Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Huzurevinde Kalan Tip 2 Diyabetli Yaşlılarda Hastalık Algısının Diyabet Yükü ile İlişkisi

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 3, 122 - 132, 04.12.2024

Öz

Bu çalışma, huzurevinde kalan tip 2 diyabetli yaşlı bireylerde hastalık algısı ve diyabet yükü arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla yapıldı. Çalışma kesitsel ve ilişki arayıcı nitelikte tasarlandı. Veriler, “Veri Toplama Formu”, “Yaşlılarda Diyabetin Yükü Ölçeği” ve “Hastalığı Algısı Ölçeği” ile elde edildi. Katılımcıların (n=85) yaş ortalaması 73,14±7,38 yıl olarak belirlenirken; diyabet tanı süresi 10,30±10,21 yıl olarak saptandı. Çalışmada kadınların hastalık belirtisinin daha fazla olduğu ve erkeklere kıyasla sosyal yük, süre (döngüsel) ve duygusal temsiller puanlarının daha yüksek olduğu belirlendi. Katılımcıların diyabet yükü toplam puan ortalaması 29,32±8,73 olarak saptandı. Diyabete ek başka bir hastalığı olan kişilerin diyabet yükünün daha yüksek olduğu belirlendi. Katılımcıların diyabet yükünün düşük düzeyde olduğu ve bireylerin hastalık algısının diyabet yükü ile ilişkili olduğu saptandı.

Etik Beyan

İstanbul Okan Üniversitesi Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulu’dan etik kurul onayı (14.06.2023/15) alındı.

Kaynakça

  • ADA (2021). American Diabetes Association (ADA). Older adults: Standards of medical care in diabetes-2021. Diabetes Care 44(Suppl.1), 168-179.
  • Araki, A. and Ito, H. (2003). Development of elderly diabetes burden scale for elderly patients with diabetes mellitus. Geriatrics and Gerontology International, 3, 212-224.
  • Bahar, A., Sertbaş, G. ve Sönmez, A. (2006). Diabetes mellituslu hastaların anksiyete ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi. Anatolian Journal of Psychiatry, 7, 18-26.
  • Bayrak, G. ve Çolak, R. (2012). Diyabet tedavisinde hasta eğitimi. Journal of Experimental and Clinical Medicine, 29, S7-S11.
  • Bayraktar, M. (2017). Ulusal hastalık yükünde diyabetin önemi; Ulusal hastalık yükü çalışması sonuçları ve çözüm önerileri, 2017. (Erişim Tarihi: 10.03.2020, http://www.tip.hacettepe. edu.tr/ekler/pdf/ulusal_program.pdf).
  • Güner, T.G., Bayraktaroğlu T. ve Seval, M. (2020). Yaşlı tip 2 diyabetli bireylerde diyabet yükünün incelenmesi: Zonguldak ili örneği. Türk Diyab Obez, 2, 108-118.
  • Harris, S. (2018). Nutrition and exercise: A personalised approach. Dunning, T. (ed.), The Art and Science of Personalising Care with Older People with Diabetes. Springer, Switzerland, pp.81-98.
  • IDF (2019). Diabetes Atlas. International Diabete International Diabetes Federation, 6th edn, International Brussels.
  • Kocaman, N., Özkan, M., Armay, Z. ve Özkan, S. (2007). Hastalık algısı ölçeğinin Türkçe uyarlamasının geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8, 271-280. Mollaoğlu, M., Tuncay, F.Ö., Fertelli, T. ve Çelik, Z. (2010). Diyabet eğitim programının diyabetik hastaların tutumları üzerine etkisi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 5(15), 95-105.
  • Moss-Morris, R., Weinman, J. and Petrie, K.J. (2002). Illness perception and cardiovascular risk factors in patients with myocardial infarction undergoing percutaneous coronary intervention in Iran. Cardiovasc Disorders, 22(1), 245.
  • Mustafova, Z. (2015). Yaşlı diyabetli hastalarda diyabet yükü ve hastalığı kabul arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Hemşireliği Programı Ankara, 2015.
  • Satman, I., Omer, B., Tutuncu, Y., Kalaca, S., Gedik, S. and Dinccag, N. (2013). TURDEP-II Study Group. Twelve-year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and prediabetes in Turkish adults. Europian Journal of Epidemiology, 28(2), 169-80.
  • Savsar, A. Diyabetik Ayağı Olan Yaşlı Hastaların Sağlık İnançlarının Diyabet Yükü Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Kayseri.
  • SB. (2020). Türkiye Diyabet Programı. T.C. Sağlık Bakanlığı (SB), Eylem Planı, 2015-2020.
  • Sezgin, D. (2015). Toplumsal cinsiyet persfektivinde sağlık ve tıbbileştirme. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 18(1), 153-186.
  • Trief, P.M., Wade, M.J., Pine, D. and Weinstock, R. (2003). Acomprasion of health-related quality of life of elderly and younger insulin trated adults with diabetes. Age Ageing, 32(6), 613-618.
  • Usta, Y.Y. and Esen, A. (2012). A study of the validity and reliability of the eldery diabetes burden scale for the Turkish society. Türk Geriatri Dergisi, 15(1), 61-67.
  • Dijk, J.-W., Manders, R.J., Canfora, E.E., Mechelen, W., Hartgens, F. and Stehouwer, C.D. (2013). Exercise and 24-h glycemic control: Equal effects for all type 2 diabetes patients? Medicine and Science in Sports and Exercise, 45(4), 628-35.
  • Weinman, J., Petrie, K.J., Moss-Morris, R. and Horne, R. (1996). The Illness Perception Questionnaire: A New Method for Assessing the Cognitive Representation of Illness. Psychol Health, 11, 431-445.
  • Yıldırım, Y. (2007). Yaşlılarda Diyabetin Yükü Ölçeğinin Türk Toplumu İçin Geçerlik ve Güvenirliğinin İncelenmesi. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir.

The Relationship between Disease Perception and Diabetes Burden in the Elderly with Type 2 Diabetes in Nursing Home Residents

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 3, 122 - 132, 04.12.2024

Öz

This study was conducted to determine the relationship between disease perception and diabetes burden in the elderly with type 2 diabetes in nursing home residents. The study was designed as cross-sectional and correlational. Data were obtained with the "Data Collection Form", the "Burden of Diabetes in the Elderly Scale" and the "Disease Perception Scale". While the average age of the participants (n=85) was determined to be 73.14±7.38 years, the diabetes diagnosis time was found to be 10.30±10.21 years. In the study, it was determined that women had more disease symptoms and had higher social burden, duration (cyclic), and emotional representation scores compared to men. The total diabetes burden score average of the participants was found to be 29.32±8.73. It was determined that people with another disease in addition to diabetes had a higher diabetes burden. It was determined that the participants' diabetes burden was low and that individuals' disease perception was related to diabetes burden.

Kaynakça

  • ADA (2021). American Diabetes Association (ADA). Older adults: Standards of medical care in diabetes-2021. Diabetes Care 44(Suppl.1), 168-179.
  • Araki, A. and Ito, H. (2003). Development of elderly diabetes burden scale for elderly patients with diabetes mellitus. Geriatrics and Gerontology International, 3, 212-224.
  • Bahar, A., Sertbaş, G. ve Sönmez, A. (2006). Diabetes mellituslu hastaların anksiyete ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi. Anatolian Journal of Psychiatry, 7, 18-26.
  • Bayrak, G. ve Çolak, R. (2012). Diyabet tedavisinde hasta eğitimi. Journal of Experimental and Clinical Medicine, 29, S7-S11.
  • Bayraktar, M. (2017). Ulusal hastalık yükünde diyabetin önemi; Ulusal hastalık yükü çalışması sonuçları ve çözüm önerileri, 2017. (Erişim Tarihi: 10.03.2020, http://www.tip.hacettepe. edu.tr/ekler/pdf/ulusal_program.pdf).
  • Güner, T.G., Bayraktaroğlu T. ve Seval, M. (2020). Yaşlı tip 2 diyabetli bireylerde diyabet yükünün incelenmesi: Zonguldak ili örneği. Türk Diyab Obez, 2, 108-118.
  • Harris, S. (2018). Nutrition and exercise: A personalised approach. Dunning, T. (ed.), The Art and Science of Personalising Care with Older People with Diabetes. Springer, Switzerland, pp.81-98.
  • IDF (2019). Diabetes Atlas. International Diabete International Diabetes Federation, 6th edn, International Brussels.
  • Kocaman, N., Özkan, M., Armay, Z. ve Özkan, S. (2007). Hastalık algısı ölçeğinin Türkçe uyarlamasının geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8, 271-280. Mollaoğlu, M., Tuncay, F.Ö., Fertelli, T. ve Çelik, Z. (2010). Diyabet eğitim programının diyabetik hastaların tutumları üzerine etkisi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 5(15), 95-105.
  • Moss-Morris, R., Weinman, J. and Petrie, K.J. (2002). Illness perception and cardiovascular risk factors in patients with myocardial infarction undergoing percutaneous coronary intervention in Iran. Cardiovasc Disorders, 22(1), 245.
  • Mustafova, Z. (2015). Yaşlı diyabetli hastalarda diyabet yükü ve hastalığı kabul arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Hemşireliği Programı Ankara, 2015.
  • Satman, I., Omer, B., Tutuncu, Y., Kalaca, S., Gedik, S. and Dinccag, N. (2013). TURDEP-II Study Group. Twelve-year trends in the prevalence and risk factors of diabetes and prediabetes in Turkish adults. Europian Journal of Epidemiology, 28(2), 169-80.
  • Savsar, A. Diyabetik Ayağı Olan Yaşlı Hastaların Sağlık İnançlarının Diyabet Yükü Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Kayseri.
  • SB. (2020). Türkiye Diyabet Programı. T.C. Sağlık Bakanlığı (SB), Eylem Planı, 2015-2020.
  • Sezgin, D. (2015). Toplumsal cinsiyet persfektivinde sağlık ve tıbbileştirme. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 18(1), 153-186.
  • Trief, P.M., Wade, M.J., Pine, D. and Weinstock, R. (2003). Acomprasion of health-related quality of life of elderly and younger insulin trated adults with diabetes. Age Ageing, 32(6), 613-618.
  • Usta, Y.Y. and Esen, A. (2012). A study of the validity and reliability of the eldery diabetes burden scale for the Turkish society. Türk Geriatri Dergisi, 15(1), 61-67.
  • Dijk, J.-W., Manders, R.J., Canfora, E.E., Mechelen, W., Hartgens, F. and Stehouwer, C.D. (2013). Exercise and 24-h glycemic control: Equal effects for all type 2 diabetes patients? Medicine and Science in Sports and Exercise, 45(4), 628-35.
  • Weinman, J., Petrie, K.J., Moss-Morris, R. and Horne, R. (1996). The Illness Perception Questionnaire: A New Method for Assessing the Cognitive Representation of Illness. Psychol Health, 11, 431-445.
  • Yıldırım, Y. (2007). Yaşlılarda Diyabetin Yükü Ölçeğinin Türk Toplumu İçin Geçerlik ve Güvenirliğinin İncelenmesi. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir.
Toplam 20 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Dahili Hastalıklar Hemşireliği
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Nuray Taşkın 0009-0009-6828-7857

Sevda Türen 0000-0003-1123-5879

Erken Görünüm Tarihi 30 Kasım 2024
Yayımlanma Tarihi 4 Aralık 2024
Gönderilme Tarihi 26 Eylül 2024
Kabul Tarihi 5 Ekim 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 8 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Taşkın, N., & Türen, S. (2024). Huzurevinde Kalan Tip 2 Diyabetli Yaşlılarda Hastalık Algısının Diyabet Yükü ile İlişkisi. Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(3), 122-132.

CC-BY-NC Lisans
88x31.png
Creative Commons

The works published in this journal are licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
• The Arel University Journal of Health Sciences is an Open Access journal that directly provides the content it publishes for open access. The journal aims to contribute to the support and development of science through the Open Access policy with the content it publishes.
• With the condition of citing the sources in known standards, all uses (such as providing online links, copying, printing, reproducing in any physical medium, distributing, etc.), except for commercial use and content modification, are available through the Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY-NC), unless otherwise specified in the relevant content. To use the content for commercial purposes, permission must be obtained from the journal editor.
You are free to do the following
• You may share, copy, and reproduce this work in any size and format, provided you give appropriate credit.
• The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms.
Under the following conditions
• Attribution — You must give appropriate credit, provide a link to the license, and indicate if changes were made. You may do so in any reasonable manner, but not in any way that suggests the licensor endorses you or your use.
• Non-Commercial — You may not use this material for commercial purposes.
• No Derivatives — If you remix, transform, or build upon the material, you may not distribute the modified material.
• No additional restrictions — You may not apply legal terms or technological measures that legally restrict others from doing anything the license permits.