Osmanlı Sarayı için Dokunmuş Yer Yaygıları

Yıl 2011, , 120 - 127, 10.03.2011

Hülya Tezcan

https://doi.org/10.34242/akmbaris.2019.11

Öz

Topkapı Sarayında ipekli yer yaygılarından oluşan
önemli bir koleksiyon bulunmaktadır. OsmanlIlarda halkın toplu olarak katıldığı zafer kutlamaları, şehzadelerin sünnet ve sultan hanımların evlilik düğünlerinde, yazlık göçlerde, savaşlarda, avlarda kurulan muhteşem çadırlar böyle ipekli yer
yaygıları, perdeler, sedir örtüleri ve yastıklarla
süslenirdi. Bu dokumalarda geleneksel halı ve kilim desenlerinin kullanıldığı görülür. İpekli dokumaya ayrıca kılaptan denilen altın ve gümüş alaşımlı tel katılarak zenginliği arttırılmıştır.

Uşak halılarının şemalarını taşıyan ipekli yaygılar, Saray kilimlerinin deseninde olanlar, çengelli baklava şekilleriyle karakteristik geleneksel
kilim deseninde olanlar vardır. Ayrıca Sakız Adası ve Tunus'un Osmanlı dönemi ipekli mefruşatı, son dönem Suriye, Hereke üretimi olan dokumalar tanıtılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Saray, ipek, yer yaygısı, perde, yastık

Kaynakça

• Atıl, Esin (1987), The Age of Sultan Süleyman the Magnificent, National Gallery of Art, Washington DC.
• Balpmar Acar, Belkıs (1982), Kilim, Cicim, Zili, Sumak, Türk Düz Dokuma Yaygıları, İstanbul.
• Çağman, Filiz (1983), Anadolu Medeniyetleri (Selçuklu/Osmanlıj III, İstanbul.
• Çürük, Cenap - Çiçekçiler, Ersin (1983), Örnekleriyle Türk Çadırları, İstanbul: Askeri Müze Yayınları.
• Dalsar, Fahri (1960), Bursa da İpekçilik, İstanbul.
• Öz, Tahsin (1951), Türk Kumaş ve Kadifeleri II, İstanbul.
• Pakalm, Mehmed Zeki (1971), Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, İstanbul, Cilt I, II, III.
• Tezcan, Hülya ( 1995),"Topkapı Sarayı Koleksiyonundaki Tunus Perdeleri", Ev Tekstili 6, İstanbul.
• Tezcan, Hülya (1995),"Sakız Adasının Osmanlı Devri İpeklileri", Ev Tekstili 7, İstanbul.
• Tezcan, Hülya (2002),"Silk Kilims, Saddles and otherCovers Woven for the Palace" The First International Seminer on Traditional Carpets and Kilims in the Muslim World: Past, Present and Future Prospects. Proceedings of the International Seminar held in Tunis 19 - 25 November 1999, Istanbul: IRCICA Yayınları).
• Tezcan, Hülya (2007),"Topkapı Sarayı Müzesindeki Kumaş ve Halı koleksiyonu: Döşemelik, Seccade ve diğer mefruşattan Seçme Örnekler", Topkapı Sarayı Müzesi Döşemelikler, X I ICOC Uluslararası Nalı Kongresi kapsamında Töpkapı Sarayı Müzesi, Eski Seferli Koğuşunda açılan Sergi Kataloğu, 19 Nisan - 21 Mayıs, İstanbul.
• Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1945), Osmanlı Devletinin Saray Teşkilâtı, Ankara.