Sarız (Kayseri) Yöresi Düz Dokumaları ve Günümüzdeki Durumu

Yıl 2013, Sayı: 9, 52 - 59, 07.03.2013

Zahide Kayışoğlu Şahin

https://doi.org/10.34242/akmbaris.2019.50

Öz

Sarız ilçesinin eski adı köyyeri iken daha sonra Sarız şeklinde değiştirilmiştir. Sarız adının nerden
geldiği konusunda yöre halkı: Sarı kız’dan geldiği,
Sarız’ın içinden geçen ırmaktan aldığı, yörede yetişen Sarı Çiçek’ten aldığı şeklinde bilgiler vermiştir.
Dokumacılık sanatı, Sarız Merkez’de,Yeşilkent
kasabasında ve bazı köylerde hâlâ yapılmaktadır.
Sarız merkez ve köylerinde dokunan düz dokumaları üç sınıfa ayırabiliriz:

1-Geleneksel Sarız Dokumaları

2-Değişik illerden gelerek Sarız’a yerleşen kişilerin,
geldikleri yerlerdeki dokuma bilgilerini Sarız’a getirerek, uzun yıllar Sarız’da dokudukları dokumalar.

3-Son yıllarda düz dokumalara artan talepten
dolayı Ticari amaçla dokunan dokumalar.
Dokumalarda kullanılan ipler önceki yıllarda
elde eğirilip, doğal boyalarla boyanmaktayken
günümüzde ipler neredeyse boyalı şekilde ve
hazır alınmaktadır. Sarma tip tezgahlar, her geçen gün yerini germe tip tezgahlara bırakmaktadır. Fabrikasyon ürünlere kolaylıkla ulaşılabildiğinden, geleneksel el dokumalarına ihtiyaç
azalmış ve dokumacılık neredeyse yapılmamaktadır. Halı esnafının istediği renklerde, desenlerde dokumalar ücret karşılığı dokunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sarız, Kilim, Büküm Aletleri, Doğal Boyamacılık, Seleser

Kaynakça

• Arık, Mehmet; Sarız Tarihi, Yayınlanmamış Lisans Tezi (E.Ü. İlahiyat Fak.), Kayseri 1983.
• Cumhuriyetimizin 75. yılında Kayseri; Kayseri Valiliği 1998.
• Deniz, Bekir; Ayvacık (Çanakkale) Yöresi Düz Dokuma Yaygıları (Kilim-Cicim-Zili), Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1998.
• Dulkadir, Hilmi; Mut ve Çevresinde Milli El Sanatlarımız;( Istar Dokuma), Dokuma Tekniği, Çeşitleri, Milli Gelenek, Görenek ve Sanatları Serisi: 1, Ankara, 1985.
• Kayseri’de El Sanatları; Türkiye Cumhuriyeti Kayseri Turizm, Kültür, Sanat ve Araştırma Vakfı Yayınları no: 3.
• Kayıpmaz, FahrettinαNaciye; “Avar Kilimleri”, Antik&Dekor Antika, Dekorasyon ve Sanat Dergisi, Sayı:7, TemmuzAğustos-Eylül 1990.
• Kılıç, Gülderen; Sarız Ve Çevresinde Yaşayan Avşarların Örf Ve Adetlerinin Tetkiki, Yayınlanmamış Lisans tezi (E.Ü. İlahiyat Fak.), Kayseri 1996.
• Subaşı, Muhsin İlyas; Dünden Bugüne Kayseri, Geçit Yayınevi, Kayseri 1998, 4. baskı.