Müzelerde Ziyaretçi Memnuniyeti Arttırımına Uygulanabilecek Stratejiler

Yıl 2021, Sayı: 82, 113 - 120, 31.08.2021

Fatma Burcu Erdoğdu

Öz

Müzeler, çeşitli örgütsel ve toplumsal amaçlarını gerçekleştirmek üzere mümkün olduğunca fazla sayıda ziyaretçiye ulaşmayı hedeflemektedirler. Bu durum, müzelerin pazarlanması kavramını ön plana çıkarmaktadır.

Bu çalışmada müzeler bir hizmet işletmesi olarak ele alınmış ve müzelerin varoluş amaçlarının tam olarak gerçekleştirilebilmesi için pazarlama fonksiyonunun etkin kullanımının önemi vurgulanmıştır. Buna göre, öncelikli olarak tüketicilerin beklenti, istek ve ihtiyaçlarının belirlenmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda şekillendirilecek pazarlama stratejilerinin uygulanması halinde müşteriler memnun olmuş bir şekilde müzeden ayrılacak, böylelikle hem ziyaretçi sayıları ve müzelerde geçirilen süre artacak hem de kültür sektöründe yer alan alternatif kurumlara karşı rekabet üstünlüğü sağlanarak müzenin varoluş amaçları tam anlamıyla gerçekleştirilecektir. Çalışmada, müze pazarlaması ürün, fiyat, dağıtım, tutundurma, insanlar, süreç ve fiziki olanaklar alt unsurları kapsamında kavramsal çerçevede ele alınmış ve uygulama şekilleri tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

müze, pazarlama, müzelerde pazarlama, pazarlama karması, hizmet pazarlaması

Kaynakça

• Bearden, W.O., Ingram, T.H. ve La Forge, R.W. (2004). Marketing: Principles and Perspectives. New York: McGraw Hill Companies, Inc.
• Cengiz, E. (2006). Müze pazarlaması: Pazarlama karması elemanlarının müzelere uyarlanması. Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 87-108.
• Cengiz, E. (2007). Kar amacı gütmeyen kurumlar olarak müzelerde pazarlama faaliyetleri: Pazarlama karması unsurlarının müzelerde müşteri sadakatine etkisine ilişkin yapısal bir model önerisi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Darymple, D. ve Parsons, L.J. (2000). Marketing Management, Text and Cases. New York: John Wiley&Sons Inc.
• Değirmenci, C.D. (2017). İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi ve DOHA İslam Sanatları Müzesinin Karşılaştırılması, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Doğuş Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erdoğdu, F.B. (2003). Tiyatrolarda Pazarlama Stratejileri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• ICOM Announces The Alternative Museum Definition That Will Be Subject To A Vote, https://icom.museum/en/news/icom-announces-the-alternative-museum-definition-that-will-be-subject-to-a-vote/, son erişim tarihi: 18.11.2020.
• Karahan, K. (2000). Hizmet Pazarlaması. İstanbul: Beta.
• Karakundakoğlu, S. (2019). Müze Pazarlamasında Müşteri Önemi: İzmir Arkeoloji Müzesi Örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Kotler, P. (2000). Kotler ve Pazarlama: Pazar Yaratmak, Pazar Kazanmak ve Pazara Egemen Olmak. İstanbul: Sistem.
• Köroğlu, Ö., Dumanlı, Ş., Şalk, S., İnanır, İ., Gürsoy, H., Karataş Bahar, A., Özgöller, G. (2017). Müzelere Yönelik Olumsuz Kullanıcı Güdümlü İçerik Çözümlemesi: Tripadvisor.com Örneği. Journal of Recreation and Tourism Research, 4(3), 29-48.
• Mert, Y.L. (2018). Dijital Pazarlama Ekseninde Influencer Marketing Uygulamaları. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1309.
• Mucuk, İ. (1998). Pazarlama İlkeleri (ve Örnek Olaylar). İstanbul: Türkmen.
• Müze İstatistikleri, http://www.dosim.gov.tr/muze-istatistikleri, son erişim tarihi: 08.12.2020.
• Özkale, L. ve Sezgin, S. (1995). Pazarlama Stratejileri ve Karar Alma Mekanizması. İstanbul: İletişim.
• Öztürk, S. A. (2003). Hizmet Pazarlaması. Bursa: Ekin.
• Sop, S.A., Ongun, U. ve Abalı, R. (2020). Müze Deneyimini Etkileyen Unsurlar: Çevrimiçi Yorumlar Üzerine Nitel Bir Araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 1123-1138.
• Sökmen, S. (2017). Müze Yöneticilerinin Postmodern Müzelerin Pazarlama Uygulamalarına Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi: İstanbul Örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Şahin, S. ve Şad, B. (2018). Müzelere Yönelik E-yorumların İçerik Analizi Yönetim ile Değerlendirilmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(1), 199-232.
• Tek, Ö.B. (1997). Pazarlama İlkeleri: Global Yönetimsel Yaklaşım Türkiye Uygulamaları. İstanbul: Cem Ofset.
• Türkiye’de Müzecilik, https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-69904/turkiye39de-muzecilik.html, son erişim tarihi: 18.11.2020.
• Üner, M.M. (1994). Hizmet Pazarlamasında Pazarlama Karması Elemanları Değişiklik Gösterir mi?. Pazarlama Dünyası, 8(43), 2.
• Üner, M.M. (2009). Pazarlama Karması Paradigmasında Pazarlama Tanımı. Pİ Pazarlama ve İletişim Kültürü Dergisi, 3(29), 9.
• Zeithaml, V. A. ve Bitner, M. J. (2000). Service Marketing: Integrating Customer Focus Across the Firm. Boston: Irwin McGraw-Hill.