The Tradition of “Bridal Bundle” Preparation for “Bridal Bath” in Sivas Weddings

Yıl 2018, Sayı: 13, 37 - 45, 02.12.2018

Ebru Subaşı

https://doi.org/10.34242/akmbaris.2019.77

Öz

In Sivas, the important milestones of life expressed as “Beşik- Eşik- Keşik” that
means birth, marriage and death are welcomed with ceremonies prepared to
the accompaniment of rules different from each other.

Preparation for one of these three stages- wedding ceremony may be studied as
before, during and after wedding ceremony traditions. 

In Sivas and neighborhood, the traditions “Henna Bath” at wedding stage and
“Bridal Bath” after wedding, necessitates a number of unique preparations. 

“Bridal Bundle” prepared in some cases, with supports of mother-in-low’s gifts
in addition to the efforts of bride’s family, includes bath towel, towel, kerchief,
ground cloth for bathhouse etc. For using in bath house as well as Turkish bath
basin, bath bowl, soap box, clog, comb, jewelry box made of silver, copper or
different metal according to the economic conditions of the families. 

The aim of the article is to introduce a number of properties that should be
included in “Bridal Bundle”, a must of “Henna Bath” and “Bridal Bath”, in the
light of the studies in the region and the information obtained from references. 

Anahtar Kelimeler

Wedding, tradition, bride, Turkish bath, bundle.

Sivas Düğünlerinde "Gelin Hamamı"na "Gelin Bohçası" Hazırlama Geleneği

Öz

Sivas yöresinde halkın “Beşik- Eşik- Keşik” yani doğum, evlenme, ölüm şeklinde ifade ettiği hayatın önemli dönüm noktaları, birbirinden farklı kurallar
eşliğinde hazırlanan törenlerle karşılanır.

Bu üç aşamadan biri olan evlilik ve düğün törenine hazırlanılırken de düğün
öncesi, düğün esnasında ve düğün sonrası yerine getirilmesi gereken adetler
olarak ayrı ayrı incelenebilir.

Sivas ve çevresinde düğün aşamasında “Kına Hamamı”, düğünden sonra da
“Gelin Hamamı” olarak uygulanan gelenek kendine özel bir takım hazırlıkları
zorunlu kılar. Hamamda kullanılmak üzere kız evinin emeklerine ek olarak
bazı durumlarda kayınvalidenin de hediye yoluyla katkıda bulunmasıyla hazırlanan “Gelin Bohçası” içinde peştamal, havlu, tülbent, hamam yaygısı vb. kullanım eşyalarının yanı sıra ailelerin ekonomik durumuna göre gümüş, bakır
veya daha farklı bir madenden imal hamam kazanı, hamam tası, kildan, nalın,
tarak, mücevher sandığı gibi fonksiyonel kullanım eşyaları yer alır.

Yörede yapılan alan araştırması ve ulaşılan kaynak kişilerin verdiği bilgiler
ışığında “Kına Hamamı” ile “Gelin Hamamı” geleneğinin olmazsa olmazlarından olan “Gelin Bohçası” içinde yer alması gerekli görülen bir grup madeni
eşyanın tanıtımı makaleye konu seçilmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Evlenme, gelenek, gelin, hamam, bohça

Kaynakça

• Akan, Meral- Bezirci, Zuhal- Hidayetoğlu, Melek- Nas, Emine (2005). “Bursa Evlenme Adetlerinden Gelin Hamamı Kültürü Çerçevesinde Kullanılan El Sanatı Ürünleri”, II. Bursa Halk Kültürü Sempozyumu Bildiri Kitabı, Cilt: 3, Bursa, Ekim, s.999- 1013.
• Bozok, Düriye (2006). “Türk Hamamı ve Geleneklerinin Turizmde Uygulanışı (Bursa Merkez İlçede Bir Araştırma)”, Sosyal Bilimler Dergisi, s. 62-86.
• Demren, Özlem (2015). “Sosyal İlişkileri Yapılandırıcı Boyutuyla Geçmişten Günümüze Sivas Düğünlerinde Gelin ve Güvey Hamamı”, 8. Uluslararası Türk Kültürü Kongresi Bildiriler-I, Atatürk Kültür Merkezi, Ankara, s. 322.
• Emiroğlu, İzlem (2010). Konya’da Hamam Kültürü ve Kullanım Eşyaları, (Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi), Konya, s. 30.
• Kaplan, Yunus (2010). “Türk Hamam Kültürünün Divan Şiirine Yansımaları”, A.Ü.Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (TAED), 44, Erzurum, s. 131- 155.
• Karaca, Nesrin (2015). “Hayatın “Eşik” Durumu Bağlamında ve Sivas Evlenme Geleneğinde “Gelin” Kültürü”, Halk Kültüründe Kadın Uluslar Arası Sempozyumu, Şanlıurfa, Kültür Bakanlığı, s. 106- 107.
• Köşklü, Zerrin (2005). “Geçmişten Günümüze Erzurum’da Bakırcılık ve Bakır Kaplar”, Journal of Fine Arts, e- dergi.atauni.edu.tr, Erzurum, s.112.
• Özdemir, Melda- Ozan Kaya, Fatma (2011). “Günümüzde Gaziantep İlinde Bakırcılık”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Ankara, s.1264.
• Özgen, Özlen (2016). “Kültürel Miras Kapsamında “Türk Hamamı” Üzerine Bir İnceleme”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Ankara, Sayı 42, Bahar, s. 114.
• Tansuğ, Sabiha (2018). “Türk Hamamı”, s. 7. https: //docplayer.biz.tr /47210629. 09. 10. 2018, 16:33.
• Taş, Hülya (2017). “Kaybolmakta Olan Bir Maddi Kültür Geleneği: Bursa’da Takunyacılık”, Uluslar Arası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Sayı 6/4, Türkiye, s. 2580.
• Uluumay, Esat (2009). Hamam Kültürü Üzerine, Eski Tas Eski Hamam, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, s. 24.
• KAYNAK KİŞİLER
• Çandar, Hamire (2017). Yaşı 83, Sivas Doğumlu, İlkokul Mezunu, Ev Hanımı, Divriği.
• Çınar, Mesure (2017). Yaşı 70, Sivas Doğumlu, Ortaokul Mezunu, Ev Hanımı, Merkez.
• Durak, Hasan Bülent (2014). Yaşı 62, Sivas Doğumlu, Lise Mezunu, Memur- Koleksiyoncu, Merkez.
• Ödül, İbrahim (2014). Yaşı 60, Sivas Doğumlu, İlkokul Mezunu, Kalaycı Esnafı, Merkez.
• Subaşı, Semiha (2017). Yaşı 66, Sivas Doğumlu, İlkokul Mezunu, Ev Hanımı, Merkez.
• Yıldızeli, Ayten (2017). Yaşı 75, Sivas Doğumlu, İlkokul Mezunu, Ev Hanımı, Merkez.