Evaluation of Çetoyê Zêdo Children’s Stories According to Children’s Literature Criteria

Yıl 2025, Sayı: 18 _ Çocuk ve İlkgençlik Edebiyatı Özel Sayısı_Jimara Taybet ya Edebîyata Zarok û Nûciwanan_Special Issue of Children’s and Youth Literature, 65 - 82, 30.01.2025

Aydın Meral

Öz

Child, become diffirent with his thought and perspective from adult. Childhood is the name of the period which you can observed differences of child clearly. Noticed the genuine of child and improve this genuine is the most necessary of this period. The child who is become noticed in this period by adult should show an private interest to this child and adults should support the child. This support can provided a happy and succesful child and olsa later when he/she become an adult give him/her the same skills. In this context children literature, one of the firstly area to give children intellectual contribute. The writing of child which reflected the reality and relativism of child has an important stage for child. At this study, one of the Kurdish children’s literature author Çetoyê Zêdo is examined from his four children story books and his authorship from tongue, content, intellectual within of children literature standard. In assessment commented the effect of writing on child, the common tendency of text and holistic way.

Anahtar Kelimeler

Child, children’s literature, Kurdish, stories of child, Çetoyê Zêdo

Li Gor Pîvanên Edebîyata Zarokan Nirxandına Çîrokên Çetoyê Zêdo yên Ji Bo Zarokan

Öz

Zarok, kesayetek e ku ji hêla raman û nerînê ve ji mezinan cuda ye. Cudabûna zarokan di qonaxa bi navê zarokatîyê de bi awayekî zelal tê dîtin. Pêhesîna xwemalîbûna zarokan û pêşxistina vê xwemalîbûnê pêwîstîya herî giring ya vê qonaxê ye. Zarokên ku di vê qonaxê de bên ferqkirin, divê ji hêla mezinan ve eleqeyeke taybet û piştgirîyê bibînin. Ev piştgirî wê bibe alîkar ku zarok hem di dema zarokatîyê û hem jî dema mezinatiyê de aram û serkeftî bibin. Di vê kontekstê de edebiyata zarokan, yek ji qadên herî sereke ye ku di hêla ramanî de sûdê dide zarokan. Berhemên ku rastî û îzafîyeta zarokan bi awayekî serkeftî di wan de hatine bikaranîn, ji bo xwînerên piçûk giring in. Di vê xebatê de çar pirtûkên çîrokan yên zarokan û çîroknûsîya Çetoyê Zêdo ku yek ji niviskarê edebiyata zarokan e; ji hêla ziman, naverok, ramanî ve di çarçoveya krîterên edebiyata zarokan de hatine nirxandin. Bandora berheman ya li ser zarokan ji hêla nivîsaran ya giştî û helwesta wan di rexneyê de tên şirovekirin.

Anahtar Kelimeler

zarok, edebiyata zaroka, kurdî, çîrokên zarokan, Çêtoyê Zêdo

Çetoyê Zêdo’ya Ait Çocuk Öykülerinin Çocuk Edebiyatı Ölçütleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Öz

Çocuk, düşünce ve bakış açısıyla yetişkinden ayrılan bir bireydir. Çocukluk, çocuk farklılığın belirgin olarak gözlemlendiği dönemin adıdır. Çocuğun özgünlüğünün fark edilmesi ve bu özgünlüğün geliştirilmesi, çocukluk dönemi için oldukça gereklidir. Bu dönemde potansiyeli fark edilen çocuğa özel bir ilgi göstermeli ve çocuk desteklenmelidir. Bu destekleme hem çocuklukta, hem de yetişkinlikte çocuğun mutlu ve başarılı bir birey olmasına katkı sunabilir. Bu bağlamda çocuk edebiyatı, çocuğa düşünsel katkı sunabilecek alanların başında gelir. Çocuğa görelik ve çocuk gerçekliğinin yansıtılabildiği çocuk edebiyatı ürünleri, çocuk okurlar için önem arz ederler. Bu çalışmada Kürt çocuk edebiyatı yazarlarından biri olan Çetoyê Zêdo’nun çocuk edebiyatı yazarlığı ve çocuklar için yazılmış dört öykü kitabı dil, içerik ve düşünsel yönleriyle çocuk edebiyatı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Değerlendirmede ürünlerin çocuklar üzerindeki etkileri, metnin genel eğilimi ve bütüncül yönü yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, çocuk edebiyatı, Kürtçe, çocuk öyküleri, Çetoyê Zêdo

Kaynakça

• Çetinkaya, G. (2010). Türkçe metinlerin okunabilirlik düzeylerinin tanımlanması ve sınıflandırılması. Yayımlanmış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi.
• Dilidüzgün, S. (2007). Çağdaş çocuk yazını. Morpa Kültür Yayınları.
• Güleryüz, H. (2013). Yaratıcı çocuk edebiyatı. Edge Akademi.
• Lukens R. J. & Smith J. J. & Coffel C. M. (2018). Çocuk edebiyatına eleştirel bir bakış. Erdem Yayınları.
• Meral, A. (2016). Ömer seyfettin öykülerinin çocuk edebîyatı ölçütleri açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı.
• Sever, S. (2013). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. Tudem Yayınları.
• Subaşı, K. (2021). Nirxandina helbestên zarokan ên kurdî li gorî rastîya zarokan û îzafîyeta zarokan. Mukaddime. 12 (1), r. 220-248.
• Şirin, M. R. (2000). Çocuk edebiyatı kültürü. Kök Yayıncılık.
• Şirin, M. R. (2012). Dersimiz çocuk. İz Yayıncılık.
• Tosun, T. (2018). Edebiyata zarokan a kurdî li bakur. Humanities Journal of University of Zakho (HJUOZ). 6. (1). r. 147- 154.
• Yalçın, A. & Aytaş G. (2011). Çocuk edebiyatı. Akçağ Yayınları.
• Zêdo, Ç. (2024). Hevpeyîna nivîskî ya bi rêya emaîlê