Kutören'de (Ereğli-Konya) Bulunan Halılar, Tasarım Özellikleri ve Bir Örnek

Yıl 2011, , 102 - 109, 10.03.2011

Nuran Say

https://doi.org/10.34242/akmbaris.2019.9

Öz

Orta Asya'dan, günümüze anadan kıza öğretilerek gelen dokumalarımız, kültürümüze olan bağlılığımızın nişanesi olarak bazı bölgelerimizde
Türk kadını tarafından, büyük bir inançla üretilmeye devem etmektedir. Tüm yaşamlarını içinde
barındırdıkları, çadır, çeyiz, beşik, kefen, gibi kullanım malzemelerini, doğada bulunan tüm renklerle bezemişlerdir. Bunlar; kadın atalarımızın
bize, geçmişin tespiti, aidiyet duygumuzu, kimlik, kişilik onurumuzu kısaca özgünlüğümüzü,
tüm dünyaya tanıtmak amacıyla miras bıraktıkları hazinelerimizdir. Dolayısıyla tanıtımı, korunması biz araştırmacı tasarımcıların da vazifesidir.
Ayrıca gençlerimize, teknolojinin yarattığı ticari
rekabetle sunulan doğal olmayan kimyasal içerikli bir sürü halı benzeri ürünlerin yerine, evlerimizde geleneksel, doğal, sağlıklı ve bizim olan
şaheserlerimizin, kullanılmasını da özendirmek
görevimiz olmalıdır. Yukarıda özetlediğimiz sebeplerle yaptığımız çalışmamızda, Konya- Ereğli- Kutören kasabasında bulunan evlerde, Karkınlar, Çökelikler, Akdoğan, Akkaşlar, Akkoyunlular isimli Türk boylarına ait olduğunu düşündüğümüz, on beş dokuma örneğine ulaşıp, katalogladık. Elyaf, teknik, tasarım özelliklerini ele aldık.
Renklerini tespit ettik. Kullanım yerlerini belirledik. Bu çalışmamızda da yok olmasından endişe
duyduğumuz halılardan, bir örnek alarak tanıtımını yapmaya çalıştık.

Anahtar Kelimeler

Dokuma, Halı, Bezeme, Kargın

Kaynakça

• Bilici, A., Erel M.H. , Ertekin, F., (2005), Ereğli ve Yöresi, Konya, Ereğli Belediyesi, Konya.
• Batari, Frene (1996), XXIX bl. "Turkish Carpets from Budapest", Turkish Carpets from The 13th-18th Cerıturies, Tekstil Bank Yayınları, Ankara s. 77.
• Enderlein, Volkmar (1996), XXIII bl. "Medieval Carpets from Asia Minör", Turkish Carpets from The 13th-18th Centuries, Tekstil Bank Yayınları, s.33.
• Gündüz, Tufan, (1997), Anadolu'da Türkmen Aşiretleri "Bozuluş Türkmenleri 1540 - 1640", Ankara: Birleşik Kitapevi.
• Özer, M. (2004), Kutöeren Kasabası, Bütün Yönleri He, İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
• Özer, M. (2006), KaracadağKöyleri, Bütün Yönleri He, İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
• Ölçer, Nazan (1996), VII bl. "Turkish Carpets and their Collections in Turkey", Turkish Carpets from The 13th-18th Cerıturies, Tekstil Bank Yayınları, Ankara s.40.
• Türkay, Cevdet (1979), Başbakanlık Arşiv Belgelerine Göre, OsmanlI İmparatorluğunda Oymak Aşiret ve Cemaatlar, İstanbul: Tercüman Kaynak Eserler Dizisi.
• Say, Nuran (2009), "Ala-Yuntlu Halılarından (MuğlaMarmaris) Üç Örnek" Erdem, Atatürk Kültür Merkezi Dergisi, Sayı 53, Ankara, s. 198.
• Say, Nuran (2009), "Çiğan-Çayan (Konya-Ereğli-Çayhan) Halılarından Üç Örnek" 11. Uluslararası Türk El Dokumaları (Tekstil) Kongresi ve Sanat Etkinlikleri, Konya: S.O. Selçuklu Araştırmaları Merkezi Başkanlığı Yayınları, s. 245.
• Sakin, Orhan (2010),id .YY, Osmanlı Arşiv Kayıtlarına Göre Anadolu'da Türkmenler ve Yörükler Boylar -Kabildeler - Cemaatler, İstanbul: Step Ajans Matbaacılık.
• Sümer, Faruk (1980), Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri-Boy Teşkilâtı-Destanları, İstanbul: Elif Ofset