Seyitgazi - Bardakçı Köyü'nde, Özgün Bir Cicim Örneği Üzerine Değerlendirmeler

Yıl 2011, Sayı: 5, 12 - 23, 10.03.2011

Günay Atalayer

https://doi.org/10.34242/akmbaris.2019.1

Öz

Bu bildirinin genel olarak konusu, düz dokuma
yaygılar grubunda kabul edilen geleneksel bir
dokuma ve bu dokuma yapısından adını alan "cicim'' tekniğidir. Bu tekniğin değişik uygulamaları ile dokunmuş, Bardakçı Köyü'nde yerel halkın
halen kullandığı farklı boyutlardaki yaygının incelenmesini kapsamaktadır.

Amaç; M.Ü. Köy Enstitülerini Araştırma
Merkezi'nin, köyü içinden canlandırma kapsamında, Eskişehir, Seyitgazi, Bardakçı Köyü'nde,
yapılan çalışmalar sırasında, saptanmış,4 dokuma örnek üzerinden;köydeki "cicim'lerin renk,
desen, kompozisyon özelliklerinin görsel anlamını ele almaktır. Hedef, bu örnekler üzerinden
bölgesel özellikler, türlerin kimliği ya da coğrafi
işaretler konusunda belirleyici özelliklerin neler
olabileceği konusunda görüş oluşturmaktır.

Çünkü; aynı köyde, bulunan 4 adet örnek, ayrı
kişiler tarafından kullanılmakta olup; aynı türde değerlendirilebilecek özellikler taşıdığı görülmektedir. Diğer bir örneğin ise, çok farklı bir görselliğe sahip olduğu saptanmıştır. Bu durum; bölgesel özellikten çok, türün özelliği, tasarım kimliği, üzerinde
durmanın anlamlı olabileceğini düşündürmektedir.

Konu; Anadolu'dan, farklı özellik taşıyan cicim örneklerinin analiz tablosu ve Bardakçı Köyünde bulunan farklı cicim örneğinin karşılaştırılması ve Bardakçı ciciminin analiz tablosundan
oluşan görsel bir sunumla tamamlanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Dokuma, El sanatı, Bradakçı, Gökmendil, Zili, Cicim

Kaynakça

• Acar Belkis (1975), Kilim ve Düz Dokuma Yaygılar, Ak Yayınları Türk Süsleme Sanatları Serisi: 3, İstanbul.
• Acar Balpmar Belkis, (1982), Kilim, Cicim, Zili, Sumak, İstanbul.
• Atalayer, Günay, (2002) "Antik Halı Görsel ve Teknik Analiz Projesi", Bir Kültürün Dokunuşu, İstanbul, s. 29- 123.
• Atalayer Günay, Bardakçı Projesi, Proje no: EGT-B-3000609-0260, Analiz tablolar "1- Gökmendil Çizelgesi, 2- Bardakçı Çizelgesi, 3- Bardakçı Dokumalar Karma Çizelge, 4- Bardakçı Zili- Gökmendil Çizelgesi.
• Baraz Nesrin (2000), Eskişehir'in Halkbilimse! Değerleri- 1, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Çakmak Haşan (1986) , Bardakçı, 2005, Eskişehir.
• Deniz Bekir (2000), Türk Dünyasında Halı ve Düz Dokuma Yaygıları, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
• Durul Yusuf (1969), Baraj Gölü ve Çevresi Dokumaları, ODTÜ, Keban Barajı Yayınları, Ankara.
• Erbek Güran (1986), Anadolu Motifleri Sergisi, İzmir - Alman Kültür Merkezi.
• Görgünay Kırzıoğlu Neriman (1995), Türk Dünyasında Ortak Motifler, Ankara.
• Görgünay Kırzıoğlu Neriman, 2000‘li Yıllarda Türkiye'de Geleneksel Türk El Sanatlarının Sanatsal, TasarımsaI ve Ekonomik Boyutu Sempozyumu Bildirileri. Köy Enstitüleri Araştırma Merkezi, Marmara Üniversitesi, 2008, Bardakçı Projesi, Proje no: EGT-B-3000609-0260, İstanbul.
• Ögel Bahattin (1971), Türk Kültür Tarifline Giriş, Cilt V., Ankara.
• Özbel Kenan (1949), El Sanatları, Cicim ve Zili, Cilt VII, Ankara