Türkiye’de İletişim Sektöründe Faaliyet Gösteren Mobil Şirketlerin Piyasa Yapısı

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 3, 169 - 183, 15.04.2016

Onur Demirci

Öz

Bu çalışmada Türkiye’de iletişim sektöründe faaliyet gösteren imtiyaz sahibi mobil şirketlerin piyasa yapısı tespit edilmeye çalışılmıştır. Piyasa yapısının tespitinde yöntem olarak, yoğunlaşma oranını gösteren Herfindahl-Hirschman Yoğunlaşma Endeksi ile sektörel göstergeler baz alınmıştır. Sektörel rekabetin ve piyasa yapısının ortaya konulmasının amaçlandığı çalışmada, piyasanın temel göstergeleri, taşıdığı özellikler ve Herfindahl-Hirschman Yoğunlaşma Oranına göre mevcut yapının, rekabetçi olmayan ve aşırı yoğunlaşmış oligopolistik piyasa özelliklerini taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

GSM Şirketleri, Oligopol Piyasa,, Yoğunlaşma Oranı, Rekabet.

MARKET STRUCTURE OF THE MOBILE COMPANIES OPERATING IN THE COMMUNICATION SECTOR IN TURKEY

Öz

In this case it has been tried to detect the market structure of the mobile companies who has authorisation on communication sector at Turkey. For the evaluation Herfindahl –Hirschman Concentration Ratio and sectoral pointers used as basis. On this case of sectoral competition and market infrastructure, basic pointers of the market, specific properties and Herfindahl-Hirschman Ratio; it has been understood that it carries the properties of the heavy oligopolist and non competitive market.

Anahtar Kelimeler

GSM Companies, Oligopoly,, Concentration Ratio, Competition.

Kaynakça

• BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU(BTK), “Yetkilendirme Yönetim Sistemi”, http://yetkilendirme.btk.gov.tr/Yetkilendirme/ ,Erişim:05.05.2015.
• BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU(BTK), (2014a), “Elektronik Haberleşme Sektöründe Pazar Analizlerine İlişkin Rehber Doküman”, Şubat 2014,Ankara. http://www.tk.gov.tr/elektronik_haberlesme_sektoru/sektorel_rekabet/piyasaanali zleri/dosyalar/ehspa_rehber.pdf, Erişim:20.04.2015.
• BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU(BTK), (2014b), “Üç Aylık Pazar Verileri Raporu”,2014 Yılı 4.Çeyrek Ekim-Kasım-Aralık, Mart 2015, Ankara.
• BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU(BTK), (2015), Üç Aylık Pazar Verileri Raporu,2015 Yılı 2.Çeyrek Nisan-Mayıs-Haziran, Ankara, Eylül 2015.
• BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU(BTK), (2012), “Mobil Şebekelere Erişim ve Çağrı Başlatma Pazarı Kamuoyu Görüşü Alınmasına İlişkin Doküman”, Ekim2012,Ankara, http://www.tk.gov.tr/elektronik_haberlesme_sektoru/sektorel_rekabet/piyasaanali zleri/index.php, Erişim:20.04.2015.
• BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU(BTK), “4.5G Nedir?”, http://www.btk.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/45G-Nedir erişim:05.04.2016.
• BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU(BTK),”4.5G İhalesi Ankara’da Yapıldı”, http://www.btk.gov.tr/tr-TR/Kurumdan-Haberler/45-G-Ihalesi- Ankarada-Yapildi, erişim: 25.09.2015.
• DURUKAN, Tülin; HAMURCU, Çağrı, (2009), “Mobil İletişimde Pazar Yoğunlaşması: Türkiye ile Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan Karşılaştırması”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, Cilt:6, Sayı:22, Yaz 2009.ss.75-86.
• GÜLŞEN, Azzet, (2013), “900 ve 1800 MHz Frekans Bandlarının Gelecekteki Kullanımı ve Türkiye Analizi”, Bilgi teknolojileri ve İletişim Kurumu Teknik Uzmanlık Tezi, Yayın no:0186, Temmuz, Ankara.
• GÜNEŞ, Merih; KÖSE, Ahmet; YELDAN, Erinç, (1997), “Input Output Tablosu Sektör Tasnifine Göre Türkiye İmalat Sanayinde Yoğunlaşma Eğilimleri 1985-1993”, Ekonomik Yaklaşım, C.8,S.26,ss.33-47.
• HÜRRİYET, (2010), “En Çok Reklamı GSM Operatörleri Verdi”, http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/15794255.asp, Erişim Tarihi:22.04.2015.
• KARAKAŞ, Adem, (2014), “Monopolcü Rekabet ve Oligopol Piyasaları”. (Ed.M. Dikkaya ve D. Özyakışır), Ekonominin Temelleri I-II, Ankara: Savaş Yayınevi, İkinci baskı. ss.205-225.
• KRUGMAN, Paul, R. WELLS, (2012), “Mikro İktisat”, (çev: S. Işık, M. Aslan, C. Dişbudak, A. Ateş, K. Türkcan), Micro Economics, İkinci Baskıdan çeviri, Ankara: Palme Yayıncılık.
• KULALI, İhsan; BİLİR, Hakan, (2012), ”Türkiye GSM Pazarına Genel Bir Bakış: Şebeke Etkisi, Pazar Yapısı ve Sektörel Düzenlemeler” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Yıl 2012, Cilt 17, Sayı 3,S.415-439.
• MERAL, Ayşe Berceste; BAŞ, Mehmet, (2013), “Türkiye’de Faaliyet Gösteren GSM Operatörlerinin Hizmet Kalitesi Bakımından Karşılaştırılması ve Uygulanan Rekabet Stratejileri” Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15/2 (2013), ss.41-70.
• McEACHERN, William A, (2012), “Economics: A Contemporary Intruduction”, Natorp Boulevard, Ohio: Joe Sabatino.
• McGUIGAN, James R., R. Charles Moyer, Frederick B. Harris, (2011), “Managerial Aconomics: Applications, Strategy, and Tactics”, Natorp Boulevard,12th Edition. Ohio: Joe Sabatino.
• MİLLİYET, (2015a), “4G İhalesinin Tarihi Belli Oldu”, Erişim Tarihi:10.05.2015. http://www.milliyet.com.tr/4g-ihalesinin-tarihi-belli oldu/ekonomi/detay/2041857 /default.htm
• MİLLİYET, (2015b), “Avea’dan Tarihi Zarar”, Erişim Tarihi:20.05.2015 http://ekonomi.millet.com.tr/aveadan-tarihi-zarar-haberi/1266198
• OFFICIAL JOURNAL OF THE EUROPEAN UNION, (2007), Commission Recommendation, 28 Aralık 2007, Erişim Tarihi:11.05.2015. http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=OJ:L:2007:344:TOC
• ÖZEK, Mahmud, Esad, (2011), ”Elektronik Haberleşme Sektöründe Yoğunlaşmalar (Birleşme ve Devralmalar): Türkiye İncelemeleri”, Bilişim Uzmanlığı Tezi, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Mayıs 2011, Ankara.
• ÖZYAKIŞIR, Deniz, KARAKAŞ, Adem, (2014), “Mal ve Hizmet Piyasaları”, (Ed. M. Dikkaya ve D. Özyakışır), Temel Ekonomi, İkinci Baskı. Ankara, Savaş Yayınevi, ss.135-172.
• RADİKAL, (2003), “Turkcell ve Telsim’e Rekor Ceza”, http://www.radikal.com.tr /haber.php?haberno=77743, Erişim Tarihi:15.05.2015,
• REKABET KURUMU, Hakkımızda, Erişim Tarihi:15.05.2015, http://www.rekabet.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Hakkimizda
• REKABET KURUMU, (2011), Rekabet Bülteni, Ekim 2011, Sayı:39, Ankara.
• TIROLE, Jean.(1988), “The Theory of Industrial Organization”, Massachusetts: MIT Press.
• TÜRKİYE BANKALAR BİRLİĞİ (TBB), (2012), “Türkiye’de Bankacılık Sektörü Piyasa Yapısı”, Firma Davranışları ve Rekabet Analizi, İstanbul, TBB Yayını, Yayın No:280.
• TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU (TÜİK), “Sabit Telefon, Cep Telefonu ve İnternet Abone Sayısı”, www.tuik.gov.tr/PreIstatistik Tablo.do?istab_id=1580, Erişim: 20.04.2015,
• TÜRK TELEKOM, Tarihçe, www.turktelekom, Erişim Tarihi:01.05.2015, http://www.turktelekom.com.tr/tt/portal/!ut/p/b1/04_Sj9CPykssy0xPLMnMz0vMAfGjz OL9PHw8DUwsDLzcg0OdDDz9XNxdDfw8jA1MDPSDS4riQ4L0C7IdFQGDh 03Q/
• ÜNSAL, Erdal, (2000), “Mikro İktisat”, 3.baskı, Ankara, İmaj Yayıncılık.
• YAPICI, Kahraman, (2007), “GSM’de Pazar Büyüyor, Rekabet Küçülüyor” Elektrik Mühendisliği Dergisi, Sayı 430, Nisan 2007, ss.52-58.
• YILDIRIM, Kemal, R.EŞKİNAT, A.KABASAKAL, M.ERDOĞAN, (2009), “Endüstriyel Ekonomi”, 4.Baskı, Bursa, Ekin Yayınevi.
• YILDIRIM, Kemal; ŞIKLAR, İlyas; BAKIRTAŞ, İbrahim, (2010), “Mikro İktisada Giriş”, 8. Baskı, Bursa, Ekin Yayınevi.
• YILDIZ, Fazlı, (2012), “Türkiye’de Mobil Telekomünikasyon ve Geniş Bant İnternet Hizmetleri Sektöründe Pazar Yoğunlaşmasının Analizi” Süleyman Demirel Üniversitesi, Vizyoner Dergisi, C.3,S.6,s 47-72.
• YÜCEL, Ali Rıza, (2005), “İdari Sözleşmeler ve İmtiyaz Sözleşmeleri”, Türkiye Mühendislik Haberleri, Sayı: 439-440.Ss.73-77, Erişim:05.05.2015. http://www.imo.org.tr/resimler/dosya_ekler/c2d2a916d92ae2b_ek.pdf?dergi=156.