KENT MEZARLIKLARININ AKTİF YEŞİL ALAN OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ, KAHRAMANMARAŞ ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 18, 01.07.2021

Sıla Nur Kumru Mahire Özçalık

Öz

Kentlerin büyümesi, hızlı bir şekilde artan nüfus ve kentleşme sonucunda açık yeşil alanlar gittikçe azalmaktadır. Farklı din ve inanışlar için ayrı önemi olan mezarlıklar; açık yeşil alanların önemli parçasını oluşturmaktadır. Kent dokusu içinde önemli bir yere sahip olan mezarlıkların planlanması, tasarımı oldukça önemlidir. Mezarlık alanları kutsal olarak görüldüğü için bu alanlarda yapılaşma bulunmamaktadır. Planlanması ve tasarımı iyi yapılmış mezarlık alanları kentteki açık yeşil alan dokusunun artmasına ve mezarlık alanlarına gelen insanların ibadetlerini rahat yapabilmesine imkân sunmaktadır. Bu çalışmada Kahramanmaraş kentinde mevcut olarak kullanılan Şeyh Adil Mezarlığı yerinde incelenerek mezarlık planlama ve tasarım kriterleri çerçevesinde incelenmiştir. Şeyh Adil Mezarlığı’nın bitkisel ve yapısal donatılar yönünden yetersiz olduğu belirlenmiştir. Kahramanmaraş’ta yapımı yeni planlanan Kapıçam ve Hasancıklı mezarlık alanları yer seçim kriterleri (jeolojik yapı, toprak yapısı, yeraltı su seviyesi, eğim) açısından değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda Kapıçam ve Hasancıklı mezarlık alanlarını yer seçim kriterlerine uygun olduğu belirlenmiştir. Bu iki yeni mezarlık alanlarının planlama ve tasarımlarına yönelik öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

merzarlıklar, kent, açık-yeşil alanlar, kahramanmaraş

Kaynakça

• Clayden, A., Green, T., Hockey, J., & Powell, M., (2018), Cutting the lawn – natural burial and its contribution to the delivery ecosystem services in urban cemeteries, Urban Forestry & Urban Greening 33, 99-106.
• Gönen, G. (1992), Mezarlıklar, Peyzaj Mimarlığı Dergisi 92/3 (33), 34-35.
• Karaoğlu, D. (2007) Kent mezarlıklarının yeşil doku içindeki önemi ve ziyaretçi memnuniyetinin belirlenmesi-Karacaahmet Mezarlığı Örneği, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 132s.
• Lynch, K. (1973), Kent imgesi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2010, 215s.
• Oguz, H. (2017), Automated land surface temperature retrieval from Landsat 8 satellite imagery: a case study of Diyarbakir – Turkey. Turkish Journal of Forest Science, 1(1), 33-43.
• Oguz, H., Doygun, N., Kisakurek, S. & Ozcalik, M. (2019), Calculating surface temperature of Izmir, Turkey. ArtGRID-Journal of Architecture, Engineering & Fine Arts, 1(2), 36-46.
• Özhancı, E. & Aklıbaşında, M. (2017), Kentsel peyzaj içinde mezarlıklar ve peyzaj mimarlığı açısından incelenmesi, Nevşehir Örneği, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 48(2), 113-124.
• URL-1 (2019), TUİK, Retrieved from http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1027 “Kahraman-maraş İl Nüfus”
• URL-2 Retrieved from https://yorumgazetesi.com/kahramanmaras%E2%80%99in_mezarl-ik_sorunu_ve_maras%E2%80%99ta_seyh_adil-154-yazar-2788-1-eu.html, “Şeyh Adil Mezarlığı”
• URL-3 (2018), Retrieved from http://www.marasmanset.com/guncel/istiklal-harbi-sehidi-esbahzademehmet-efendinin- mezari-restore-h16495.html, “Şeyh Adil Mezarlığı”
• Uslu, A. (1997), Tarihi süreç içeirisnde anadolu mezarlıkları ve çağdaş bir yaklaşımla Ankara kenti için örnek bir mezarlık planlaması üzerinde bir araştırma, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 300s.
• Zeğerek, P. (2016), Yeşil alanların kent turizmine katkısının antalya örneğinde incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya, 130s.