İnsan Olmanın Anlamı ve Anlamsızlığı: Posthümanist Sanatın Romantik Estetiği

Yıl 2024, Cilt: 30 Sayı: 53, 187 - 196, 31.10.2024

Hatice Doğan

https://doi.org/10.32547/artvision.1503420

Öz

ÖZ
Felsefenin temel sorunlarından biri olan “insan olma” deneyimi, insanın, dünyayı ve kendi varlığını nasıl anlamlandırdığı ile ilgilidir. Bu anlam arayışının günümüz dünyasında geldiği uç noktalardan biri olan posthümanizm kavramı, insanı, diğer canlılarla eşit derece rolünün olduğu bir sistemin parçası olarak ele alırken, insan olmanın anlamı üzerine sorgulamalar yapar. Bilim ve teknolojinin geldiği noktada, insan türüne özgü olarak düşünülen niteliklerin tartışmaya açılması, insan ve diğer canlı türleri arasındaki ilişkiler ve olasılıklar ile boyut kazanmaktadır. Araştırmada posthümanist sanatın estetik niteliği, bazı posthümanist sanatçıların eserleri üzerinden, romantizm estetiği ile ilişkilendirilerek anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Sonuçta günümüz sanatını yönlendiren eğilimlerden biri olarak posthümanizm, insan bedenini sınırlayan ve kontrol altına alan düşünme biçimlerinin aksine, onu özgür bırakırken, kendine yabancılaşmasına da sebep olmuştur. Romantizmin de beslendiği bir duygu olan bu yabancılaşma ve anlamsızlık duygusunun posthümanist sanatçıların eserlerindeki tekinsiz insan bedeni imgesi üzerinden okunması, insan olarak dünya üzerindeki varlığımızın geldiği noktaya farklı bir bakış açısı ekleyecektir.

Anahtar Kelimeler

Posthümanizm, Romantizm, Yabancılaşma, Tekinsizlik, Çağdaş Sanat.

The Meaning and Meaninglessness of Being Human: The Romantic Aesthetics of Posthumanist Art

Öz

Kaynakça

• Altmejd, D. (2022). The Vector [Heykel]. Whitecube. https://www. whitecube.com/artworks/the-vector
• Altmejd, D. (t.y.). The vector. Art Basel. 17.03.2024 tarihinde https://www.artbasel.com/hong-kong/encounters2023/david-altmejd adresinden edinilmiştir.
• Artun, A. (2016, Ekim 24). Sanat tarihi'nin düşüşü. E-skop Sanat Tarihi Eleştiri. https://www.e-skop.com/skopbulten/sanat-tarihinin-dususu/3124
• Barney, M. (1994). The cremaster cycle [Video]. Southbankcentre. https://www.southbankcentre.co.uk/whats-on/matthew-barneys-cremaster-cycle-1994-2002
• Braidotti, R. (2021). İnsan sonrası (Ö. Karakaş, Çev.). Kolektif Kitap. (Orijinal çalışma 1999’da yayınlandı).
• Bukatman, S. (1993). Terminal identity: The virtual subject in postmodern science. Duke University Press.
• Cevizci, A. (2017). Aydınlanma felsefesi. Say Yayınları.
• Davis, A. (2016, June 30). New romance: Art and the posthuman-curatorial essay. MCA. https://www.mca.com.au/stories-and-ideas/new-romance-art-and-the-posthuman-curatorial-essay/
• Doorly, P. (2019). Sanatta hakikat (A. Çavdar, Çev.). Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma 2013’de yayınlandı).
• Eagleton, T. (2012). Hayatın anlamı (K. Tunca, Çev.). Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma 2008’de yayınlandı).
• Foucault, M. (1994). The order of things an archeology of human sciences. Vintage Books.
• Freud, S. (2019). Haz ilkesinin ötesinde (A. Babaoğlu, Çev.). Metis Yayınları. (Orijinal çalışma 1920’de yayınlandı).
• Füssli, J. H. (1781). Kâbus [Resim]. Artsandculture. https:// artsandculture.google.com/asset/the-nightmare/IwFwTbrht4 Qzg A?hl=tr
• Goya, F. (1799). Hangi hastalıktan ölecek? [Gravür]. Artsandculture. https://artsandculture.google.com/asset/of-what-ill-will-he-die-0006/CwEiSN51UR2a2A?hl=tr
• Grosenick, U., & Riemschneider, B. (Eds.). (2005). Mariko Mori. Art now: Artists at the rise of the new millenium içinde (s.192-195). Taschen. https://www.scribd.com/document/426952106/Art-Now-Artist-at-the-Rise-of-the-New-Millennium
• Grovier, K. (2015). Art since 1989. Thames & Hudson.
• Haraway, D. J. (2010). Başka yer (G. Pusar, Çev.). Metis Yayınları.
• Huyghe, P. (2014). Human mask [Video]. Met. https://www. metmuseum.org/art/collection/search/684796
• Isolotto, U. (2022). We walked the Earth [Enstalasyon]. Mplusb. https://www.mplusb.eu/project/we-walked-the-earth-uffe-isolotto/
• Jacob, F. (1970). La logique du vivant. Galimard.
• Kac, E. (1997, November 11). Time capsule. KAC. https://www. ekac.org/timec.html
• Kearney, R. (2022). Yabancılar, tanrılar ve canavarlar (B. Özkul, Çev.). Metis Yayınları. (Orijinal çalışma 2002’de yayınlandı).
• Kula, O.B. (2012). Kant, Schiller, Heidegger estetik ve edebiyat. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Le Breton, D. (2014). Bedene veda (A. U. Kılıç, Çev.). Sel Yayıncılık. (Orijinal çalışma 1990’da yayınlandı).
• Lyotard, J. F. (1994). Postmodern nedir sorusuna cevap. N. Zekâ (Ed.), (D. Sabuncuoğlu, Çev.), Postmodernizm içinde (s. 45-58). Kıyı Yayınları.
• Marchesini, R. (2017). Over the human. Springer.
• McRae, L., & Hess, B. (2010). LucyandBart [Fotoğraf]. Lucy Mcrae. https://www.lucymcrae.net/lucyandbart Mori, M. (1999). Wave Ufo [Enstalasyon]. Medienkunstnetz. http://www.medienkunstnetz.de/works/wave-ufo/
• Orlan, D. (1998). Disfiguration-refiguration, precolumbian self-hybridization (No.40) [Fotoğraf]. Michaligallery. https://michali gallery.com/orlan-precolumbian-self-hybridization-no-40/
• Piccinini, P. (2009). Bottom Feeder [Heykel]. Hosfeltgallery. https://hosfeltgallery.com/artists/62-patricia-piccinini/works/ 10114-patricia-piccinini-bottom-feeder-2009/
• Public Art Fund. (t.y.). Mariko Mori: Wave ufo. 13.02.2024 tarihinde https://www.publicartfund.org/exhibitions/view/ wave-ufo/ adresinden edinilmiştir.
• Shah, D. (2020, September 11). Science fiction artist Lucy Mcrae on relation between technology and humans.
• Stir World. https://www.stirworld.com/inspire-people-science-fiction-artist-lucy-mcrae-on-relation-between-technology-and-humans
• Steiwer, L. (2022, April 08). Cottagecore centaurs. Kunstkritikk. https://kunstkritikk.com/cottagecore-centaurs/
• Stelarc & Sellars, N. (2005). Blender [Enstalasyon]. MCA. https://www.mca.com.au/exhibitions/new-romance-art-and-the-posthuman/stelarc-nina-sellars/
• Su, S. (2014). Çağdaş sanatın felsefi söylemi. Profil Yayıncılık.
• Wolfe, C. (2010). What is posthumanism. University of Minnesota Press.