Tüketicilerin Etik Algılamaları Üzerinde Demografik Faktörlerin Etkisinin Araştırılmasına Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 3, 201 - 215, 15.04.2016

Şafak Altay

Öz

Etik son dönemde hem bireyler hem de işletmeler için gün geçtikçe daha çok önem kazanan bir olgu haline gelmiştir. İşletmelerin etik veya etik olmayan tercihleri, onların sundukları mal ve hizmetleri satın alan bireylerin tercihlerini de etkilemektedir. Bununla birlikte tüketicilerin etik tercihlerde bulunması ya da bulunmaması işletmelerin dikkate alması gereken bir konudur. Bireylerin etik algılamalarının nelere göre değiştiğini belirlemek bu açıdan önemlidir. Araştırmada bazı demografik faktörlerin tüketicilerin etik algılamaları üzerinde farklılaşmaya sebep olup olmadığını belirlemek amaçlanmıştır. Bu çalışmada tüketici etiğinden bahsedilmiş, tüketicilerin etik algılamalarının nelere göre farklılık gösterdiği incelenmiştir ve etiksel algılamaların bazı demografik faktörlere göre farklılaştığı bulunmuştur. Araştırma üniversite öğrencileri üzerinde yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Etik,, Tüketici Etiği, Etik Algılamalar

A RESEARCH FOR EFFECTS OF DEMOGRAPHIC FACTORS ON CONSUMERS’ ETHICAL PERCEPTIONS

Öz

Ethics has become an much more important issue at recent years for both individuals and companies.Companies’s choices that ethics or non-ethics are effecting individuals preferences whose has buying their goods and services. At the same time consumers ethics or non-ethics preferences are important issue for companies.In research, identifiying some demographic factors’ effect whether been on differentation of consumers ethical perceptions has intended.Thus identifiying consumers ethical perceptions change for what is important. Costumer ethics has mentioned, consumers ethical perceptions differs for what has researced in this study and found that ethical perceptions has differentations for some demographic factors.Research made on university students.

Anahtar Kelimeler

Ethics,, Consumer Ethics, Ethical Perceptions

Kaynakça

• AL-KHATIPJAMAL, A.; ROBERTSON Christoper J.; Lascu Dana –Nicoleta., (2004), “Post Communist Consumer Ethics: The Case of Romania”, Journal of Business Ethics, 54 (1), ss. 81-95.
• ANG, Swee.H.; CHENG, Peng.S.; LIM, Elison. A.C; TAMBYAH, Siok.K., (2001), “Spot the Difference: Consumer Responses towards Counterfeits”, Journal of Consumer Marketing¸ 23 (4), ss. 272-27.
• Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMU), (2016), http://ogrenciisleri.comu.edu.tr/ istatistikler/yillara-gore-ogrenci-sayilari/yillara-gore-ogrenci-sayilari.html (Erişim Tarihi: 08.04.2016)
• CORNWELL, Bettina; CUI , Chi.C.; MITCHELL, Vince; SCHLEGELMILCH, Bodo; DZULKIFLEE, Anis; CHAN, Joseph., ( 2005), “A Cross-CulturalStudy of the Role of Religion in Consumers’ EthicalPositions”, International Marketing Review, 22 (5), ss. 531-546.
• DURMUŞ, Beril; YURTKORU, E.Serra; ÇİNKO, Murat., (2011), Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi, Beta Basım Yayın, 4.Basım, Eylül, İstanbul.
• ECER, Fatih., (2006), “Tüketici Etiğinin Oluşumunu Etkileyen Etmenler ve Bir Uygulama”, Mevzuat Dergisi, Yıl:9,Sayı:103,Temmuz.
• ERTUHAN, Hilal; FİLİZÖZ, Berrin., (2011), “İş Etiği ve Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(2), ss. 139-157.
• ERFFMEYER, Robert C.;KEILLOR, Bruce D.; LeCLAIR, Debbie.T., (1999), “An EmpiricalInvestigation of Japanese Consumer Ethics”, Journal of Business Ethics, 18 (1), ss. 35-50.
• FORSYTH, Donelson.R., (1980), “A Taxonomy of EthicalIdeologies”, Journal of PersonalityandSocialPsychology, 39 (1), ss. 175-184.
• FULLERTON, Sam.; KERCH, Kathleen B.; DODGE H.Robert., (1996), ” Consumer Ethics: An Assessment of IndividualBehavior in the Market Place”, Journal of Business Ethics, 15 (7), ss. 805-814.
• HEKİMCİ, Ferda., (2010), “Ekonominin Yükselen Değerleri; Etik Tüketicilik ve Etik Ticaret”, (Ed.:Babaoğul,Müberra;Şener,Arzu) Tüketici Yazıları(II) TÜPADEM , ss. 47-66.
• HUNT, ShelbyD. ; VITELL, Scott J., (1986), “A General Theory of Marketing Ethics”, Journal of Macromarketing, 6 (Spring), ss. 5-16.
• KARALAR, Rıdvan., (2005), Genel İşletme, (Ed.:Güneş.N. Berberoğlu), Anadolu Üniversitesi Yayınları, 5. Baskı, Eskişehir.
• KAVAK, Bahtışen; GÜREL, Eda; ERYİĞİT, Canan; TEKTAŞ, Öznur Özkan, (2009), “ExaminingtheEffects of Moral Development Level, Self-Concept, and Self-Monitoring on Consumers’ EthicalAttitudes”, Journal of Business Ethics ,ss.: 88,115– 135.
• MUNCY, James.A. ; VITELL, Scott J., (1992), “Consumer Ethics: An Investigation of theEthicalBeliefs of the Final Consumer”, Journal of Business Research, 24 (4), ss. 297-311.
• ORMAN, Sabri., (2009), “İktisat, Ahlak ve Yönetim”, İşletmelerde İş Etiği, (Ed.:Orman, Sabri; Parlak,Zeki), “İşletmelerde İş Etiği”, İto Sosyal Yayınlar, İstanbul, ss. 12-27.
• ÖZDEMİR, Süleyman, (2009), “Günümüz Türkiyesi’nde Akademik İş Ahlakı Çalışmalarına Genel Bakış”, İşletmelerde İş Etiği, (Ed.: Orman, Sabi; Parlak,Zeki), ss. 301- 333
• RALLAPALLI, Kumar C.;VITELL, Scott J.; WIEBE, Frank.A.; BARNES, James H., (1994), “Consumer EthicalBeliefsandPersonalityTraits: An Exploratory Analysis”, Journal of Business Ethics, 13 (7), ss. 487- 495.
• RAWWAS, Mohammad.Y.A.; PATZER, Gordon L.; KLASSEN, Michael L. (1995),“Consumer Ethics in Cross CulturalSettings”, EuropeanJournal of Marketing, 29 (7), 62-78.
• RAWWAS, Mohammad .Y.A. ; SINGHAPAKDI, Anurson. (1998), “Do Consumers’ EthicalBeliefs Vary with Age? A Substantiation of K,ohlberg’sTypology in Marketing”, Journal of Marketing TheoryandPractice, 6 (2) , ss. 26-38.
• RAWWAS, Mohammad Y.A.; SWAIDAN, Zaid; OYMAN, Mine., (2005), “Consumer Ethics: A Cross-CulturalStudy of theEthicalBeliefs of TurkishandAmericanConsumers”, Journal of Business Ethics, 57 (2), ss. 183-195.
• RICE, Gillian., (1999),“IslamicEthicsandtheImplicationsfor Business”,Journal of Business Ethics, 18, ss. 345–358.
• SHAW, Deirdre; CLARKE, Ian., (1999), “Beliefformation in Ethical Consumer Groups: An ExplotoryStudy”, Marketing Intelligenceand Planning,17(2), ss. 109-119.
• SWAIDAN, Zaid; VITELL, Scott J.; RAWWAS, Mohammad Y.A., (2003), “Consumer Ethics: Determinants of EthicalBeliefs of AfricanConsumers”, Journal of Business Ethics, 46 (2), ss. 175-186.
• SWAIDAN, Zaid; VITELL, Scott J.; ROSE, Gregory M.; GILBERT, Faye W., (2006), “Consumer Ethics: The Role of Acculturation in U.S. ImmigrantPopulations”, Journal of Business Ethics, 64 (1), ss. 1-16.
• TORLAK, Ömer, (2009), Pazarlama Ahlakı, Beta Basım Yayın Dağıtım, 5. Baskı, İstanbul.
• VAN KENHOVE, Patrick; VERMER, Iris; VERNIERS, Steven, (2001), “An EmpiricalInvestigation of theRelationshipsbetweenEthicalBeliefs, EthicalIdeology, PoliticalPreference, andNeedforClosure”, Journal of Business Ethics, 32 (2), ss. 347- 361.
• VARİNLİ, İnci. (2000), “Tüketici Etiği ve Üniversite Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma”, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,14(1),Haziran, ss. 297-309.
• VITELL, Scott J., (2003), “Consumer EthicsResearch: Review, Synthesis, andSuggestionsfortheFuture”, Journal of Business Ethics, 43 (1-2), ss. 33-47.
• VITELL, Scott J.; PAOLILLO, Joseph G.P. ; SINGH, Jatinder J., (2006), “The Role of Money &Religiosity in DeterminingConsumers’ EthicalBeliefs”, Journal of Business Ethics, 64 (2), ss. 117-124.
• VITELL, Scott J.; SINGHAPAKDI, Anusorn; THOMAS, James., (2001), “Consumer Ethics: An Application andEmpiricalTesting of theHunt-VitellTheory of Ethics”, Journal of Consumer Marketing, 18 (2), ss. 153-178.