Sosyal medya reklamlarına yönelik tutumların psikolojik iyi oluş ve yaşam memnuniyeti çerçevesinde değerlendirilmesi

Yıl 2023, , 117 - 125, 30.12.2023

Emel Sarıtaş

https://doi.org/10.58588/aru-jfeas.1377283

Öz

Sosyal medya; her kuşaktan bireyin yer aldığı bir alan haline gelmesiyle kitleler üzerinde etkisi açısından önemli bir iletişim aracı olarak görülmektedir. Sosyal medyada yayınlanan reklamlar işletmelerin hedef kitleleri ile yeni nesil iletişim kurma araçlarından biri olarak değerlendirilmektedir. Kısa sürede en fazla kişiye ulaşmayı hedefleyen sosyal medya reklamları birçok avantaja sahip olması nedeniyle tutundurma araçları arasında en çok tercih edilen araçlardan biridir. Sosyal medya mecralarındaki reklamların etkinliğini arttırmak ve hedefe yönelik daha doğru stratejilerle bu mecralarda bulunmak işletmelerin yaşanan yoğun rekabet ortamındaki sürekliliği için önemli görülmektedir. Bu kapsamda sosyal medya reklamlarına yönelik tutumların bireylerin demografik özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediği ve sosyal medya reklamlarına yönelik tutumlar ile bireylerin psikolojik iyi oluş ve yaşam memnuniyeti arasında ilişki olup olmadığını ortaya koymak amaçlanmaktadır. Araştırma kapsamında 391 sosyal medya kullanıcısı ile çevrimiçi ortamda anket yöntemi ile veri toplanmıştır. Elde edilen veriler Anova, T-testi ve Korelasyon yöntemi ile test edilmiştir. Araştırma sonucunda ise sosyal medya reklamlarına yönelik tutumların demografik faktörlere göre farklılık göstermediği, aynı zamanda psikolojik iyi oluş ve yaşam memnuniyeti ile sosyal medya reklamlarına yönelik tutum arasında herhangi bir ilişki olmadığı ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Sosyal Medya Reklamcılığı, Psikolojik İyi Oluş, Yaşam Memnuniyeti

Etik Beyan

Çalışma, Pamukkale Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu tarafından değerlendirilmiş ve 29 Mayıs 2023 tarihinde E-93803232-622.02-374645 sayılı karar ile etik açıdan uygun bulunmuştur. Ayrıca ilgili belge, sorumlu yazar tarafından DergiPark sistemine yüklenmiştir.

Analysis of attitudes towards social media advertisements within the framework of psychological well-being and life satisfaction

Öz

Social media is seen as an important communication tool in terms of its impact on the masses, as it has become an area where individuals from all generations take part. Advertisements published on social media are considered as one of the new generation methods of communication for businesses with their target audiences. Social media advertisements, which aim to reach the most people in a short time, are one of the most preferred promotional tool because they have many advantages. Increasing the effectiveness of advertisements in social media channels and being present in these channels with more accurate target-oriented strategies is considered important for the continuity of businesses in the intensely competitive environment. In this context, it is aimed to reveal whether attitudes towards social media advertisements differ according to the demographic characteristics of individuals and whether there is a relationship between attitudes towards social media advertisements and individuals' psychological well-being and life satisfaction. Within the scope of the research, data was collected via online survey method with 391 social media users. The data obtained were tested Anova, T-test and Correlation method. As a result of the research, it is seen that demographic and psychological well-being and life satisfaction do not have any effect on attitudes towards social media advertisements.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Social Media Advertising, Psychological Well-being, Life Satisfaction

Kaynakça

• Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179–211
• Akar, E. (2010). Sosyal Medya Pazarlaması Sosyal Web’de Pazarlama Stratejileri. Efil Yayınevi.
• Akkaya, D. T. (2019). Sosyal medya reklamlarında tüketici algılarının demografik ve sosyo-ekonomik değişkenlere göre karşılaştırılması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 535-556.
• Alagöz, S. B., Yazgan, A. E. ve Baiturova, K. (2017). Tüketicilerin internet bağımlılığının sosyal medya reklamlarına yönelik genel algı ve tutumları üzerinde etkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 287-310.
• Boateng, H. ve Okoe, A. F. (2015). Determinants of consumers’ attitude towards social media advertising. Journal of Creative Communication 10(3), 248-258.
• Can, A. (2016). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi, Pegem Akademi Yayıncılık.
• Chu, S., Deng, T. ve Cheng, H. (2020). The role of social media advertising in hospitality, Tourism and travel: A literatüre Review and Research Agenda, International Journal of Contemporary Hospitality Management, (32)11, 3419-3438.
• Chen, T., S. Dodds, J., Finsterwalder, L., Witell, L., Cheung, M., Falter, T., Garry, H., Snyder, J. ve McCollKennedy, R. (2021). Dynamics of well-being co-creation: A psychological ownership perspective. Journal of Service Management, 32(3), 383–406. doi:10.1108/JOSM-09-2019- 0297
• Deniz, M., Avsaroglu, S., Deniz, M. E. ve Bek, H. (2010). Motional intelligence and life satisfaction of teachers working at private special education institutions. Procedia—Social and Behavioral Sciences, 2, 2300–2304. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.03.325
• Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J. ve Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75.
• Diener, E., Oishi S. ve Lucas, R. E. (2015). National accounts of subjective well-being. The American Psychologist, 70(3), 234–42. https://doi.org/10.1037/a0038899
• Diener, E. ve Chan, M. (2011). Happy people live longer: Subjective well-being contributes to health and longevity. Applied Psychology: Health and Well-being, 3(1), 1-43.
• Diener, E. ve Biswas-Diener, R. (2003). Findings on subjective well-being and their implications for empowerment. Measuring Empowerment: Cross-Disciplinary Perspectives, World Bank, Washington.
• Doğan, U. (2016). Effects of social network use on happiness, psychological well-being and life satisfaction of high school students: Case of facebook and twitter. Education and Science, 41(183), 217-231.
• Gegez, E. (2010). Pazarlama Araştırması. Beta Basım Yayın.
• Hossain, M. A., Dwivedi, Y. K., Chan, C., Standing, C., ve Olanrewaju, A. S. (2018). Sharing political content in online social media: A planned and unplanned behaviour approach. Information System Frontiers, 20(3), 485-501.
• Karpen, I. O. ve Conduit, J. (2020). Engaging in times of COVID-19 and beyond: Theorizing customer engagement through different paradigmatic lenses. Journal of Service Management, 31(6),1163–74. https://doi.org/10. 1108/JOSM-05-2020-0156
• Kaplan, A. M. ve Haenlein, M. (2010). Users of the world! The challenges and opportunities of social media. Business Horizaons, 53(1), 59-68.
• Köksal, Y. ve Özdemir, Ş. (2013). Bir iletişim aracı olarak sosyal medya’nın tutundurma karması içerisindeki yeri üzerine bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(18), 323-337.
• Lee, J. ve Hong, I. (2016). Predicting positive user pesponse to social media advertising: The roles of emotional appeal, informativeness and creativity. International Journal of Information Management 36(3), 360-373.
• Liu, D., Baumeister, R. F, Yang, C-c ve Hu, B. (2019). Digital communication media use and psychological well-being and distress: A meta-analysis. J computer -Mediated Commun, 24, 259-274.
• Lyubomirsky, S., King, L. A. ve Diener, E. (2005). The benefits of frequent positive affect: Does happiness lead to success? Psychological Bulletin, 131(6), 803-855.
• MacKenzie, S. B. ve Lutz, R. L. (1989). An empirical examination of the structural antecedents of attitude toward the ad in an advertising pretesting context. Journal of Marketing, 53(April), 48–65.
• Minton, E. A., Tan, S. J., Tambyah, S. K. ve Liu, R. L. (2020). Drivers of sustainability and consumer well-being: An ethically-based examination of religious and cultural values. Journal of Business Ethics 1–24.
• Mogilner, C. ve Norton, M. I. (2015). Consumer happiness and well-being. M. Norton, D. D. Rucker ve C. Lamberton (Ed.), The Cambridge Handbook of Consumer Psychology (s. 5–28) içinde. Cambridge University Press.
• Nolcheska, V. (2017). The influence of social networks on consumer behaviour. Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, 3(4), 75-87.
• Park, H. J., Burns, L. D. ve Rabolt, N. J. (2007). Fashion innovativeness, materialism, and attitude toward purchasing foreign fashion goods online across national borders: The moderating effect of internet innovativeness. Journal of Fashion Marketing and Management, 11(2), 201–214.
• Recrodigital. (2022). We are social 2022 Türkiye Sosyal Medya Kullanım Verileri. https://recrodigital.com/we-are-social-2022-turkiye-sosyal-medya-kullanimi-verileri adresinden 18.11.2023 tarihinde alınmıştır.
• Rosenberg, M. (1989), Society and the adolescent self image. Scholars Journal, 5(1), 1-34.
• Ryan, R. M. ve Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual Review of Psychology, 52, 141-166.
• Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57, 1069-1081.
• Shiau, W. L., Dwivedi, Y. K. ve Yang, H. S. (2017). Co-citation and cluster analyses of extant literature on social networks. International Journal of Information Management, 37(5), 390-399.
• Soner, O. ve Yılmaz, O. (2018). Lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişki. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 59-73.
• Sarıtaş, E. ve Barutçu, S. (2016). Tüketici davranışlarının analizinde kuşaklar: Sosyal medya kullanımı üzerinde bir araştırma. Pamukkale Journal of Eurasian Socioeconomic Studies 3(2), 1-15.
• Sarıtaş, A. (2018). Sosyal medya reklamlarında fenomen kullanımı ve reklam izleme tercihi. The Journal of International Scientific Research, 3(4),62-74.
• Suresh, M. ve Mohan, R. (2016). Application of social media as marketing promotion tool- A Review, IEEE international conference on computational and computing research, https://ieeexplore.ieee.org/stamp/stamp.jsp?tp=&arnumber=7919587 adresinden 18.10.2023 tarihinde alınmıştır.
• Swar, B. ve Hameed, T. (2017). Fear of missing out, social media engagement, smartphone addiction and distraction: moderating role of self-help mobile apps-based interventions in the youth. 10th International Conference on Health Informatics, Porto.
• Todi, M. (2008). Advertising on social networking websites. Wharton Research Scholars Journal, 5(1), 1-34.
• Twenge, J. M. ve Campbell, W. K. (2019). Media use is linked to lower psychological well-being: evidence from three datasets. Psychiatr. 90, 311–331. https://doi.org/10.1007/s11126-019- 09630-7
• Özdemir, A. (2021). Genç yetişkinlerde benlik saygısı ve psikolojik iyi oluş düzeylerinin sosyal medya bağımlılığı üzerindeki etkisi. http://acikerisim.ufuk.edu.tr/xmlui/handle/20.500.14065/5067 adresinden 6.8.2022 tarihinde alınmıştır.
• Ümmet, D., Alkan, H., Batal, Ö. ve Kaya, A. (2019). Ergenlerde sosyal medya bağımlılığının yordayıcısı olarak iyi oluş ve duygusal özerklik. 21.Uluslararası Psikoloji Danışma ve Rehberlik Kongresi, Antalya.
• Ülker, Y. (2021). Olumsuz değerlendirilme korkusu ile sosyal medya reklamlarına yönelik tutum ilişkisi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 1300-1313.
• Will, E. (2007). Spirituality and subjective well-being: Evidence for a new domain in the personal well-being index, J Happiness Stud, 2009 (10),49-69.
• Wolin, L. D. ve Korgaonkar, P. (2003). Web advertising: Gender differences in beliefs, attitudes and behavior. Internet Research: Electronic Networking Applications and Policy, 13(5), 375-385.
• Voorveld, H. A. ve van Noort, G. (2014). Social media in advertising campaigns examining the effects on perceived persuasive intent, campaign and brand responses. Journal of Creative Communications, 9(3), 253–268.
• Valkenburg, P. M. (2022). Social media use and well-being: What we know and what we need to know, Current Opinion in Psychology (45), 101-294.
• Yang, F. R., Wei, C. F. ve Tang, H. H. (2019). Effect of facebook social comparison on well-being: A meta-analysisi. J Internet Technol, (20), 1829-1836.
• Yemez, İ. (2016). Doğrulayıcı faktör analizi ile sosyal medya reklamlarına yönelik tutum ölçeğinin yapı geçerliliğinin incelenmesi: Cumhuriyet Üniversitesi İİBF’de Bir Uygulama, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(2), 2016.
• Yılmaz, H. ve Büyükcebeci, A. (2019). Bazı pozitif psikoloji kavramları açısından helikopter ebeveyn tutumlarının sonuçları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 9(54), 707-744.