Milas Halı ve Kilimleri için Kullanılan Yanış (Motif) Adlarının Dil İncelemesi

Yıl 2011, Sayı: 5, 6 - 11, 10.03.2011

Ali Akar Mustafa Karataş

https://doi.org/10.34242/akmbaris.2019.0

Öz

Milas halıları kompozisyon özellikleri, renkleri ve yanış çeşitliliği açısından Anadolu sahası
Türk halıları içerisinde özgün bir yere sahiptir.
Milas halılarındaki yanışlar, yöre insanı tarafından Türkçenin imkânları içerisinde farklı yollarla adlandırılmışlardır. Yapılan araştırmada Milas yöresi yanışlarının 173 farklı adı tespit edilmiştir. Bu yanış adları, "Yapı", “Kaynak" ve “Anlam Olayları" bakımından sınıflandırılmıştır. Yapılarına göre yapılan sınıflandırmada yanış adlarını oluşturan yapı birimleri, kaynaklarına göre
yapılan sınıflandırmada yanışların adlarını hangi
unsurdan aldıkları, anlam olaylarına göre yapılan sınıflandırmada ise yanışların adlandırılması sürecinde gerçekleşen anlam olayları belirlenmiştir. Böylece Milas yöresi yanışlarının, Türkçenin hangi imkânlarının kullanılarak adlandırdığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yanış Adları, Adlandırma, Milas, Halı, Kilim

Kaynakça

• Aksan, Doğan (1995), Her yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim,Ankara: TDK Yayınları: 439.
• Akşehirli, Soner (2004), Temel Anlam bilim (Semantik) Kavramları Üzerine Bir İnceleme, Ege Üniversitesi; Basılmamış Yüksek Lisans Tezi: İzmir.
• Bayraktaroğlu, Suzan, (1988), "Milas Halılarından Değişik Örnekler", Kültür ve Sanat Dergisi, Türkiye İş Bankası Yayını, Yıl I, Sayı I (Aralık), s. 56-59.
• Cengiz, Berna, (1998), "Milas Halılarının Renk, Desen ve Kompozisyon Özellikleri", Türk Soylu Halkların Halı, Kilim ve Cicim Sanatı Bilgi Şöleni Bildirileri (27-31 Mayıs 1996, Kayseri), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını, s.77-86.
• Deniz, Bekir (1987), "Milas Halıları", Bilim Birlik Başarı Dergisi,Yıl 12, Sayı 49, s. 13-20.
• Filizok, Rıza (E.T. 2009), "G österge (İşaret/Sign ) ve Anlam ": http://www.ege-edebiyat.org/modules.php?name=News&new _topic=6(E.T. 10.07.2009)
• Filizok, Rıza (E.T. 2010), "Anlam D eğişm eleri": http://www.eg e-edebiyat.org /docs/443.pdf, (E.T. 20.06.2010)
• Günay, V. Doğan (2004), Dil ve İletişim, İstan bu l: Multiligual Yayınları.
• Güngör, I. Hulusi; Sevinç; Berna, (2008), "Milas Halı Desenlerin Sınıflandırılması ve Yayınlanmamış Madalyonlu Milas Halılarının Tanıtılması", 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi (İCANAS,1 0-15.09.2007), M addi Kültür Bildirileri, Ankara: A tatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurum u Yayınları,Cilt 2, s. 635-644.
• Kağan, M. (1993), Estetik ve Sanat Dersleri (Çev. Aziz Çalışlar), İkinci Baskı, Ankara: İm ge Yayınları.
• Karaağaç, Günay (2009), Türkçenin Söz Dizimi (2. Baskı), İstanbul: Kesit Yayınları: 12.
• Karahan, Çağatay (2004), "Dil Dışı Gösterge Olarak Sanat/Resim ", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 3, Sayı I, s. 75-83.
• Sevinç, Berna, (2001), Milas Cam ilerindeki Milas Halıları,Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi, Muğla.
• Sevinç, Berna, (2005a), Geleneksel Milas Halıları Desen ve Kompozisyon Katalogu, Milas: Milas Belediyesi Kültür Yayınları.
• Sevinç, Berna, (2005b ), "Milas Halılarında Hah Resmi Düzenlemesi ve Günümüzdeki Değişim Nedenleri", Kocaeli Üniversitesi I. Hereke Hah Kongresi (2 3 -2 4 Eylül 2005), Sempozyum Bildirileri, Kocaeli, s. 59-62.
• Sevinç, Berna, (2009), "Milas İlçesi Çamovalı Köyü Kilimleri", Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Geleneksel Türk Sanatları Sempozyumunda (04-06.06.2009, Erzurum) Sunulmuş, Basılmamış Bildiri.
• Uzun, Nursel, (1987), Milas Halılarında Motifler, Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Vardar, Berke (vd.) (2002), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü,m İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Yılmaz, Nuray (1999), "El Dokumalarındaki Motiflere tkonografik Yaklaşım ", 2000'li Yıllarda Türkiye'de Geleneksel Türk El Sanatlarının Sanatsal, TasarımsaI ve Ekonomik Boyutu Sempozyumu Bildirileri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 329-332)