Artuklu International Journal of Health Sciences

Artuklu International Journal of Health Sciences (AIJHS), Mardin Artuklu Üniversitesi’nin yayın organı olup, sağlık bilimlerinin farklı alanlarında etkin uygulama, çalışma ve araştırmaların bilimsel yayınlara dönüştürülerek ulusal ve uluslararası düzeyde yaygınlaştırılmasını ve bilim alanına katkı sağlanmasını amaçlar.

Artuklu International Journal of Health Sciences (AIJHS); Tıp ve Sağlık Bilimleri alanlarındaki akademisyenlerin bilimsel çalışmalarını yayınlayarak paylaşma olanağı bulacağı ve kaynak olarak da faydalanabilecekleri nitelikli bir alan sağlar. Dergimiz, sağlık bilimlerinin tüm alanlarıyla ilişkili akademik, bilimsel ve araştırmaya dayalı makaleleri (araştırma makalesi, derleme, olgu/vaka sunumları, editöre mektup) değerlendirmek üzere kabul eder. Yayınlanması üzerine AIJHS'a gönderilecek çalışmaların daha önce basılmamış, elektronik ortamda yayınlanmamış ve yayınlanmak üzere başka bir dergiye gönderilmemiş olması gerekmektedir.
Dergimize gönderilen tüm yazılar ilk olarak editör kurulu tarafından derginin yayın politikalarına uygunluğu açısından değerlendirilir. Uygun görülen makaleler hakem incelemesine gönderilir. Editörlerin yazı seçiminde temel unsur olarak dikkate alacağı hakemler, konusunda uzman olan dış bağımsız kişilerden seçilir.
Dergimiz çift kör hakemli ve açık erişimli olup dört ayda bir yılda 3 sayı (Nisan, Ağustos, Aralık) olarak yayımlanan açık erişim, ücretsiz, hakemli ve uluslararası bir dergidir.

Dergimize yayınlanmak üzere gönderilen makaleler, "Recommendations for the Conduct, Reporting, Editing and Publication of Scholarly Work in Medical Journals (http://www.icmje.org/icmje-recommendations.pdf)” kılavuzu temel alınarak “Artuklu International Journal of Health Sciences Yazım Kuralları"na göre hazırlanmalıdır.

Buna göre yazarların;
• Randomize kontrollü çalışmalar için CONSORT (https://www.elsevier.com/__data/promis_misc/CONSORT-2010-Checklist.pdf),
• Gözlemsel araştırma çalışmaları için STROBE (https://www.strobe-statement.org/fileadmin/Strobe/uploads/checklists/STROBE_checklist_v4_combined.pdf),
• Teşhis doğruluğu ile ilişkili çalışmaları için STARD (https://www.equator-network.org/wp-content/uploads/2015/03/STARD-2015-checklist.pdf),
• Sistematik derleme ve meta-analiz çalışmaları için PRISMA (http://prisma-statement.org/PRISMAStatement/Checklist) ya da BLACK (file:///C:/Users/g%C3%B6zde/Downloads/modified_downsandblack.pdf),
• Deneysel hayvan çalışmaları için ARRIVE (https://www.nc3rs.org.uk/sites/default/files/documents/Guidelines/NC3Rs%20ARRIVE%20Guidelines%20Checklist%20%28fillable%29.pdf),
• Randomize olmayan toplum davranışı çalışmaları için TREND (https://journals.plos.org/plosone/article/file?type=supplementary&id=info:doi/10.1371/journal.pone.0152697.s002) yönergelerine uygun olarak makaleleri hazırlamaları gerekmektedir.

Yazım Kuralları
Biçim ve Yapı
Dergiye gönderilen yazılar Microsoft Word programında, A4 kâğıt boyutunda, tüm kenarlarından 2,5 cm boşluklu sayfaya, Times New Roman karakterinde, 12 punto olarak, çift aralıklı, tek sütun halinde ve iki yana yaslanmış olarak yazılmalıdır. Makale açık ve anlaşılır bir dil ile, Türkçe veya İngilizce olarak yazılmalıdır. Makalenin kapak sayfası hariç, her sayfası numaralandırılmalıdır. Sayfa numaraları ana metnin başladığı sayfadan başlayarak alt ortada belirtilmelidir. Tüm başlıklar ve alt başlıklar, kelimenin ilk harfi büyük olacak şekilde ve numaralandırılarak yazılmalıdır.

Semboller ve Kısaltmalar
Türkçe yazılarda Türk Dil Kurumu'nun yazım kılavuzundan yararlanılmalıdır. Yabancı sözcükler yerine olabildiğince Türkçe sözcükler kullanılmalıdır. Kısaltmalar yazı içinde kullanılabilir, ancak ilk kullanımlarında kısaltmaların açıklamalarını takiben kısaltmalar parantez içinde kullanılmalıdır. Klinik ve laboratuvar çalışmalarında kullanılacak ölçüm birimlerinin Uluslararası Birimler Sistemi (SI) kısaltmaları için http://jn.nutrition.org/content/120/1/20.full.pdf adresinden yararlanılabilir.

Kapak Yazısı
Kapak Yazısı’nda çalışmanın önemi ve özet dahil herhangi bir dilde yayınlanıp yayınlanmadığı ve makalenin yayınlanmak üzere başka bir yerde değerlendirilmekte olup olmadığı bir açıklaması yer almalıdır.

Başlık Sayfası
Aşağıdaki bilgileri içeren ayrı bir başlık sayfası hazırlanmalı ve diğer dosyalar ile birlikte gönderilmelidir:
• Makalenin tam başlığı (Türkçe ve İngilizce),
• Makalenin en fazla 50 karakterden oluşan kısa başlığı,
• Tüm yazarların ad-soyadları, akademik unvanları, ORCID numaraları, çalıştıkları kurum, iş telefonu-GSM, e-posta ve yazışma adresleri,
• İletişimden sorumlu yazarın belirtilmesi,
• Makalenin hazırlanmasına katkıda bulunan ancak yazarlık kriterlerini karşılamayan kişiler için Teşekkür Yazısı,
• Çıkar Çatışması Beyanı,
• Finansal Destek,
• Makale için varsa alınan Etik Kurul Onay Belgesi Etik Kurul’un adı, sayı ve tarihi Etik Kurul Onayı başlığında belirtilmelidir.
• Listelenen tüm yazarların yazarlık kriterlerini karşıladığını ve tüm yazarların makalenin içeriğini kabul ettiği Yazarlık Beyanı ile teyit edilmelidir. Ayrıca yazarların katkısı Yazarlık Katkısı başlığı altında her yazar için ayrıca belirtilmelidir.

Teşekkür
Yazının hazırlanmasına katkıda bulunmuş ancak yazarlık kriterlerini yerine getirmeyen bütün akademik ve/veya teknik yardım (İstatistiksel Analiz, İngilizce/Türkçe Değerlendirme) için teşekkür, bu kısımda belirtilmelidir.

Çıkar Çatışması Beyanı
Yazarlar, çıkar çatışmasına yol açabilecek mali, danışman, kurumsal ve diğer ilişkiler de dahil olmak üzere makaledeki tüm olası çıkar çatışmalarını belirtmelidir. Çıkar çatışması yoksa, bu da açıkça belirtilmelidir. Çıkar çatışmasının olmadığı durumlarda “Bu çalışmada herhangi bir çıkar çatışması yoktur.” cümlesi yazılmalıdır.

Finansal Destek
Bu bölümde, çalışma için alınan fonlar, özellikle de finansman ayrıntıları belirtilmelidir. Finansal destek yok ise “Bu çalışmada herhangi bir finansal destek alınmamıştır.” cümlesi yazılmalıdır.

Etik Kurul Onayı
Orijinal araştırmalar için Gereç ve Yöntem bölümünde "Etik kuruldan izin alındığı" belirtilmelidir. Alınan etik kurulun adı, sayı ve tarihi Başlık Sayfası’nda Etik Kurul Onayı başlığı altında belirtilmelidir. Araştırmalar için “Etik Kurul Onay Belgesi”nin bir örneği sistem üzerinden gönderilmelidir.
Etik kurul onayı gerektirmeyen çalışmalar için hem Başlık Sayfası'nda hem de çalışmanın Gereç ve Yöntem kısmında “Bu çalışma için etik kurul onayına gerek yoktur.” cümlesi yazılmalıdır.

Yazarlık Beyanı ve Yazarlık Katkısı
Yazarlık Beyanı ile listelenen tüm yazarların yazarlık kriterlerini karşıladığını ve tüm yazarların makalenin içeriğini kabul ettiği belirtilmelidir. Yazarlık Katkısı’nda çalışmanın fikir/kapsam, tasarım, denetleme/danışmanlık, veri toplama ve/veya işleme, analiz ve/veya yorum, kaynak taraması, makalenin yazımı, eleştirel inceleme, kaynaklar aşaması dahil olmak üzere hangi kısmında hangi yazarların nasıl ve ne derece katkısının olduğu yazar isim soyisminin baş harfi ile belirtilmelidir.
Örneğin;

• YY: Araştırmanın tasarımı
• AB: Literatür Taraması
• LB: Veri Toplama ve Analizi
• YY, AB, LB: Makalenin Yazımı ve Son Kontroller

Özet
Her makale ile birlikte makale dosyasında 100-250 kelime arasında bilgilendirici bir Türkçe ve İngilizce özet bulunmalıdır. Özette kısaltma kullanılmamalıdır. Özet; araştırmanın giriş, amaç, gereç ve yöntem, bulgular ve sonuç bölümlerini içerecek şekilde yapılandırılmalıdır. Türkçe ve İngilizce özet makalenin bütününü tam olarak yansıtmalı, içerik ve dil açısından mutlaka birbiri ile uyumlu olmalıdır. Derleme makalenin özeti, makalenin ana noktalarını kısaca yansıtmalıdır.

Anahtar Kelimeler
Anahtar kelimeler, özet sayfasının altında en az 3, en fazla 5 adet Türkçe ve İngilizce olarak yazılmalı ve birbirinden virgülle ayrılmalıdır. Türkçe anahtar kelimeler Türkiye Bilim Terimleri (TBT)’ne; (Bkz: www.bilimterimleri.com) ve İngilizce anahtar kelimeler "Medical Subject Headings (MeSH)" (www.nlm.nih.gov/mesh/MBrowser.html)'e uygun olarak verilmelidir.

Ana Metin
Dergide yayımlanmak üzere kabul edilecek yazı çeşitleri araştırma makaleleri, derleme, olgu/vaka sunumları ve editöre mektuptur.
• Araştırma Makalesi: Bu bölümde Sağlık Bilimleri alanında yapılan özgün araştırmalar ve sonuçlarını sunan bilimsel formatta yazılmış temel veya klinik araştırmalara ilişkin çalışmalar yer almaktadır. Bu makaleler randomize kontrollü çalışmalar, gözlemsel çalışmalar, tanımlayıcı çalışmalar, tanısal doğruluk çalışmaları, sistematik incelemeler ve meta-analizler, randomize olmayan davranışsal ve halk sağlığı müdahale denemeleri, deneysel hayvan denemeleri veya diğer herhangi bir klinik veya deneysel çalışmayı içerebilir. Bu tür yazılar 3500 sözcüğü geçmemeli ve etik kurallara uygun olarak kaleme alınmış olmalıdır. Araştırma Makaleleri; Özet, Giriş, Gereç ve Yöntem, Bulgular, Tartışma, Sonuç ve Öneriler ile Kaynaklar şeklinde yapılandırılmalıdır.
• Derleme Yazıları: Sağlık Bilimleri alanında belli bir konuda güncel literatür bilgileri doğrultusunda ve gereksinime yönelik konularda, ulusal ve uluslararası literatür kullanılarak konu ile ilgili tartışmaların ve yazar/yazarların görüşlerinin ortaya konduğu çalışmalardır. Derlemeler; Özet, konu ile ilgili Başlıklar, Sonuç ve Öneriler ile Kaynaklar şeklinde yapılandırılmalıdır. Bu başlıkların dışında, kendine özgü farklı alt başlıklardan da oluşabilir.
• Olgu / Vaka Sunumları: Belirli bir konuda nadir görülen, tanı, tedavi ve bakımda farklılık gösteren ya da alanda önemli klinik deneyimleri içeren olguların yer aldığı çalışmalardır. Yeterli sayıda fotoğraflarla desteklenmiş olmalıdır. Bu tür yazılar etik kurallara uygun olarak kaleme alınmış olmalıdır. Olgu Sunumları; Özet, Giriş, Olgu Sunumu, Tartışma ve Kaynaklar şeklinde yapılandırılmalıdır.
• Editöre Mektup; Dergide daha önce yayınlanmış makaleler ile ilgili görüş, eleştiri, katkı, soruları içeren ya da farklı bir konu üzerindeki deneyim ve düşünceler için editöre yazılan mektuplar şeklindedir. Editöre Mektup'ta Başlık ve Özet bölümleri bulunmaz. Bu tür yazılar 1000 sözcüğü geçmemeli ve etik kurallara uygun olarak kaleme alınmış olmalıdır. Kaynak sayısı 10 ile sınırlıdır. Editöre mektup yazılarında atıfta bulunulan Makalenin Adı, Yayınlandığı Sayı ve Tarih belirtilmeli, mektubu yazan kişinin İsim, Kurum ve Adres Bilgileri verilmelidir.

Giriş
Bu bölümde, makaleye konu olan güncel bilgiler verilmelidir. Çalışma konusunu oluşturan iddialar geçmişte yapılan çalışmalar göz önüne alınarak oluşturulmalı, hedeflenen soruya net bir açıklama getirmelidir.

Gereç ve Yöntem
Bu bölümde, araştırmanın yeri ve zamanı, evreni ve örneklemi, veri toplama araç ve yöntemleri, araştırmanın etik yönü ile istatistiksel analizler ve verilerin değerlendirmesi ayrıntılı bir biçimde verilmelidir.

Bulgular
Bu bölümde, araştırma bulguları yer almalıdır. Bulgular yorumsuz olarak açıklanmalıdır. Bir tabloda ya da figürde verilmiş olan veriler başka bir tablo ya da figürde ve metin içinde tekrarlanmamalıdır. Tablolar, şekiller, grafikler ve fotoğraflar metin içinde yeri belirtilerek kullanım sırasına göre başlıklarıyla ayrı bir dosyada gönderilmelidir.

Tartışma
Giriş ve bulgular bölümündeki anlatımlar bu bölümde tekrarlanmamalıdır. Elde edilen sonuçlar ilgili, güncel literatür ile tartışılmalıdır.

Sonuç ve Öneriler
Çalışma sonucunda elde edilen sonuçlar ve bu sonuçlar doğrultusunda ilgili öneriler belirtilmelidir.

Sınırlılıklar
Varsa çalışma sınırlılıkları belirtilmelidir.

Metin içinde Kaynak Gösterimi
Kaynaklar metinde geçiş sırasına göre numaralandırılmalı ve Vancouver stiline (http://www.osirjournal.net/old/upload/files/2013/VANCOUVER_Reference_guide.pdf)  uygun olarak yazılmalıdır. İki yazardan fazlası Türkçe yazılan makalelerde “ve ark.”, İngilizce yazılan makalelerde “et al” şeklinde belirtilmeli, metin içinde kaynak gösterimi cümle sonunda ve parantez içinde Arap rakamlarıyla gösterilmelidir. Metin içinde kullanılan her kaynak doğru şekilde numaralandırılmış olarak kaynaklar sıralanmalıdır.
Örneğin; Evans ve ark. (2008) tarafından …………. etkisi olduğu vurgulanmıştır (21).
• Birden çok kaynağa atıf varsa atıflar: (3,7,15-19) şeklinde olmalıdır.
• Kişisel deneyimler, basılmamış yayınlar, kongre bildiri özetleri, tezler ve diğer basılmamış materyaller kaynak olarak belirtilmemelidir.

Kaynakça Yazımı
Kaynaklar metinde geçiş sırasına göre ve eksiksiz olarak metin sonunda Kaynaklar kısmında numaralandırılmalıdır. Yazar sayısı 6 ve daha az ise tüm yazarların adı yazılmalı, 6’dan fazla ise ilk 6 yazar yazılmalı ve diğerleri Türkçe kaynaklarda “ve ark.” İngilizce kaynaklarda ise “et al.” olarak belirtilmelidir.
Dergi isimlerinin kısaltmaları ISI Web of Science’a uygun olarak yapılmalıdır.

Kaynaklar
Kaynak yazım örnekleri aşağıdaki gibidir:

Süreli Yayın / Dergi
• Singh AK, Kari JA. Metabolic syndrome and chronic kidney disease. Curr Opin Nephrol Hypertens. 2013; 22(2):198-203.
• Bovio G, Montagna G, Brazzo S, Piazza V, Segagni S, Cena H. et al. Energy balance in haemodialysis and peritoneal dialysis patients assessed by a 7-day weighed food diary and a portable armband device. J Hum Nutr Diet. 2013; 26(3):276-85.

Kitap
• Türkçe: Gezmen Karadağ M, Çelebi F, Ertaş Y, Şanlıer N. Geleneksel Türk mutfağından seçmeler: besin öğeleri açısından değerlendirilmesi, 1.baskı, Detay Yayıncılık, Ankara 2014
• İngilizce: Murtagh J. John Murtagh’s General practice. 4th Edition, McGraw-Hill Australia Pty Ltd, Sydney 2007.

Kitap Bölümü
• Türkçe: Sütlaş PN. İnmeli hastada nutrisyonel destek tedavisi. Editör: Saka B, Cankurtaran M. Yaşlıda Malnutrisyon ve Tedavisi, 1. baskı, Bilimsel Tıp Yayınevi, Ankara 2013 s:359-79.
• İngilizce: Acar Tek N. Nutritional care and management of sarcopenia. In: Kaptanoğlu A.Y editor. A Current Perspective on Health Sciences, published by Rotipo Romania 2014 p:710-727.

Online Kaynak
• WHO, UNICEF. Planning guide for national implementation of the Global strategy for infant and young child feding. World Health Organization 2007. Date: 08.04.2015. Available:http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/43619/1/9789241595193_eng.pdf?ua=1

Tablo, Şekil, Resim ve Grafikler
• Tablo, şekil, grafik ve resimler metin içinde uygun yerlere yerleştirilmelidir.
• Tüm tablo ve şekiller metinde geçiş sırasına göre sırasıyla numaralandırılmalıdır. Tablo ve şekil başlıkları ilk harf büyük olacak şekilde sola yaslanmış olarak yazılmalı (Örneğin; Şekil 2) ve kısaltma yapılmamalıdır (Örneğin; Şek. 2).
• Resimlerin genişlikleri 8 cm olarak ayarlandığında çözünürlükleri 18 piksel/cm’den az olmamalıdır. Resimler 300 dpi çözünürlükte taranmalı ve jpeg formatında gönderilmelidir.

Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Konular
• Gereç ve Yöntem, Bulgular ve Tartışma bölümleri ilgili alt başlıklarla yazılmalıdır.
• Alt başlıklar en fazla üçüncü dereceye kadar kullanılmalıdır.
• Tüm başlıklar ve alt başlıklar, kelimenin ilk harfi büyük olacak şekilde ve numaralandırılarak yazılmalıdır. Birinci ve ikinci derece başlıklar ilk harf büyük olmak üzere koyu ve sola hizalı, üçüncü derece başlıklar ise ilk harf büyük olmak üzere koyu yazılmalı ve sonrasında iki nokta üst üste işareti konularak yazıya devam edilmelidir.
• Araştırma makaleleri ve derlemeler en fazla 15 sayfa (başlık sayfası, özetler, kaynaklar, tablolar ve şekil açıklamaları hariç), olgu sunumları en fazla 8 sayfa (başlık sayfası, başlıklar, özetler, kaynaklar, tablolar ve şekil açıklamaları dahil) ve editöre mektuplar en fazla 2 sayfa (kaynaklar dahil) olmalıdır.
• Kaynaklar son yıllara ait olmalı ve kaynak sayısı araştırma makaleleri için en fazla 40, derlemeler için en fazla 50, olgu sunumları için en fazla 20 ve editöre mektuplar için en fazla 10 kaynak olmalıdır.
• Tablo sayısı en fazla 4 ve şekil sayısı en fazla 6 olmalıdır.
• Tüm makaleler Türkçe ve İngilizce dil bilgisi ve imla kuralları açısından dikkatlice kontrol edilmelidir.
• Makalenin son halinin özellikle yazım ve biçimlendirme hatalarına karşı dikkatlice incelenmesi gerekmektedir.

Yazışma Adresi
Makaleler sadece “Dergipark” sistem aracılığıyla gönderilebilir.
E-mail: aijhs@artuklu.edu.tr
Adres: Mardin Artuklu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Kampüs Yerleşkesi, Diyarbakır yolu üzeri 5. km, Artuklu / Mardin.

Artuklu International Journal of Health Sciences, hakemli bir dergi olup yayın süreçleri bilimsel yöntemlerle üretilen bilginin, etik ve bilimsel standartlara uygun olarak yansız biçimde üretilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılmasına dayanmaktadır. Dergide yayımlanan yazıların etik, bilimsel ve hukuki sorumluluğu yazar(lar)a ait olup editör ve yayın kurulu üyelerinin görüşlerini yansıtmaz.
Dergide yayımlanmak üzere gönderilen yazıların daha önce başka bir yerde yayımlanmamış veya yayımlanmak üzere gönderilmemiş olması gerekir. Daha önce kongrelerde sunulmuş çalışmaların “Kapak Yazısı”nda belirtilmesi gerekir. Makale, yazar(lar)ın daha önce yayımlanmış bir yazısındaki konuların bir kısmını içeriyorsa, bu durumun da “Kapak Yazısı”nda belirtilmesi ve yeni başvuru dosyaları ile birlikte önceki makalenin bir kopyasının da dergi sayfasına yüklenmesi gereklidir.
Yazarlık kriterlerini karşılamayan ancak çalışmaya katkısı olan kişi, kurum veya kuruluşların isimlerine “Teşekkür” bölümünde yer verilebilir. Araştırma projeleri ile desteklenen (BAP, BAKA, Avrupa Birliği, Tübitak vb.) çalışmalarda proje adı, numarası, destekleyen kurum/kuruluş belirtilmelidir.
İnsanlar veya hayvanlar üzerinde yapılan Girişimsel veya Girişimsel olmayan tüm prospektif ve retrospektif çalışmalar için gerekli görülen “Etik Kurul Onayı” alınmalı ve Başlık Sayfasında Etik Kurul Onayı'nın numarası ile birlikte alındığı tarih (Gün.Ay.Yıl) belirtilmelidir. Ayrıca “Etik Kurul/Komisyon Onayı”nın bir nüshası dergiye gönderilmelidir. Etik kurul onayı gerektirmeyen çalışmalar için hem Başlık Sayfası'nda hem de çalışmanın Gereç ve Yöntem kısmında “Bu çalışma için etik kurul onayına gerek yoktur.” cümlesi yazılmalıdır.
İnsanlarla yapılan tüm araştırma protokolleri, Ekim 2013'te güncellenen “Dünya Tıp Birliği Helsinki Bildirgesi”ne (İnsan konuları içeren tıbbi araştırmalar için Etik İlkeler; https://www.wma.net/wp-content/uploads/2016/11/DoH-Oct2013-JAMA.pdf) uygun olmalıdır. İnsanlar üzerinde yapılan deneysel çalışmalar için, gönüllülere uygulanan prosedürlerin ayrıntılı bir açıklamasını içeren yazılı bilgilendirilmiş onam formunun imzalatıldığını belirten bir ifade eklenmelidir.
Deneysel hayvan çalışmalarında, yazarlar izlenen prosedürlerin “Laboratuar Hayvanlarının Bakımı ve Kullanımı Kılavuzundaki” (http://oacu.od.nih.gov/regs/guide/guide.pdf) hayvan haklarına uygun olduğunu belirtmelidirler. Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda, “Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulu”ndan izin alınması ve ilgili belgenin gerek görüldüğü durumlarda bir kopyasının dergiye gönderilmesi zorunludur.

Yayın Etiği
Artuklu International Journal of Health Sciences yayın etiği ile açık erişim politikası, Yayın Etiği Komitesi’nin "Committee on Publication Ethics" (COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda [Yayın Etiği Komitesi (COPE) Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri için En İyi Uygulama Kılavuzları; Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors] oluşturulmuştur.
Dergimiz, editörler kurulu ve/veya hakemler tarafından verilen yapılan değerlendirmelere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin çıktı dosyalarını isteme hakkına sahip olup çalışmalarda kullanılan verilerin çarpıtılması, manipüle edilmesi ya da uydurma verilerin kullanılması gibi durumların tespiti halinde makale yazarının çalıştığı kuruma bu durum resmi yollardan bildirilmesi ve makalenin red edilmesi işlemleri gerçekleştirilecektir.

Yayıncının Etik Sorumlukları
Artuklu International Journal of Health Sciences’nin Editörleri ve Yayın Kurulu aşağıdaki etik sorumlulukların bilinciyle hareket etmektedir:
• Artuklu International Journal of Health Sciences editörleri, dergiye gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden sorumlu, ekonomik ya da politik kazançlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişilerdir. Bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt ederler.
• Artuklu International Journal of Health Sciences’da yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını koruyarak yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenirler.
• Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.

Editörlerin Sorumlulukları
Artuklu International Journal of Health Sciences’a başvurusu yapılan her makaleden, yayımlanmasından sonraki tüm süreçler dâhil olmak üzere Artuklu International Journal of Health Sciences Editörleri (Editör, Editör Yardımcıları, Alan Editörü, Editörler Kurulu) sorumludur.
Artuklu International Journal of Health Sciences editörlerinin sorumlulukları aşağıdaki gibidir:
• Dergi hakkında verilen kararlarda yalnızca kamu yararını düşünerek; bağımsız olarak karar vermek,
• Yayıncı ve Editörler arasında bağımsızlık ilkesine dayanan ilişki gereği tüm kararların yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsız olarak almak,
• Derginin sürekli gelişmesi ve yayın niteliğinin yükselmesi için çaba göstermek,
• Yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanmasını sağlamak,
• Yayınlanan tüm makalelerin uygun niteliklere sahip hakemler tarafından değerlendirilmesini sağlamak (gerektiğinde istatistiksel değerlendirme de dâhil),
• Dergide yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korumak,
• Makale ve dergi yayım sürecinde ise fikri mülkiyet hakları, bilimsel-etik olmayan davranışlar, intihal ve yollama (atıf) çeteciliği konularında ilgili önlemleri almak,
• Yazar(lar)ın bilgi gereksinimlerini karşılamayı amaçlayan “Yazar Kılavuzu”, hakemlerin değerlendirme aşamasında gerek duyacakları bilgileri içeren “Hakem Kılavuzu” hazırlamak,
• Her makalenin kayıtlarını, dergiyle ilgili yazışmaları elektronik ya da basılı olarak saklamak,
• Gerektiğinde hakemleri-yazarları motive edici politikalar belirlemektir.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Artuklu International Journal of Health Sciences çift yönlü kör hakemlik ilkesi ile yürütülür. Hakemlerin yazarlar ile doğrudan iletişime geçmediği bu sistemde, hakemler makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme isteklerini dergi yönetim sistemi üzerinden editör aracılığıyla yazarlara iletmektedir.
Bu bağlamda Artuklu International Journal of Health Sciences’a başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemlerin aşağıda yer alan etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:
• Yalnızca uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmek,
• Değerlendirmeyi yansızlık ve gizlilik içerisinde yapmak,
• İnceledikleri çalışmaların nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilmekte olduğundan gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmek,
• Çıkar çatışması-çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, dergi editörüne bilgi vermek,
• Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmak,
• Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemek,
• Değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı ve nazik bir dille yapmak. Hakaret, düşmanlık içeren aşağılayıcı kişisel yorumlardan kaçınmak,
• Değerlendirmek için kabul ettikleri çalışmayı süresi içinde ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmek.

Yazarların Etik Sorumlulukları
Artuklu International Journal of Health Sciences’ta uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimi ve dağıtımını amaçlamaktadır. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır.
Artuklu International Journal of Health Sciences makale başvurusu yapan yazar(lar)ın aşağıda belirtilen etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:
• Dergiye gönderdikleri çalışmaların özgün olması beklenmektedir. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmak,
• Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe entelektüel açıdan katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtmemek,
• Yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme vb talep etmemek,
• Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklamak,
• Değerlendirme sürecinde yazar(lar)dan makalelerine ilişkin bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda; yazarlar beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmak,
• Kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeye sahip olmak,
• Yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirmek, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapmak,
• Çalışmalar aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulundurmamak,
• Başka bir dergide yayınlanmış çalışmayı Artuklu International Journal of Health Sciences’a göndermemek.

İntihal ve Etik Dışı Davranışlar
Üniversitelerarası Kurul Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne göre bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:
• İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
• Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
• Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
• Tekrar Yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
• Haksız Yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı hâlde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
• Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,
• Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,
• Yayınlarında hasta haklarına riayet etmemek,
• İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda veya diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak,
• İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak,
• Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,
• Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,
• Araştırma ve deneylerde; hayvanlara ve ekolojik dengeye zarar vermek, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak, mevzuatın veya Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak,
• Araştırmacılar veya yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlülüğüne uymamak,
• Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak.

Etik İlkelere Uymayan Durumların Bildirilmesi
Artuklu International Journal of Health Sciences’da Editörler, Hakemler, Yazarlar ile ilgili yukarıda bahsedilen ya da bahsedilenler dışında etik ilkelere uymayan bir davranış veya içerikle karşılaşılması durumunda aijhs@artuklu.edu.tr adresine e-posta yoluyla bildirilmesi gerekir.

İntihal Politikaları
İntihal (aşırma) kasti olup olmaması önemsenmeksizin, bir etik ihlalidir. Çalışmaların başka kaynaklarla, referans gösterilmeden benzeşmesi ve bu haliyle yayına alınması etik olmamasının yanında suçtur ve kabul edilemez. Bu sebeple Artuklu International Journal of Health Sciences’a yayımlanmak üzere gönderilen tüm eserlerde, kör hakem değerlendirmesini tamamlayan çalışmalar, ön inceleme aşamasında intihal açısından değerlendirilmektedir. Benzerlik raporu %20'den daha fazla olan eserler editör kurulu tarafından reddedilmektedir. Benzerlik raporu; intihal.net, turnitin.com veya ithenticate.com adreslerinden alınmaktadır. Kaynakça ve tırnak içinde gösterilen ifadeler benzerlik oranının hesabında dikkate alınmamaktadır.

Çalışmalarda kıstasımız eşleşme yüzdesi değildir. Eşleşen paragraflar, atıf ve göndermelerin düzgün olması, eşleşen yerlerin makaledeki yeri, çalışmanın hangi kaynakla eşleştiği gibi yüzde oranının dışında parametrelere bağlı olarak, uzman bir ekip tarafından, bir denetleme yapılır. Hazırlanan intihal raporu çalışmanın ilgili editörüne iletilir. Yayın kurulu rapora göre yazardan makalede bulunan hataları düzeltip tekrar göndermesini isteyebilir ya da kabul veya reddedebilir. Çalışmanın kabul edilip edilmemesi uzman editörün inisiyatifindedir.

Yayın Kurulu, dergiye gönderilen çalışmalarla ilgili aşırma, atıf manipülasyonu ve veri sahteciliği iddia ve şüpheleri karşısında COPE kurallarına uygun olarak hareket edebilmektedir.

Telif Hakkı
Artuklu International Journal of Health Sciences’a yayınlanmak üzere online sistem üzerinden gönderilen çalışmalar daha önce herhangi bir şekilde yayınlanmamış veya herhangi bir yere yayınlanmak üzere gönderilmemiş, özgün çalışma niteliği taşımalıdır. Yazar/lar çalışmalarını gönderirken, daha önce yayımlanmadığı, yayımlanmak üzere kabul edilmediği ve halen başka bir yerde yayımlanmak üzere değerlendirme aşamasında olmadığını, Telif Hakkı Formu'nda açıkça belirtilmeli ve her bir yazar tarafından bu ifade onaylanmalıdır. Tam metin olarak kongre kitabında yayınlanmamış olan bildiriler, yazı ile belirtilmiş olmak şartıyla, dergide değerlendirilebilir.

Yazarlar, çalışmalarının telif hakkından feragat etmeyi kabul ederek, değerlendirme için gönderimle birlikte çalışmalarının telif hakkını Artuklu International Journal of Health Sciences’a devretmek zorundadır. Bu devir, yazının yayına kabulü ile bağlayıcı hale gelir. Basılan materyalin hiçbir kısmı Artuklu International Journal of Health Sciences’ın yazılı izni olmadıkça bir başka yerde kullanılamaz.

Derginin yayın süreçleri, Uluslararası Tıbbi Dergileri Editörler Kurulu (ICMJE), Dünya Tıbbi Editörler Derneği (WAME), Bilim Editörleri Konseyi (CSE), Yayın Etiği Kurulu (COPE), Avrupa Bilim Editörleri Derneği (EASE) ve Ulusal Bilgi Standartları Örgütü (NISO) kılavuzları uyarınca yürütülür.

Yazarların; patent, telif hakkı dışında kalan bütün tescil edilmemiş hakları, çalışmayı satmamak koşulu ile kendi amaçları için çoğaltma hakkı, yazarın kendi kitap ve diğer akademik çalışmalarında, kaynak göstermesi koşuluyla, çalışmanın tümü ya da bir bölümünü kullanma hakkı, çalışma künyesini belirtmek koşuluyla kişisel web sitelerinde veya üniversitesinin açık arşivinde bulundurma hakkı gibi hakları saklıdır.

Yazarlar, basılı ya da elektronik formatta yardımcı resimler, tablolar ya da diğer her türlü içerik dahil daha önce yayımlanmış içeriği kullanırken telif hakkı sahibinden izin almalılardır. Bu konudaki yasal, mali ve cezai sorumluluk yazarlara aittir.

Dergimize çalışma gönderecek yazarlar, "Telif Hakkı Formu" belgesini doldurmalıdır. Yazar(lar) doldurdukları formu ıslak imza ile imzalamalıdır. İmzalanan form taranarak sistem üzerinden çalışma gönderim adımlarında ek dosya yükleme seçeneği ile yüklenmelidir.

Çıkar Çatışması
Ekonomik veya kişisel fayda sağlanan durumlar çıkar çatışmasını meydana getirir. Finansal ilişkiler en kolay belirlenebilen çıkar çatışmalarıdır ve derginin, yazarların ve bilimin güvenilirliğini zedelemesi kaçınılmazdır. Bilimsel sürecin ve yayınlanan makalelerin güvenilirliği, bilimsel çalışmanın planlanması, uygulanması, yazılması, değerlendirilmesi, düzenlenmesi ve yayınlanması sırasında çıkar çatışmalarının objektif bir şekilde ele alınmasıyla doğrudan ilişkilidir.

Yazarlar, önyargı veya çıkar çatışmasına yol açabilecek mali, danışman, kurumsal ve diğer ilişkiler dahil olmak üzere makalede olası tüm çıkar çatışmalarını belirtmelidir. Çıkar çatışması yoksa, bu açıkça beyan edilen olarak belirtilmelidir.

Çıkar çatışmalarının önlenmesi adına editörler de çalışmaların değerlendirilmesi sırasında aralarında herhangi bir ilişki bulunabilecek kişileri bir araya getirmekten kaçınmalıdır. Makaleler hakkında son kararı veren bu editörlerin de karar verecekleri konulardan hiçbiri ile kişisel, profesyonel veya finansal bağlarının olmaması gerekir. Kişiler makalelerin etik ilkeler çerçevesinde değerlendirilebilmesi ve bağımsız bir süreç yürütülebilmesi için olası çıkar çatışmalarından yayın kurulunu bilgilendirmelidir.

Gönderilen araştırmalara herhangi bir maddi (nakdi-ayni) destek sağlanmış ise yazarlar bu desteği sağlayan kurumlarla çıkar ilişkisi olup olmadığını, varsa nasıl bir ilişkisi olduğunu (kurum/kuruluş, desteğin tipi) açıklamalıdır ve başlık sayfasının alt kısmında belirtmelidirler.

Yayın kurulumuz bütün bu durumları göz önünde bulundurarak değerlendirme sürecinin tarafsız bir şekilde yürütülebilmesi için özverili bir şekilde çalışmaktadır.

Politikaların hazırlanması ve benimsenmesi sürecinde yararlanılan kaynaklar:

Budapeşte Açık Erişim Bildirgesi

ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors)

Creative Commons

COPE (Committee on Publication Ethics)

Eğitim ve Bilim Dergisi Yayın Politikaları

DOAJ Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing, Version 3

YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi

Ücret Politikası

Artuklu International Journal of Health Sciences'ta yayınlanan tüm makalelere erişim açık olup online ve ücretsiz şekilde erişilebilmektedir. Dergimizde makale yayınlayacak yazarlardan herhangi bir makale işlem ücreti veyahut yayın ücreti talep etmemektedir.

Artuklu International Journal of Health Sciences Açık Erişim Politikası kapsamında yayınlanmaktadır. Bu, açık erişimli bir dergidir, yani tüm içerik, kullanıcı veya kurumu tarafından ücretsiz olarak kullanılabilir. Kullanıcıların, yayıncıdan veya yazardan önceden izin almaksızın makalelerin tam metinlerini okumasına, indirmesine, kopyalamasına, yazdırmasına, aramasına veya bağlantı vermesine veya başka herhangi bir yasal amaç için kullanmasına izin verilmektedir.

Artuklu International Journal of Health Sciences'ta yayınlanan tüm makalelere erişim açık olup online ve ücretsiz şekilde erişilebilmektedir. Dergimizde makale yayınlayacak yazarlardan herhangi bir makale işlem ücreti veyahut yayın ücreti talep etmemektedir.
Artuklu International Journal of Health Sciences Açık Erişim Politikası kapsamında yayınlanmaktadır. Bu, açık erişimli bir dergidir, yani tüm içerik, kullanıcı veya kurumu tarafından ücretsiz olarak kullanılabilir. Kullanıcıların, yayıncıdan veya yazardan önceden izin almaksızın makalelerin tam metinlerini okumasına, indirmesine, kopyalamasına, yazdırmasına, aramasına veya bağlantı vermesine veya başka herhangi bir yasal amaç için kullanmasına izin verilmektedir.