Hür Mahmut Yücer, Temsiller Vahdet-i Vücûd ve Sembolizm Muhyiddîn-i Rûmî'nin Dört Eseri Temsîl-i Nokta, Temsîl-i Kâlîçe, Temsîl-i Şecer, Dâire-i Cihânnümâ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 148 - 158, 08.04.2022

Ömer Dilmen

https://doi.org/10.52115/apjir.1070379

Öz

Bu çalışmada Hür Mahmut Yücer’in Muhyiddîn-i Rûmî’nin dört risâlesinden hareketle hazırlamış olduğu Temsiller Vahdet-i Vücûd ve Sembolizm Muhyiddîn-i Rûmî’nin Dört Eseri Temsîl-i Nokta, Temsîl-i Kâlîçe, Temsîl-i Şecer, Dâire-i Cihânnümâ adlı kitap değerlendirilecektir. İnsanlığın başlangıcından beri en çok fikir yürütülen konulardan biri; varlıkların kaynağı, nereden geldikleri, bir yerden gelmişlerse geldikleri yerle irtibatı ve sonlarının ne olacağı hususudur. Tasavvuf düşüncesinde İbnü’l-Arabî (ö. 638/1240) ile birlikte sistemleştirilen vahdet-i vücûd düşüncesi, İslâm düşünce geleneğinde varlık anlayışını diğer İslâmî ilimlerden farklı bir noktaya taşımıştır. Vahdet-i vücûd düşüncesine göre Varlık birdir, o da Hakk’ın varlığıdır. Diğer varlıklar Mutlak Varlık’ın taayyünü sonucu mertebe mertebe ortaya çıkarlar. Değerlendirmesi yapılan Temsiller adlı eserde de Muhyiddîn-i Rûmî’nin vahdet-i vücûd nazariyesini ele aldığı dört risâlesi yeni harflere çevrilmiş ve öncesinde vahdet-i vücûd düşüncesinin anlaşılmasında kullanılan on iki sembol bu risâlelerdeki fikirler ve tasavvuf literatüründe oluşan bilgilerden hareketle geniş bir perspektifle ele alınmıştır. Temsiller kitabı vahdet-i vücûd düşüncesinin anlatımında; halı sembolünün ele alındığı ilk eser olması, dâire çizimleri ile Varlık anlayışını ortaya koyması yönleri ile alana önemli katkı sağlayacak bir niteliğe sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Muhyiddîn-i Rûmî, Temsiller, Vahdet-i Vücûd, Nokta, Halı, Şecer, Dâire

Kaynakça

• Demirli, Ekrem. "Vahdet-i Vücûd", TDV İslâm Ansiklopedisi. Erişim 27.01.2022. https://islamansiklopedisi.org.tr/vahdet-i-vucud
• Demirli, Ekrem. İslâm Düşüncesi Üzerine Söyleşiler ve Konuşmalar “Filler ve Körler”. İstanbul: Sufi Kitap, 2016.
• Kılıç, Mahmut Erol. Şeyh-i Ekber İbn Arabî Düşüncesine Giriş. İstanbul: Sufi Kitap, 2018.
• Muhyiddîn İbn Arabî, Fütûhât-ı Mekkiyye çev. Ekrem Demirli. 1. Cilt. İstanbul: Litera Yayıncılık, 2007.
• Ögke, Ahmet. “Varlık Meselesi”, Tasavvuf El Kitabı. ed. Kadir Özköse. 472-479. Ankara: Grafiker Yayınları, 2012.
• Yücer, Hür Mahmut. Temsiller Vahdet-i Vücûd ve Sembolizm Muhyiddîn-i Rûmî’nin Dört Eseri-Temsîl-i Nokta, Temsîl-i Kâlîçe, Temsîl-i Şecer, Dâire-i Cihânnümâ. İstanbul: Büyüyenay Yayınları, 2019.