NİĞDE KIZILCA KASABASI DÜZ DOKUMA ÖRNEKLERİ

Yıl 2020, Sayı: 16, 4 - 25, 25.06.2020

Hülya Serpil Ortaç Gözde Kemer Gürsoy

https://doi.org/10.34242/akmbaris.2020.131

Öz

    Niğde ili geçmişten günümüze önemli geleneksel dokuma merkezlerinden biridir. Halı dokumacılığı ile bilinen yörede düz dokuma da yapılmaktadır. Yörük kültürü ile yapılan dokumalar günümüzde yöreye bağlı köy ve kasabalarda az da olsa halen devam etmektedir. Dokumacılığın devam ettiği kasabalardan birisi de Niğde iline bağlı Kızılca kasabasıdır. Bekdik yörüklerinin kasabaya göç edip yerleşmesiyle burada bu kültür etkin hale gelmiş incelenen dokumalarda geçmişten günümüze gelinceye kadar yöre kadınları tarafından bu kültür ile dokunmuştur.
Bu çalışma ile yöresel ve kültürel özellikler taşıyan Kızılca kasabası düz dokumalarının günümüzdeki durumu, üretilen ürünlerin çeşitleri ve teknikleri, renk, motif özellikleri belirlenerek 30 adet düz dokuma incelenmiş, yöresel nitelik taşıyan örneklerin yaşatılması konusunda dikkat çekilerek bilimsel bir doküman hazırlanması amaçlanmıştır.
Her bir düz dokuma örneği eser inceleme formu ile analiz edilerek yorumlanmıştır. Ayrıca ürünler benzer teknik ve kompozisyon özelliğine göre gruplandırılmıştır. Dokumacılığın aktif bir şekilde devam etmediği yörede; teknik, renk, motif ve kompozisyon özelliklerinin gelecek kuşaklara aktarılması dokuma kültürünün devamlılığı ve canlı tutulması açısından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel Türk Sanatları, Dokuma, Düz Dokuma, Niğde, Kızılca Kasabası

Kaynakça

• Aytaç, Ahmet (2010). “Ereğli Bekdik Türkmen Dokumalarında Kuş Oyusu” Her Yönüyle Oğuz Türkleri ve Konya Ereğli Yöresi Türkmenleri Sempozyumu, s 17-34.
• Bayraktaroğlu, Suzan (2005). “Afyon Çevresi Yörük Dokumaları”, Vakıflar Dergisi, 29, s. 513-527.
• Deniz, Bekir (1991). Ayvacık (Çanakkale) Yöresi Düz Dokuma Yaygılar (Kilim-Cicim-Zili), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.
• Deniz, Bekir (2000). Türk Dünyasında Halı ve Düz Dokuma Yaygılar, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.
• Gündüz, Ahmet (2011). “Kırşehir- Aksaray Arasında Bir Bekdik Köyü” (Tarih, Gelenek, Örf ve Adetleri), History Studies Internotional Journal of History, 3(2), s. 247-259.
• Gürer, Fethi Ömer (2012). Kızılca Bekdiklerin Yurdu, İstanbul: Maya Yayınları.
• Hidayetoğlu, H. Melek (2007). Konya Kilimleri (Kilim, Cicim, Zili, Sumak), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kabalcı, Oğuzhan (2017). Gaziantep Mevlevihanesi Vakıf Müzesinde Bulunan Kilimlerin Tahlilleri,Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Karahan, Recai (1996). “Ereğli Yöresinde Begdik Adıyla Bilinen Bir Grup Türk Kilimi, Türk Soylu Halkların, Halı, Kilim ve Cicim”, Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, 23-31 Mayıs Kayseri, s. 161-163.
• Kardeşlik, Selma (2010). “İstanbul Vakıflar Halı Müzesinde Konservasyon Çalışmaları ve Yeni Keşfedilen Selçuklu Halıları”, Restorasyon Yıllığı Dergisi, S. 1,s. 113-122.
• Onuk, Taciser, Akpınarlı, Feriha, Ortaç, Serpil ve Alp, Özlem (1998). İçel El Sanatları, Ankara: T.C Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Peker, Selçuk (1995). Bekdik (Ereğli /Konya) Köyleri Halk Edebiyatı Ürünleri Üzerine Bir İnceleme, Yayınlamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Soysaldı, Aysen (2016). “Yozgat Dokuma Atlası”, Uluslararası I. Bozok Sempozyumu, C. III, s. 454-478.
• Kaynak Kişi: Neziha Çınar Doğum Yeri: Kızılca Kasabası Mesleği: Ev Hanımı Açık Adres: Kemerhisar/ Niğde