GLANCE AT GLOBAL WARMING AND CLIMATE CHANGE IN CONTEMPORARY TURKISH PAINTING WITH ARTISTIC INTERPRETATIONS

Yıl 2023, , 100 - 109, 30.06.2023

İlyas Sevindik

https://doi.org/10.57165/artgrid.1269967

Öz

The shaping of nature began with the first man, and as the human population increased, so did the destruction in nature. Especially in the world that mechanized and factorized with the Industrial Revolution, nothing has become the same anymore. Rainfall has decreased, seasons have changed, some places have experienced extreme drought, while some places have experienced floods and increased the destruction due to the effect of excessive rainfall. Global warming and climate change have inspired many scientists and writers as well as many artists. Although there are studies on the subject, it has been seen that these are mostly photographic exhibitions, field arts and landscape paintings. In addition, the works discussed in the works were mostly created taking into account the works of Western artists. It has been seen that no detached evaluation was made in terms of Turkish painting art. With this study, it was aimed to evaluate the recent uneasiness in terms of Turkish art and artists and to make an impact on current and future generations by revealing the interpretations of global warming and climate change in their work. In this study, which was carried out using literature and visual scanning method, it was emphasized how global warming and climate change are interpreted in terms of Turkish art. Thus, social awareness was tried to be created with artistic data.

Anahtar Kelimeler

Global warming, climate change, contemporary Turkish painting art, art and climate change, contemporary art.

SANATSAL YORUMLARLA ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE KÜRESEL ISINMA VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE BAKIŞ

Öz

Doğanın şekillenmesi ilk insanla birlikte başlamış ve insan nüfusu arttıkça da doğada tahribatta artmıştır. Özellikle Sanayi Devrimiyle birlikte makineleşen ve fabrikalaşan dünyada artık hiçbir şey eskisi gibi olmamıştır. Yağışlar azalmış, mevsimler değişmiş, bazı yerler aşırı kuraklığı yaşarken bazı yerler aşırı yağışın etkisiyle seller yaşamış ve tahribatı arttırmıştır. Küresel ısınma ve iklim değişikliği pek çok bilim adamına, yazara konu olduğu gibi birçok sanatçıya da ilham kaynağı olmuştur. Konu ile ilgili çalışmalar var olsa da bunların daha çok fotoğraf sergileri, arazi sanatları, manzara resimleri olduğu görülmüştür. Ayrıca yapılan çalışmalarda ele alınan eserlerin daha çok Batılı sanatçıların eserleri dikkate alınarak oluşturulmuştur. Türk resim sanatı açısından müstakil bir değerlendirmenin yapılmadığı görülmüştür. Bu çalışma ile son zamanlardaki tedirginliği Türk sanatı ve sanatçıları açısından değerlendirerek onların çalışmalarında küresel ısınma ve iklim değişikliği yorumlarını ortaya koyarak şimdi ve gelecekteki nesiller üzerinde etki oluşturmak amaçlanmıştır. Literatür ve görsel tarama yöntemi kullanılarak yapılan bu çalışmada küresel ısınma ve iklim değişikliğinin Türk sanatı açısından nasıl yorumlandığının üzerinde durulmuştur. Böylece sanatsal verilerle toplumsal farkındalık oluşturulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Küresel ısınma, iklim değişikliği, çağdaş Türk resim sanatı, sanat ve iklim değişikliği, çağdaş sanat.

Kaynakça

• Aral, İ. (2000). Zahit Büyükişleyen. İstanbul: Bilim Sanat Galerisi. Arıkan, H. (2021). İnsan ve Doğa Ekseninde Ekolojik Sanat. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 7(1), 76-87.
• Açık Radyo. (2021, 13 Eylül). İklim Kuşağı Konuşuyor (Ses Kaydı). https://acikradyo.com.tr/iklim-kusagi-konusuyor/iklim-krizi-agir-bir-konu-ve-bu-konuda-cicekli-bocekli-neseli-tasarimlar adresinden erişildi (E.T: 31.01.2023).
• Asan Yüksel, O. ve Yüksel, İ. (2022). Sanat Alanında Değişen Doğa Algısı ve Ekolojik Sanat. International Academic Social Resources Journal, 7(44), 1778-1784.
• Ateş, İ. (2021). Mehmet Zahit Büyükişliyen ve Soyut Peyzajları Üzerine Bir İnceleme. Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(1), 15-23.
• Aydın, İ. ve Zümrüt, Y. (2013). Doğa ve Sanat Ekseninde Farklı Yaklaşımlar. Sanat ve Tasarım Dergisi, 4(4), 53-65.
• Berk, N. ve Gezer, H. (1973). 50 Yılın Türk Resim ve Heykeli. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Büyükerk, M. (2021, 8 Şubat). Göksu Gül ile: Çok Yönlülük ve Güzel Hisler Üzerine (Röportaj). https://www.themagger.com/goksu-gul-kimdir-roportaj/ adresinden erişildi (E.T: 26.05.2023).
• Ergüven, M. (1996). Neşet Günal. İstanbul: Bilim Sanat Galerisi.
• Farthing, S. (Ed.). (2020). Sanatın Tüm Öyküsü (G. Aldoğan ve F. C. Çulcu, Çev.). Hayalperest Yayınevi.
• Giray, K. (t.y.). Ziraat Bankası Koleksiyonu Cilt 1. Ankara: Promat Basım Yayın.
• Girgin, F. (2022). Küresel İklim Değişikliğinin Çağdaş Sanata Yansımaları. Hitit Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 429-452.
• Girgin, F. (2018). Çağdaş Sanat ve Yeniden Üretim. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Görsel 1. Neşet Günal, Toprak Adamı, 96x185 cm, Tuval Üzerine Yağlı Boya, 1974. Özel koleksiyon. https://twitter.com/istanbulmodern_/status/934688701996773377/photo/1 adresinden erişildi (E.T: 15.02.2023).
• Görsel 2. Zahid Büyükişleyen, Çernobil'den Karadeniz'e, 100 x 110 cm, Tuval Üzerine Yağlı Boya, 1988. http://www.zahitbuyukisliyen.com/pPages/pArtist.aspx?paID=614&section=130&lang=TR&bhcp=1&periodID=872 adresinden erişildi (E.T: 04.02.2023).
• Görsel 3. Yasemin Sayıbaş Akyüz. https://www.sozcu.com.tr/hayatim/yasam-haberleri/iklim-aktivisti-actigi-sergiyle-kuresel-isinmaya-dikkat-cekti/ adresinden erişildi (E.T: 31.01.2023).
• Görsel 4. Azade Köker, Piknik, Tuval Üzerine Karışık Teknik, 104x150 cm, 2011. https://guncelsanatarsivi.com/anlatilar-soylesi-serisi-azade-koker/ adresinden erişildi (E.T: 31.01.2023).
• Görsel 5. Göksu Gül, Issız Adalar, Kâğıt Üzerine Akrilik Mürekkep, 70x100, cm, 2016. https://warholamag.com/tr/goksu-gul/ adresinden erişildi (E.T: 31.01.2023).
• Görsel 6. Murat Akagündüz, İda-Soma, 200x300 cm, Tuval Üzerine Reçine, 2015. Nejat F. Eczacıbaşı Vakfı Koleksiyonu. https://www.istanbulmodern.org/pic_lib/bigSize/resimgalerisi/5/murat-akagunduz_5_6219584.jpg adresinden erişildi (E.T: 31.01.2023).
• İstanbul Modern. (t.y.). A Selection from the Collection. https://www.istanbulmodern.org/en/collection/collection/5?t=3&id=2217 (ET:31.01.2023).
• Kozlu, D. (2018). Sanatta Bir Dönüşüm Alanı: Doğa. Eskişehir: Dorlion Yayınları.
• Mamur, N. (2017). Ekolojik Sanat: Çevre Eğitimi ile Sanatın Kesişme Noktası. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1000-1016.
• Odunpazarı Modern Müze. (2021, 3 Haziran). Söyleşi: Murat Akagündüz. https://omm.art/tr/editoryal/soylesi-murat-akagunduz adresinden erişildi (E.T: 04.02.2023).
• Özkan Koç, E. (2022). Sanatçı Elmas Deniz’in Eserlerinde Ekolojik Yansımalar (M. A. Yalçınkaya, B. C. Emir, S. Demirel (Ed.). Zamanın İzleri: İklim Değişikliği. Trabzon: KTÜ Yayınları.
• Ünay, S. (2020, 28 Aralık). Anlatılar Söyleşi Serisi: Azade Köker. B. N. Kalınbayrak (Çev.). https://guncelsanatarsivi.com/anlatilar-soylesi-serisi-azade-koker/ adresinden erişildi (E.T: 03.02.2023).
• Yasa Yaman, Z. (1993). Kayıt. Ankara: TCMB Banknot Matbaası.