Carpet Saddlebags of Burdur Province

Yıl 2018, Sayı: 13, 4 - 13, 02.12.2018

Aysen Soysaldı

https://doi.org/10.34242/akmbaris.2019.74

Öz

In Turkish culture, the harness and saddle were as important as the horses.
There are saddle carpets, which are special ceremony saddles. Carpet saddlebags are preferred by the village and townspeople because of the serviceability of
them as saddle carpets. Using a carpet saddlebag was a sign of prosperity
and recognition among Turkish men. There are poems written about this
issue. Young girls wove their fiancé special saddlebags, which became a very
important part of their trousseau.

Carpet saddlebags are woven with the symmetrical (Turkish) knot. Pocket
and middle surfaces are knotted carpet woven, while the reverse side is weftfaced, plain woven. Carpet saddlebags are generally border lined. Grounds have
¼ repeats, which is called köşe-göbek, ¼ part of center design placed on the
corner and there are simple repetition of motifs in connectors.

To the life span of the carpet saddlebags, which are subjected to frictional
damage when used, the edges are covered with leather bands, which are called
‘saraçlama’. Also, the pocket covers are made of leather. There are regular holes
on the covers and 8-9 cm long leather loops are placed on the plain woven strip
of the edge to the cover. If wanted, the pockets can be closed by pulling the
loops through the holes and making a chain by repeating the thread.

These saddlebags are the cultural heritage that is Turkish lifestyle and art that
reached this day as a testimony of aesthetics. In the 1970s, these saddles, whose
function was replaced by cars, were found in museums and private collections.

These carpet saddlebags are subject to Article were determined by the scanning
method at Burdur Museum, towns and villages in the area of research done in
2013.

Anahtar Kelimeler

Burdur, Halı, Saraçlı Heybe

Burdur'da Halı Heybe Örnekleri

Öz

Saraçlı halı heybeler Türk erkeklerinin at eyeri üzerinde kullandığı önemli halı
örnekleridir. Halı heybeler Türk halı sanatı örneklerinin zenginliğinden olsa gerek yeterince tanıtılmamıştır. Bu heybelerin atın eyer halısı yerine geçmesinin
yanında, aynı zamanda ağ parçası eyer kaşına geçirilerek, dengeli bir yerleştirme
ve kilitli saraç sistemiyle eşya taşımada da güvenli bir araçtır.

Halı heybelerin çeyizlik halı eşyalar arasında yer aldığı ve damat için dokunduğu
da bilinmektedir. Ayrıca bu heybelerin ticari amaçlı, çarşı işi eşya olarak da üretiminin yapıldığı anlaşılmaktadır. Gerek hazır alınan, gerekse aile üretimi olan halı
heybelerde yörenin halı motiflerini bulmak mümkündür.

Bu heybeler Türk hayat tarzı ve sanat estetiğinin birer tanığı olarak bu güne
ulaşan, kültür miraslarıdır. 1970’li yıllarda atın yerini arabaların almasıyla işlevi
biten bu heybeler müze ve özel koleksiyonlarda bulunmaktadır.

Makaleye konu olan halı heybeler Burdur Müzesi, ilçe ve köylerinde 2013 yılında
yapılan alan araştırmasında, tarama yöntemiyle tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Burdur, Halı, Saraçlı Heybe

Kaynakça

• KAYNAK KİŞİLER
• Yılmaz Göksoy, emekli öğretmen Yozgat-Gökçekışla /2004
• Şeref Yurdasiper, emekli öğretmen(kültür evi Koleksiyonu) Burdur-Karamanlı/ 2013
• Yusuf Aydın Burdur-Kemer Halk Eğitimi Merkezi Müdürü / 2013
• Durmuş Erdem, Burdur-Kemer İlçesi Belediye Başkanı/ 2013
• Şefika Bilgili, Ev Hanımı, Burdur-Merkez Akkaya Köyü/2013
• Ümmügülsüm Kapan, Ev Hanımı, Burdur-Yeşilova-Kocayaka köyü/2013
• Feden alkış, Ev Hanımı, Burdur-Kemer İlçesi /2013
• KAYNAKÇA
• Akalın, Sami-Yılgör, Asuman-Seyhan, Nezihe, (1993). Ayakkabıcılık Terimleri Sözlüğü, Boğaziçi Üniv. Yay. İstanbul.
• Atlıhan, Şerife (1999). “Batı Anadolu’da yaşayan Yörüklerde Heybe ve Torba Dokumalar”, ErdemHalı Özel Sayısı-I, C:10, S:28, Atatürk Kültür Merkezi Yay. Ankara, s: 35 41, 168-172.
• Önge, Yılmaz-(1984) “Eyer Örtüsü Olarak Dokunmuş Konya Halıları”, Türk Dünyası Araştırmaları, İstanbul, s:63-72.
• Soysaldı Aysen, (2012) “Yozgat Halı Yastıkları”, Arış, S:7, Mart, Atatürk Kültür Merkezi Yay. Ankara, s:112-121.
• Soysaldı, Aysen-(2012) “Saraçlı Halı Heybeler”, IV. Uluslararası Türk El Dokumaları(Tekstil) ve Gelenekli Sanatlar Kongresi/Sanat Etkinlikleri, 02-05.10.2012, Bakü. s:19-26.