POSTMODERN ART AND DECONSTRUCTION: RECONSTRUCTION OF MEANING

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 45 - 59, 30.06.2025

Samet Doğan

https://doi.org/10.57165/artgrid.1670495

Öz

Since the late 1960s, deconstruction has had a profound impact on the field of art and is recognized as one of the fundamental components of postmodern art. Developed by the French philosopher Jacques Derrida, this critical approach is based on the idea that meaning is not fixed or singular but rather multilayered and constantly evolving. In this regard, deconstruction has opened new horizons for postmodern artists and provided a suitable strategy and foundation for their critical stance against modernism. Artists who have incorporated deconstruction into their artistic production have found an opportunity to question aesthetic norms and challenge the entrenched paradigms of art. At the same time, they have engaged in a reevaluation of the centralized structures of meaning in art. Furthermore, by subverting the hierarchical relationship between form and content, they have created new artistic forms and original aesthetic perspectives that diverge from traditional art conventions. This article examines the relationship between postmodern art and deconstruction, aiming to provide a comprehensive analysis of the influence of Jacques Derrida’s deconstruction theory on artistic production and aesthetic perception. In this context, it explores how deconstructive thought functions as a critical tool in postmodern art and how it is reflected in artists' works through the analysis of both artists and their creations.

Anahtar Kelimeler

Deconstruction , Postmodern Art , Arts , Jacques Derrida

POSTMODERN SANAT VE YAPISÖKÜM: ANLAMIN YENİDEN İNŞASI

Öz

1960’lı yılların sonlarından itibaren sanat alanında derin bir etki yaratan yapısöküm, özellikle postmodern sanatın temel bileşenlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Fransız filozof Jacques Derrida tarafından geliştirilen bu eleştirel yöntem, anlamın sabit ve tekil bir yapıya sahip olmadığı; aksine, çok katmanlı ve sürekli değişen bir form sergilediği görüşüne dayanmaktadır. Bu yönüyle yapısöküm, postmodern sanatçılara yeni ufuklar açmış ve modernizme yönelik eleştirel tutumlarını temellendirmek için uygun bir stratejik zemin sağlamıştır. Sanatsal üretimlerinde yapısöküm yöntemini benimseyen sanatçılar, bu yaklaşımla estetik normları ve sanatın kökleşmiş paradigmalarını sorgulama imkânı bulmuş, aynı zamanda sanatın merkeziyetçi anlam yapılarıyla hesaplaşmaya girmiştir. Bunun yanı sıra, biçim ve içerik arasındaki hiyerarşik düzeni ters yüz ederek geleneksel sanat anlayışından ayrışan yeni sanatsal formlar ve özgün estetik bakış açıları geliştirmişlerdir. Bu makale, postmodern sanat ile yapısöküm arasındaki ilişkiyi ele alarak, Jacques Derrida’nın yapısöküm teorisinin sanat üretimi ve estetik algı üzerindeki etkilerini kapsamlı bir şekilde analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede, yapısökümcü düşüncenin postmodern sanatta eleştirel bir araç olarak nasıl kullanıldığı ve sanatçıların eserlerine nasıl yansıdığı, sanatçı ve eser analizleri üzerinden değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yapısöküm , Postmodern Sanat , Plastik Sanatlar , Jacques Derrida

Kaynakça

• Antmen, A. (2008) 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar, Sel Yayıncılık, İstanbul
• Balkin J. M. (2004). Yapısöküm, Uludağ Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:13, Sayı:1, 2004, s. 321-332
• Derrida, J. (2010). Edebiyat Edimleri. M. Erkan, A. Utku, E. Canaslan (çev.). İstanbul: Otonom Yayınları.
• Derrida, J.(1988) Limited Inc, Northwestern University Press, ABD
• Derrida, J. (1981) Dissemination, çev. Barbara Johnson, The University of Chicago Press, Chicago- ABD
• Derrida, J.(2016) Yapıbozum ve Pragmatizm, der. Chantal Mouffe, çev. Tuncay Birkan, Birinci Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul
• Derrida, J. (2014) Gramatoloji, (Çev. İsmet Birkan ), Ankara: Bilgesu Yayınları.
• Derrida, J. (1981) Positions. Chicago: University of Chicago Press. USA
• Eagleton, T. (2014) Edebiyat Kuramı, (Çev. Tuncay Birkan), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Fineberg, J. (2014) 1940’tan Günümüze Sanat, (Çev. Simber Atay Eskier, Göral Erinç Yılmaz), İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları.
• Foster, H. (1987). The Anti-Aesthetic. Washington, USA: Bay Press.
• Harvey, D. (1997). Postmodernliğin Durumu. S. Savran (çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Harrison,C., Wood, P. J. (1999) Art in Teory 1900-1990, Blackwell Publishers Inc. Massachusetts-USA
• Hutcheon, L. (1988). A Poetics of Postmodernism: History, Theory, Fiction. Routledge.
• Gouma, T. S. ve Mathew, P. (2008). Sanat ve Cinsiyet, (Ed: Ahu Antmen), İstanbul: İletişim Yayınevi.
• URL 1: Barcelona Fan, (Erişim tarihi: 22.12.2024) https://www.metmuseum.org/art/collection/search/486286
• URL 2: 5 ways Jenny Holzer brought art to the streets, (Erişim tarihi: 15.11.2024) https://www.tate.org.uk/art/artists/jenny-holzer-1307/5-ways-jenny-holzer-brought-art-streets
• GÖRSEL KAYNAKLAR
• Görsel 1. Barcelona Fan, https://www.metmuseum.org/art/collection/search/486286 , (Erişim Tarihi: 12.01.2025)
• Görsel 2. Gates of Paradisei, https://www.wikiart.org/en/miriam-schapiro/gates-of-paradise-1980 , (Erişim Tarihi: 15.01.2025)
• Görsel 3. After Walker Evans: 4, https://whitney.org/collection/works/10247 , (Erişim Tarihi: 22.01.2025)
• Görsel 4. Tracer, https://www.rauschenbergfoundation.org/art/artwork/tracer , (Erişim Tarihi: 03.02.2025)
• Görsel 5. Monogram, https://www.rauschenbergfoundation.org/art/art-context/monogram , (Erişim Tarihi: 08.02.2025)
• Görsel 6. Survival, https://www.kunstsammlung.de/en/holzer/ , (Erişim Tarihi: 16.02.2025)
• Görsel 7. Torso, https://projects.jennyholzer.com/LEDs/torso-2007/gallery , (Erişim Tarihi: 19.02.2025)
• Görsel 8. Truisms, https://www.artspace.com/jenny_holzer/truisms-set-of-4 , (Erişim Tarihi: 26.02.2025)
• Görsel 9. İsimsiz (Vücudunuz bir savaş alanıdır), https://www.artsy.net/artwork/barbara-kruger-untitled-your- body-is-a-battleground-1 , (Erişim Tarihi: 28.02.2025)
• Görsel 10. I shop therefore I am (Alışveriş yapıyorum öyleyse varım), https://www.artspace.com/magazine/interviews_features/in_depth/anatomy-of-an-artwork-untitled-i-shop-therefore-i-am-1987-2019-by-barbara-kruger-57010 , (Erişim Tarihi:02.03.2025)