danışma Programının Ergenlerin Psikolojik Dayanıklılığına ve Mizah Düzeyine Etkisi." Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi 2/3 61-72, 2018.
• Akdoğan, Bulut - Süleyman Barbaros YALÇIN. "Lise Öğrencilerinin Psikolojik Dayanıklılık Ve Çatışma Çözme Davranışlarının Öznel İyi Oluşlarını Yordaması." Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,46: 174-197, 2018.
• Aktaş, Engin. Ergenlerin Psikolojik Dayanıklılıkları İle Gelecek Beklentileri Arasındaki İlişki. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• Aydıntan, Belgin. "Ruhsal Zekânin Dönüştürücü Liderlik Üzerine Etkisini Araştiran Uygulamali Bir Çalişma." Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23/2 , 257-274, 2009.
• Baykan, Nursen. Anne-Baba Tutumları İle İnternet Bağımlılık Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Sultanbeyli İlçesi Örneği). İstanbul: Yeditepe Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Beardsley, L.M.. Spiritual Intelligence and the Bible. Loma Linda, USA. Presented at the 2nd Symposium on the Bible and Adventist Scholarship.Dominican Republic, 2014.
• Block, J - Kremen, A. M. “Iq And Ego-Resiliency: Conceptual And Empirical Connections And Separateness.” Journal Of Personality And Social Psychology, 70(2), 349-36, 1996.
• Bulut, Sefa, Uğur Doğan, and Yunus Altundağ. "Adolescent Psychological Resilience Scale: Validity And Reliability Study." Contemporary Psychology, Suvremena Psihologija, 16.1: 21-32, 2013.
• Can, Abdullah. SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Yayınları, 8. Baskı, 2019.
• Cavga, Zeynep. Lise öğrencilerinde aile yaşam doyumu ile psikolojik dayanıklılık ve sosyal medya kullanım bozukluğu arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul:İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Çifci, Ayşenur. 14-18 Yaş Grubunda Tanrı Algısı İle Psikolojik Sağlamlık İlişkisinin İncelenmesi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Emmons, Robert A. "Is Spirituality An İntelligence? Motivation, Cognition, And The Psychology Of Ultimate Concern." The International Journal For The Psychology Of Religion 10/1, 3-26, 2000.
• Erduran-Tekin, Özge; Ekşi Halil. "Adapting the Scale for Spiritual Intelligence to Turkish." Spiritual Psychology and Counseling 4/2, 123-141, 2019.
• Ergün, Osman. Ergenlerde Duygusal Zekâ Özellikleri İle Psikolojik Sağlamlık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul. 2016.
• Ernas, Şakir. Özerklik Ve Psikolojik Dayanıklılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2017.
• Güngörmüş,Kübra; Okanlı,Ayşe; Kocabeyoğlu, Tuğçe. "Hemşirelik Öğrencilerinin Psikolojik Dayanıklılıkları Ve Etkileyen Faktörler." Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 6/1, 9-14, 2015.
• Heydari, Abbas; Ali Meshkinyazd;Parvaneh Soudmand. "The Effect Of Spiritual İntelligence Training On Job Satisfaction Of Psychiatric Nurses." Iranian Journal Of Psychiatry 12/2, 128, 2017.
• Howell, Kathryn H. "Resilience And Psychopathology İn Children Exposed To Family Violence." Aggression And Violent Behavior, 16/6, 562-569, 2011.
• Güler, Oğuzhan. Ergenlerde Psikolojik Dayanıklılık ile Duygusal Özerklik Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul:Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 2021.
• Karasar, Niyazi, Bilimsel Araştırma Yöntemleri.Ankara: Nobel Yayınları, 14. Baskı, 2005.
• Karakaya, Yavuz. Öğretmenlerin Psikolojik Dayanıklılıkları ile Motivasyonları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Erzincan: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Kılıç, Şenay Duygu. Erzurum Üniversite Öğrencilerinin Yalnızlık ve Psikolojik Dayanıklılıklarının İncelenmesi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Kişi, M. Z. Psikolojik Sağlamlık Düzeylerinin Duygusal Zekâ ve Ruhsal Zekâ ile İlişkisi. İstanbul: Doğuş Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Kumar, V. V.; M. Mehta. "Gaining Adaptive Orientation Through Spiritual And Emotional İntelligence." New Facets of Positivism, 281-301, 2011.
• Manafza Dehtabriz, S. Üniversite Yöneticilerinin Ruhsal Zeka ve Duygusal Zeka İle Dönüşümcü Liderlik Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.Erzurum: Atatürk Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2020.
• McGreal, S. A. “The İllusory Theory of Multiple İntelligences”. Psychology Today, https://www.psychologytoday.com/us/blog/unique-, 2013.
• Meriç, Ferah. Şefkat Korkusu, Öz-Anlayış ve Psikolojik Dayanıklılık: Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Ebeveynleri Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: Biruni Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2020.
• Motan, İrem. Distinguishing Anxiety and Depression: Hardiness. Ankara:The Middle East Technical University. Master Thesis, 2002.
• Mutluer, S. Özgüven Oluşmasında Manevi Değerlerin Rolü. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans Tezi, 2006.
• Öz, Fatma; Yılmaz Emel Bahadir. "Ruh Sağlığının Korunmasında Önemli Bir Kavram: Psikolojik Sağlamlık." Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 16/3: 82-89, 2009.
• Perişan, Nurbanu. Kaygı, Psikolojik Dayanıklılık ve Başa Çıkma Yolları Arasındaki İlişki. Üst Bilişin Aracı Rolü. İstanbul. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Purmut, E. Ergenlerde Benlik İmgesi ile Psikolojik Dayanıklılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İstanbul: Nişantaşı Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• Sharma, B. Surchandra; Ali Arif. "Spiritual İntelligence, Self-Esteem And Mental Health Status Among The School Going Adolescents." Indian Journal of Positive Psychology ,6/3, 233, 2015.
• Simak, Valen Fridolin, Poppy Fitriyani, and Agus Setiawan. "The Relationships Between Risky Sexual Practices And Spiritual Intelligence Of Adolescents İn Indonesia." Comprehensive Child And Adolescent Nursing, 42/1, 73-81, 2019.
• Söylemez, Aydın. Manevi Zekanın Yaşamın Anlamı ve Yaşam Doyumunun Yordayıcısı Olarak İncelenmesi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü., Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• Stanard, Rebecca Powell, Daya Singh Sandhu ; Linda C. Painter. "Assessment of spirituality in counseling." Journal of Counseling & Development, 78/2 , 204-210, 2000.
• Toprak, Handan. Ergenlerde Mutluluk ve Yaşam Doyumunun Yordayıcısı Olarak Psikolojik Sağlamlık ve Psikolojik İhtiyaç Doyumu., Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Turan, Mehmet; Koç, Kenan; Ulucan, Hakkı;Yüce Mustafa. "Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Ruhsal Zekâ Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi." Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14/1, 25-37, 2020.
• Turgut, Özden, and Bahtiyar Eraslan Çapan. "Ergen Psikolojik Sağlamlık Düzeyinin Yordayıcıları: Algılanan Sosyal Destek ve Okul Bağlılığı." Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 162-183, 2017.
• Uçar, M.Z . Ergenlik Dönemi Bireylerin Kişilik Özellikleri İle Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri Arasındaki İlişki. Konya: Selçuk Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Yang, Ke-Ping ; Xiu-Ying Mao. "A Study Of Nurses’ Spiritual İntelligence: A Cross-Sectional Questionnaire Survey." International Journal Of Nursing Studies, 44/6, 999-1010, 2007.
• Yıldırım, Pınar Koç; Yıldırım, Erol; Otrar, Mustafa; Şirin, Ahmet. "Ergenlerde Psikolojik Dayanıklılık İle Benlik Kurgusu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi." Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 42/42, 277-297, 2015.
• Yoldaş, Ceren; Haktan Demircioğlu. "Çocukluk ve Ergenlik Döneminde Psikososyal Risk Faktörleri ve Koruyucu Unsurlar." Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi 18/1, 40-48, 2019.
• Yöndem, Zeynep Deniz; Bahtiyar, Muhammed. “Ergenlerde Psikolojik Dayanıklılık Ve Stresle Baş Etme”. The Journal of Academic Social Science Studies, 45, 53-62, 2016.
• Yurttaş, Esra. (2018). Ruhsal Zekâ ile Karar Verme Stilleri İlişkisi: Yöneticiler Üzerine Bir Uygulama. Ankara: Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. 2018.