TÜRKİYE’NİN D-8 ÜLKELERİNE İHRACAT POTANSİYELİNİN ANALİZİ: PANEL ÇEKİM MODELİ YAKLAŞIMI

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 3, 236 - 255, 29.12.2019

Ayberk Şeker

Öz

Yeni ihracat pazarlarının belirlenmesi ve var
olan ihracat pazarlarındaki payın arttırılması amacıyla ülkelerin ihracat
potansiyellerinin tahmin edilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmanın
amacı Türkiye’nin D-8 ülkelerine olan ihracat potansiyelini tahmin etmektir. Bu
doğrultuda, Türkiye’nin ihracat gerçekleştirdiği Pakistan, Bangladeş, Malezya,
Mısır, Nijerya ve Endonezya çalışma kapsamında analizlere dâhil edilmiştir.
Türkiye’nin D-8 ülkelerine gerçekleştirdiği ihracat potansiyelinin tahmin
edilmesi için oluşturulan panel çekim modeline, Türkiye’nin D-8 ülkelerine
gerçekleştirdiği ihracat hacmi, Türkiye’nin ve D-8 ülkelerinin gayrisafi yurtiçi
hasılaları (GSYİH), Türkiye ile D-8 ülkeleri arasındaki coğrafi uzaklık, D-8
ülkelerinin gümrük tarifeleri, Türkiye ve D-8 ülkelerinin döviz kurları,
Türkiye’nin D-8 ülkeleri ile olan tarihsel bağları ile 2008 Küresel Ekonomik
Krizi değişken olarak eklenmiştir. Değişkenlerin frekansı yıllıktır ve
1996-2016 arasındaki döneme aittir. Gerçekleştirilen analizler sonucunda;
Türkiye’nin D-8 ülkelerinden Pakistan, Bangladeş, Malezya ve Mısır’a
potansiyelinin üzerinde ihracat gerçekleştirdiği, Nijerya ve Endonezya’da ise
potansiyelinin altında bir ticaret hacmine sahip olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

İhracat Potansiyeli, Panel Çekim Modeli, Türkiye, D-8 Ülkeleri

THE EXPORT POTENTIAL ANALYSIS OF TURKEY TO D-8 COUNTRIES: PANEL GRAVITY MODEL APPROACH

Öz

It is important to estimate the export
potential of countries in order to identify new export markets and increase the
share of existing export markets. The study aims to estimate the potential that
Turkey's exports to D-8 countries. In this context, Pakistan, Bangladesh,
Malaysia, Egypt, Nigeria and Indonesia were included in the analysis within the
scope of the study. Turkey's exports to D-8 countries, Turkey's and D-8
countries' GDP, distance between D-8 countries and Turkey, D-8 countries'
custom tariffs, Turkey's and D-8 countries' exchance rates, historical
relationship and 2008 Global Crisis were included as variables in order to
reveal the Turkey's potantial export to D-8 countries. The frequency of the
variables is annual and belongs to the period 1996-2016. The study shows that
there is unexploited export potential from Turkey to Nigeria and Indonesia. In
addition to this, it is determined that there is export volume above export
potential from Turkey to Pakistan, Bangladesh, Malaysia and Egypt. 

Anahtar Kelimeler

Export Potential, Panel Gravity Model, Turkey, D-8 Countries

Kaynakça

• Ağır, H. Ve Şahbaz, A. (2016). “D-8 Ülkelerinin Makroekonomik Performansı ve Türkiye’nin Dış Ticareti”, ICPESS 2016, İstanbul, 71-85.
• Aksu, M. ve Gürbüz, A. (2017). “D8 Ülkeleri Arasındaki Dış Ticaret İşlemlerinde Barter Yönteminin Uygulanabilirliği”, Journal of History Culture and Art Research, 6(6), 578-592.
• Borensztein, E., De Gregorio, J. ve Lee, J. (1998). “How Does Foreign Direct Investment Affect Economic Growth?“, Journal of International Economics, 45, 115-135.
• Breusch, T. Ve Pagan A. (1980). “The Lanrange Multiplier Test and Its Applications to Model Specification in Econometrics”, Review of Economic Studies, 47, 239-253.
• Çelik, S. (2018). “İslam Birliği’ne Açılan Kapı: D-8”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(58), 271-285.
• Doğan, A. (2015). “Türkiye’nin D8 Ülkeleriyle Ticaretinin Yapısal Analizi”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7(13), 166-189.
• Dollar, D. (1992). “Outward-Oriented Developing Economies Really Do Grow More Rapidly: Evidence from LCDs, 1976-1985”, Economic Development and Cultural Change, 40(3), 523-544.
• Hakim, L., AboElsoud, M. E. ve Dahalan, J. (2015). “The Pattern of Macroeconomics and Economic Integration: Evidence On D-8 Economic Cooperation”, Journal of Organisational Studies and Innovation, 2(2), 1-10.
• Im, K. S., Pesaran, M. H. ve Shin, Y. (2003). “Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels”, Journal Of Econometrics, 115, 53-74.
• Jafari, Y., Ismail, M. A. ve Kouhestani, M. S. (2011). “Determinants of Trade Flows among D8 Countries: Evidence from the Gravity Model”, Journal of Economic Cooperation and Development, 32(3), 21-38.
• Kamel, A. (2001). “D-8 Ekonomik Birliği Örgütü”, Avrasya Dosyas: Türkmenistan Özel, 7(2), 250-260.
• Karabulut, R. (2017). “Günümüz Dünyasından D-8’e Yeniden Bir Bakış”, Turkish Studies, 12(8), 417-434.
• Levin, A., Lin F. C., ve Chu S. (2002). “Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite-Sample Properties”, Journal of Econometrics, 108, 1-24.
• Othman, J., Acar, M. ve Jafari, Y. (2013). “Towards OIC Economic Cooperation: Impacts of Developing 8 (D-8) Preferential Trade Agreement”, The Singapore Economic Review, 58(2), 1-18.
• Tash, M. S., Jajri, İ. ve Tash, M. N. S. (2012), “An Analysis of Bilateral Trade between Iran and D-8 Countries”, Global Journal of Management and Business Research, 12(2), 26-34.
• Taştekin, M. (2006). “Türk Dış Politikasında D-8”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 225-244.
• Tatoğlu, F. Y. (2013). Panel Veri Ekonometrisi, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Türkan, Y. ve Alakuştekin, A. (2017). “Gelişen Sekiz İslam Ülkesinin (D-8 Ülkelerinin) Dış Ticaretinin Yeterlilik Analizi”, Journal of Emerging Economies And Policy, 2(1), 137-162.