Topkapı Sarayı Müzesi Saltanat Arabalarından Örnekler ve Belgeleme Çalışmaları

Yıl 2021, Sayı: 82, 139 - 155, 31.08.2021

Kıymet İşeri , Serdar Yaşar

Öz

Topkapı Sarayı Müzesi’nin koleksiyonlarındanSaltanat Arabaları; Osmanlı Dönemi son yüzyılında Istabl-ı Amire denilen yapı veya yapılar topluluğu idaresinde Saray ve maiyetinin kullandığı atlıarabalardan oluşmaktadır.Bu arabalardan bazıları Avrupa’dan getirtilmiş bir kısmı İstanbul’da batılı patentle üretilmiştir.Koleksiyonda 50 adet atlı araba bulunmaktadır. Arabaların bir bölümü 2012-2018 yılları arasında Topkapı Sarayı Müzesi ve İstanbul Restorasyon ve Konservasyon Merkez ve Bölge Laboratuvarı arasında sağlanan bir protokolle restorasyon ve konservasyonçalışması geçirmiştir. Kültür varlıklarının restorasyonu öncesi ilk ve en önemli basamak olan belgeleme çalışmaları bu projenin temelini oluşturmuştur.Bu makalede Saltanat Arabalarının tarihçesi, yapım ve süsleme özellikleri ile birlikte restorasyonları öncesi belgeleme çalışmalarının kapsam ve yöntemine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Topkapı Sarayı, Saltanat Arabaları, Restorasyon-Konservasyon

Teşekkür

Belgeleme çalışmalarının araştırma ve uygulama aşamalarında verdikleri teknik desteklerden ötürü İstanbul Restorasyon ve Konservasyon Merkez ve Bölge Laboratuvarı müdür ve uzmanlarına teşekkürlerimi sunarım.

Kaynakça

• ADAMS, William Bridges (1837), English PleasureCarriages, London.
• DIDEROT, Denis(Tarihsiz), A DiderotPictorial Encyclopedia of TradesandIndustry, (EditedwithIntroductionandNotesby Charles CoulstonGillispie), Volume One, New York.
• D’OHSSON, Mouradga (Tarihsiz) XVIII. Yüzyıl Türkiyesinde Örf ve Adetler, 1001 Temel Eser 3, Tercüman Gazetesi Yay.
• GÜLERSOY, Çelik (Tarihsiz). Eski İstanbul Arabaları, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Yay., İstanbul, Tarihsiz.
• NUTKU, Özdemir (1972). IV. Mehmet’in Edirne Şenliği 1675, TTK Yay. Ankara.
• PAKALIN, Mehmet Zeki (1983). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C. 2, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul. Peçevi İbrahim Efendi (1992).Peçevi Tarihi I,( Haz. Bekir Sıtkı Baykal), Ankara.
• PEIRCE, Leslie P. (2011). Harem-i Hümayun, Tarih Vakfı Yurt Yay., İstanbul.
• SAKAOĞLU, Necdet (2010). Bu Mülkün Sultanları, İstanbul.
• SAULE, Béatrix (1997). Versailles A GuidedTour of The Coach Museum.
• THOMPSON, John (1999). Horse- Drawn Carriages, (A Source book), London.
• ÜNÜVAR, Safiye (1964). Saray Hatıralarım, İstanbul.