DETERMINATION OF SOME BEHAVIORAL CHARACTERISTICS OF HONEYBEE (Apis mellifera L.) COLONIES IN DIFFERENT COLONY MANAGEMENT METHODS

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 9 - 17, 31.12.2023

Mahir Murat Cengiz

Öz

The research was conducted in 6 different enterprises with a total of 70 colonies, 20 control and 50 trial colonies. This study was conducted to examine the behavioural characteristics such as stinging, robing and swarming tendencies in colonies established by queens obtained from main honey bee ecotype that has mostly adapted to the conditions of Erzurum region and reared under controlled conditions.
The differences between the values obtained from the stinging and robing tendency were found insignificant whereas swarming tendency was found very significant (p<0.01). The average numbers of stings obtained from in Kuruçalı, Şehitler, Merkez, Mahmutçavuş, Samikale, Kontrol A and Kontrol B grups were 10.29±2.78, 9.71±1.78, 12.14±2.82, 16.14±3.47, 14.14±3.28, 13.86±3.54 and 18.14±3.25 per colony, respectively. The avarage tranformed swarming tendency were found 4.46±0.42, 4.78±0.51, 4.28±0.52, 2.74±0.39, 2.82±0.38, 3.03±0.43 and 2.56±0.35, respectively. As a result, highest swarming tendecy were found in migratory beekeeping units whereas that lowest in settled beekeeping units.

Anahtar Kelimeler

Honeybee (A. mellifera L.), swarming, stinging, robing, migratory beekeeping, settled beekeeping.

BALARISI (Apis mellifera L.) KOLONİLERİNİN FARKLI KOLONİ YÖNETİM ŞEKİLLERİNDE BAZI DAVRANIŞ ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

Öz

Araştırma, 20 adet kontrol ve 50 adet deneme kolonisi olmak üzere toplam 70 adet koloni ile 6 farklı işletmede yürütülmüştür. Bu çalışmada, Erzurum Bölgesi şartlarına en iyi uyum sağlamış arı ekotipinden kontrollü olarak yetiştirilen ana arılarla oluşturulan kolonilerde hırçınlık, yağmacılık ve oğul eğilimi gibi davranışsal özellikler incelenmiştir.
Hırçınlık ve yağmacılık eğilimi bakımından gruplar arasındaki farklılıklar önemsizken, oğul eğilimleri bakımından gruplar arasındaki farklılık istatistik olarak çok önemli (p<0.01) bulunmuştur. Kuruçalı, Şehitler, Merkez, Mahmutçavuş, Samikale, Kontrol A ve Kontrol B gruplarının ortalama iğne sayıları sırasıyla 10.29±2.78, 9.71±1.78, 12.14±2.82, 16.14±3.47, 14.14±3.28, 13.86±3.54 ve 18.14±3.25 adet/koloni; oğul eğilimine ilişkin transforme edilmiş ortalama değerler ise sırasıyla 4.46±0.42, 4.78±0.51, 4.28±0.52, 2.74±0.39, 2.82±0.38, 3.03±0.43 ve 2.56±0.35 olarak tespit edilmiştir. Alınan sonuçlara göre; oğul eğilimi bakımından en yüksek değerler gezginci arıcılık işletmelerinde belirlenirken, en düşük değerler sabit arıcılık işletmelerinde bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Balarısı (A. mellifera L.), oğul verme, hırçınlık, yağmacılık gezginci arıcılık, sabit arıcılık.

Kaynakça

• Akyol, E., Özkök D., Öztürk C. ve Bayram A., 2005. Bazı saf ve melez bal arısı (Apis mellifera L) kolonilerinin oğul eğilimi, yaşama gücü, kışlama yeteneği ve petek işleme etkinliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Uludağ Arıcılık Derg., 5, 162-166.
• Akyol, E., Yeninar H., Kaftanoğlu O. ve Özkök D., 2003. Bazı saf ve melez bal arısı genotiplerinin (Apis mellifera L) farklı mevsimlerdeki hırçınlık davranışlarının belirlenmesi. Uludağ Arıcılık Derg., 38-40.
• Arslan, S., 2003. Çukurova Koşullarında Doğal Olarak çiftleştirilen Farklı Genotipli Ana Arılar (Apis mellifera L.) İle Oluşturulan Kolonilerin Tokat İli ve Çevresindeki Performanslarının Belirlenmesi. Gazi Osman Paşa Üniv. Fen Bilimleri Enst., Zootekni Anabilim Dalı (Doktora Tezi), Tokat.
• Budak, M.E., 1992. Türkiye’de Çeşitli Kurumlarda Yetiştirilen Ana Arılar İle Oluşturulan Balarısı (Apis mellifera L.) Kolonilerinin Fizyolojik, Morfolojik ve Davranış Farklılıklarının Araştırılması. Ankara Üniv. Fen Bil. Enst. Zootekni Anabilim Dalı (Doktora Tezi), Ankara.
• Dodoloğlu, A. ve Genç, F., 2004. Kafkas ve Anadolu balarısı (Apis mellifera L.) ırkları ile karşılıklı melezlerinin bazı davranış özellikleri. 4. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi Poster Bildirileri 1-3 Eylül 2004, Süleyman Demirel Üniv. Zir.Fak. , Isparta.
• Dodoloğlu, A., 2000. Kafkas ve Anadolu Balarısı (Apis mellifera L.) Irkları İle Karşılıklı Melezlerinin Morfolojik, Fizyolojik ve Davranış Özellikleri. Atatürk Üniv. Fen Bil. Enst. Zootekni Anabilim Dalı (Doktora Tezi), Erzurum.
• Doğaroğlu, M., Özder M. ve Polat C., 1992. Türkiye’deki önemli balarısı (Apis mellifera L.) ırk ve ekotiplerinin Trakya koşullarında performanslarının karşılaştırılması. Doğa-Tr.J.of Veterinary and Animal Sciences, 16, 403-414.
• Dülger, C., 1997. Kafkas, Orta Anadolu ve Erzurum Balarısı (Apis mellifera L.) Genotiplerinin Erzurum Koşullarındaki Performanslarının Belirlenmesi ve Morfolojik Özellikleri. Atatürk Üniv. Fen Bil. Enst. Zootekni Anabilim Dalı (Doktora Tezi), Erzurum.
• Fıratlı, Ç. ve Budak M. E., 1992. Türkiye’de Çeşitli Kurumlarda Yetiştirilen Ana Arılar İle Oluşturulan Balarısı (Apis mellifera L.) Kolonilerinin Fizyolojik, Morfolojik ve Davranış Farklılıklarının Araştırılması. TÜBİTAK VHAG-795 Nolu Proje (Kesin Raporu), 117s, Ankara.
• Genç, F., 1990. Erzurum Şartlarında Arı Kolonilerindeki Varroa Bulaşıklık Düzeyinin Kışlatmaya; Yemleme, Mer’a ve Ana Arı Çıkış Ağırlığının Koloni Performansına Etkileri. Atatürk Üniv. Fen Bil. Enst. Zootekni Anabilim Dalı (Doktora Tezi), Erzurum.
• Genç, F., Dülger, C., Dodoloğlu, A. ve Kutluca, S., 1999. Kafkas, Orta Anadolu ve Erzurum Balarısı (Apis mellifera L) genotiplerinin Erzurum koşullarındaki bazı davranış özelliklerinin karşılaştırılması. Türk Vet. ve Hay. Derg., 23(Ek 4), 651-656.
• Gençer, H.V., 1996. Orta Anadolu Balarısı (Apis mellifera L.) Ekotiplerinin ve Bunların Çeşitli Melezlerinin Yapısal ve Davranışsal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniv. Fen Bil. Enst. Zootekni Anabilim Dalı (Doktora Tezi), Ankara.
• Güler, A., 1995. Türkiye’deki Önemli Balarısı (Apis mellifera L.) Irk ve Ekotiplerinin Morfolojik Özellikleri ve Performanslarının Belirlenmesi Üzerinde Araştırmalar. Çukurova Üniv. Fen Bil. Enst., Zootekni Anabilim Dalı (Doktora Tezi), Adana.
• Kaftanoğlu, O., Kumova U. ve Bek Y., 1993. GAP Bölgesinde çeşitli balarısı (Apis mellifera L.) ırklarının performanslarının saptanması ve bölgedeki mevcut arı ırklarının ıslahı olanakları. Çukurova Üniv. Zir. Fak. GAP Yayınları No: 74, 57 s, Adana.
• Ruttner, F., 1988. Breding Techniques and Selection for Breeding of Honeybee. G. Beard and Son Ltd., Brington, U.K.
• Sonmez Oskay, G., Uygur, G. S., Oskay, D., ve Arda, N. 2023. Impact of stress factors internal and external to the hive on honey bees and their reflection on honey bee products: a review. Journal of Apicultural Research, 1-16.