Türkiye’de Elektronik Ticaret Hacmini Etkileyen Faktörlere İlişkin Var Analizi (2005-2015)

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 4, 159 - 190, 16.10.2016

Leman Kayahan C. Erdem Hepaktan

Öz

Günümüzde internetin olanaklarından biri olan elektronik ticaret hızla artış göstermektedir. İnternet kullanıcılarının ve web sitesi sayısının artmasıyla birlikte ülkeler açısından elektronik ticaretin hacmi, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde önemli rakamlara ulaşmaktadır. Elektronik ticaretin hacminde meydana gelen bu artış; ülkelerin ekonomik, sosyal ve idari yapılarında önemli etkilere neden olmaktadır. Ülkeler, elektronik ticaretin gelişmesi için yeni düzenlemelere ve yapısal değişimlere ihtiyaç duymaktadır. Elektronik ticaretin diğer gelişen ekonomilerde olduğu gibi Türkiye Ekonomisi üzerine de etkileri fark edilmektedir. Bu çalışmada, elektronik ticaretin temel ekonomik etkileri incelenirken, Türkiye Ekonomisi üzerindeki etkilerine de yer verilmektedir. Bu çalışmada, elektronik ticaretin ortaya çıkışı ve gelişim süreci incelenmiş, elektronik ticaretin gelişimini hızlandıran faktörler araştırılmıştır. Türkiye’nin elektronik ticaret hacmi ve elektronik ticaret hacmini etkileyen unsurlar; ekonometrik model yardımıyla analiz edilmiştir. Türkiye’nin elektronik ticaretteki mevcut durumuna ve elektronik ticarette karşılaşılan sorunlara yer verilmiştir

Anahtar Kelimeler

E-ticaret,, Türkiye,, İnternet,, VAR Analizi.

Var Analysis Related to the Factors That Affects the Electronic Trade Volume in Turkey (2005-2015)

Öz

Electronic trade which is one of the possibility of internet increases day by day. With the increase of the number of website and internet users in terms of countries the capacity of electronic trade has reached important numbers both national and international level. This increase happened in the capacity of electronic trade caused important effects in the country’s economics, social and managerial structures. Countries need structural changes and new arrangements in order to improve electronic trade. It can be noticed that the effects of electronic trade on Turkish economy as it did on the other improved economies. In this work, when examining the effects of basic economy of electronic trade, also take place on the effects of Turkey’s economy. In this work, how electronic trade came out, examining of the improving process and the factors that accelerate the improving of electronic trade are examined. The components that effect the capacity of electronic trade and Turkey’s electronic trade capacity analysed with the help of econometric model. The available situation of Turkey’s electronic trade and the problems faced in elecronic trade are also dealt with.

Anahtar Kelimeler

E-commerce, Turkey,, Internet,, VAR Analysis

Kaynakça

• ARDURA, Inma Rodríguez; ANTONİ, Meseguer-Artola; JORDİ, Vilaseca-Requena; (2008), “Factors Influencing The Evolution Of Electronic Commerce: An Empirical Analysis İn A Developed Market Economy”, Journal Of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research, Vol: 3, Issue: 2, August, ss.18-29.
• BARIŞIK, Salih; KESİKOĞLU, Ferdi, (2006), “Türkiye’de Bütçe Açıklarının Temel Makroekonomik Değişkenler Üzerine Etkisi (1987-2003 VAR, Etki-Tepki Analizi, Varyans Ayrıştırması)”,Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 64, Sayı: 4, ss. 59-82.
• BAYDAR, Vedat, (2010), “E-Ticaret Kavramı ve E-Ticareti Etkileyen Faktörlerin Panel Veri Analizi”, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta,
• BROWN, Irwin; RUWANGA, Jayakody, (2008),“B2C E-Commerce Success: A Test and Validation of a Revised Conceptual Model.” The Electronic Journal Information Systems Evaluation, Vol: 1, Issue: 3, 2008, pp.167-184.
• CHUNLİNG, Wen, (2015), “Research on Economic Growth and Information Exchange Based on B2B E-Commerce”, The Open Cybernetics & Systemics Journal, Vol: 9, pp. 2065-2069.
• ARICIGİL, Çilan, Çiğdem; KUZU, Sultan, (2013), “Kişisel E-Ticaret Uygulamalarının Kategorik Veri Analizi Yöntemleri İle Değerlendirilmesi”, Alphanumeric Journal, Cilt: 1, Sayı: 1, ss.27-32.
• ÇOŞKUN, Neslihan, (2005), “Elektronik Ticarette Vergilendirme Sorunları ve Uluslararası Düzeyde Çözüm Arayışlarının Türkiye Açısından Değerlendirilmesi”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 14, No: 2, ss.153-170.
• DARNELL, C. Adrian, (1990.), “Dictionary of Econometrics, England: Edward Elgar Publications”,
• DAVİDSON, Russell; MACKİNNON, James, (1993), “Estimation and Inference in Econometrics”, 2nd ed. New York, Oxford University Press,
• DİNLER, Zeynel,(2009), “İktisada Giriş”, Ekin Yayınevi, Bursa.
• ENDERS, Walter, (1995), “Applied Econometric Time Series”, New York: lowa State University, pp.311.
• FİDANİ, Hüseyin; ALBENİ, Mesut, (2014), “Asimetrik Bilginin E-Ticaret Üzerindeki Etkileri: Tüketicilerin Güven Eğilimleri Üzerine Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 2, ss.287-298.
• GRANGER, Cilve; NEWBOLD, Paul, (1986), “Forecasting Economic Time Series, Economic Theory, Econometrics and Mathemathical Economics”, Second Edition, New York, Harcourt Brace Jovanovich, pp.220-221.
• GRANGER, Cilve, (1969), “Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods”, Econometrica,Vol: 37, pp 553-560.
• GRANGER, Clive, (1988), “Causality, Cointegration and Control”, Journal of Economic Dynamics and Control, Issue:12, pp.551-559.
• GUJARATİ, Damodar N.,(2009), “Temel Ekonometri”, (Çev. Şenesen, U. ve Şenesen, G.G.), Literatür Yayıncılık. İstanbul.
• GUJARATİ, Damodar N.; PORTER, Dawn C., (2012), “Temel Ekonometri”, 5. Basım, İstanbul, (Çev). Ümit Şenesen, Gülay Günlük Şenesen.
• HENDRY, David F.; KATARİNA, Jusellius, (2000), “Explaining Cointegration Analysis: Part I”, The Energy Journal, Vol.21, No:1, pp.10.
• JENTZSCH, Ric; AUDİ, Miniotas, (1999), “The Application Of E-Commerce To SME”, Proc. 10th.Austalusian Conference On Information Systems, pp. 435-448.
• JOHANSEN, Søren, (1988), “Statistical Analysis Of Cointegration Vectors”, Journal of Economic Dynamics and Control, Volume: 12, Issue: 2-3, pp.231-254.
• KATOS, Anastasios; KEVİN, Lawler; SEDDİGHİ, Hamid, (2000), “Econometrics: A Practical Approach,” December, London: Taylor and Francis Group, Routledge,
• KEARNEY, Colm; MONADJEMI, Mehdi, (1990), “Fiscal Policy And Current Account: International Evidence On The Twin Deficit”, Journal Of Macroeconomics, Vol: 12 Issue: 2, pp.197-217.
• KEATİNG, John, W., (1990), “Identifying Var Models Under Rational Expectations”, Journal Of MonetaryEconomics,
• KESER, Aşkın, (2000), “Rekabetin Değişen Yüzü: Elektronik Ticaret”, Elektronik Ticaret, Derleyen Veysel Bozkurt, Alfa Yayınları, Baskı: 1.
• KUMAR, Viswanathan;LEONE, Robert P.; GASKINS, John N., (1995), “Aggregate And Disaggregate Sector Forecasting Using Consumer Confidence Measures. International Journal Of Forecasting”, Vol: 11 Issue: 3, pp. 361-377.
• LE, Xiaobing, (2010), “Analysis of China’s E-commerce and Economic Development by VAR Mode”, The Conference on Web Based Business Management, China, pp.621-624.
• LİU, Sixun, (2013), “An Empirical Study on E-commerce’s effects on Economic Growth International Conference on Education Technology and Management Science”, Xiamen, China, pp.81-84.
• LÜTKEPOHL, Helmut, (1993), “Introduction To Multiple Time Series Analysis”, Berlin, Springer –Verlag, pp.55-56.
• MACKİNNON, James, G., (1991), “Critical Values for Cointegration Tests”, R. F. Engle and C. W. J. Granger (Eds), Long-Run Economic Relationship: Readings in Cointegration, Oxford University Press, New York, pp.266-276.
• ÖZEL, Hasan Alp, (2013), “E-Ticaret ve Türkiye’nin Bilgi Toplumundaki Yeri”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 38, ss. 1-17.
• ÖZGEN, Ferhat Başkan; GÜLOGLU, Bülent, (2004), “Türkiye’de İç Borçların İktisadi Etkilerinin Var Tekniği İle Analizi”,Metu Studies In Development, Sayı:1, ss: 93-114. S
• SAATÇİ, Cem; KARACA, Orhan,(2004), “Döviz Kuru Belirsizliğinin İhracata Etkisi: Türkiye Örneği”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 2, ss. 183-195. SEOUD, El; MOHAMED, Sayed Abou,(2014),“Electronıc Commerce And Economıc Growth In Saudı Arabıa”, International Journal Of Economics, Commerce And Management United Kingdom Vol: 1, Issue: 5,
• SİMS, Christopher A. (1980), “Macro economics and Reality, Econometrica”,
• TÜREN, Ufuk; GÖKMEN, Yunus;TOKMAK, İsmail, (2011),“Türkiye’de E-Ticaret İşlem Hacmini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma: Bir Model Önerisi”, Savunma Bilimleri Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 1, ss. 49-71.
• WU, Yue,(2014),“The Impact of Internet Consumption on China’s Economic Development”, Master Thesis, Lund University,
• YILMAZ, Ömer; AKINCI, Merter, (2011), “İktisadi Büyüme İle Cari İşlemler Bilançosu Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 15, Sayı:2, , ss. 363-377.
• YOUSEFI, Ayoub, (2015), “The Impact Of Cross-Border E-Commerce On Internatıonal Trade”, 16th International Academic Conference, Amsterdam, pp.616.
• YUMUŞAK, İbrahim Güran,(2001), “Elektronik Ticaretin Gelişmekte Olan Ülkelere Etkileri ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme”, Uluslararası V. ODTÜ İktisat Kongresi, Türkiye.
• ZHOU, Li,(2014), “Internal And External Value Evaluation Of E-Business Strategy İn Enterprise”, Journal of Chemical and Pharmaceutical Research, Vol: 6, Issue: 6, pp.693-697. http://www.bkm.com.tr/, (08.04.2016). http://www.btk.gov.tr, (14.04.2016). http://www.tcmb.gov.tr/, (20.04.2016). http://www.tuik.gov.tr, (14.04.2016). https://tr.wikipedia.org/wiki/world_wide_web, (09.09.2015).