Imam Nasai's Fiqh Views on Wedding and Shopping and Jewelry

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 2, 92 - 113, 28.09.2024

İrem Nur Köse , Murat Polat

Öz

Books called Sunan are works that deal with the words and deeds and statements of the Prophet in terms of their content. Although many Sunan-type works have been written, which are considered among the most important sources of the Islamic Religion, the four Sunan found in Six Books have gained more recognition and importance than the others. The work called al-Sunan written by Nasai is one of these four Sunan books. In his work, Imam Nasai not only narrated hadiths; but also expressed his fiqh thoughts on some issues. This study includes Imam Nasai's fiqh thoughts on issues related to marriage, shopping and jewelry, and the comparison of these thoughts with other sects, in the context of his work called al-Sunan based on the order of chapters in the work. As a result, Imam Nasai lived in the third century of Hijri, was one of the leading scholars of his time, kept his distance from the state authorities, served as judge in the cities of Egypt and Hims, did not hesitate to express the truths and facts he knew, and used his work called al-Sunan as a reliable source. It has been observed by some scholars that it is a third source in the science of hadith after the Sahih of Bukhari and Muslim. Imam Nasai had a say in the science of fiqh as well as the science of hadith; It has been determined by this study that he generally has the same thoughts as most scholars regarding marriage, shopping and jewelry; but he has original and accurate views on some issues.

Anahtar Kelimeler

İslamic Law, Nasai, al-Sunan, Marriage, Shopping, Jewelry

İmam Nesâî’nin Nikah, Alışveriş ve Ziynetle İlgili Fıkhî Görüşleri

Öz

Sünen adlı kitaplar ihtivası itibariyle Hz. Peygamber’e ait söz, fiil ve takrirleri ele alan eserlerdir. İslam Dininin en önemli kaynakları arasında sayılan pek çok sünen türü eser yazılmış olsa da Kütüb-i Sitte içinde bulunan dört sünen diğerlerine nazaran daha fazla tanınmış ve önem kazanmıştır. Nesâî’nin kaleme almış olduğu es-Sünen adlı eser de bu dört sünen kitabından birisidir. İmam Nesâî ismi geçen eserinde sadece hadis rivayetinde bulunmamış, aynı zamanda bazı meseleler hakkında fıkhî düşüncelerini beyan etmiştir. Bu çalışma İmam Nesâî’nin es-Sünen adlı eseri bağlamında eserdeki bab sıralaması esas alınarak nikâh, alışveriş ve ziynete dair meselelerle ilgili ileri sürdüğü fıkhî düşüncelerini ve bu düşüncelerin diğer mezheplerle mukayesesini ihtiva etmektedir. Sonuçta İmam Nesâî’nin hicri üçüncü asırda yaşadığı, yaşadığı dönemin önde gelen âlimlerinden birisi olduğu, devlet ricaline karşı oldukça mesafeli durduğu, Mısır ve Hıms şehirlerinde kadılık vazifesi yaptığı, bildiği doğruları ve gerçekleri dile getirmekten kesinlikle çekinmediği ve muteber kaynak olarak es-Sünen adlı eserinin bazı alimlerce hadis ilminde Buhârî ve Müslim’in Sahih’inden sonra gelen üçüncü bir kaynak olduğu müşahede edilmiştir. İmam Nesâî’nin hadis ilminin yanı sıra fıkıh ilminde de söz sahibi olduğu; nikah, alışveriş ve ziynet hususunda genelde cumhur ulemayla aynı düşünceleri taşıdığı, ancak bazı hususlarda orijinal ve isabetli görüşlerinin bulunduğu bu çalışmayla tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İslam Hukuku, Nesâî, es-Sünen, Nikâh, Alışveriş, Ziynet

Kaynakça

• Abdülmün'im, Mahmud Abdurrahman. Mu'cemü'l-mustalahât ve'l-elfazü'l-fıkhiyye. Kahire: Daru’l-Fazilet, ts.
• Asker, Ahmed b. Salih b. Ahmed. Fıkhu’l-İmâm en-Nesâî fî Sünenihi’s-Suğrâ. Riyad: Câmiatü’l-İmam Muhammed b. Suûd el-İslâmî, Yüksek Lisans Tezi, 2012.
• Atar, Fahrettin. “Nikâh”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 33/112-117. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
• Atar, Fahrettin. “Tedbir”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40/258-259. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
• Aybakan, Bilal. “Sarf”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 36/137-140. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• Azîmâbâdî, Ebü’t-Tayyib Muhammed Şemsü’l-Hak b. Emîr Alî ed-Diyânüvî. Avnü’l-maʿbûd. Beyrut: Dâru’l-kütübü’l-ilmiye, 1994.
• Bardakoğlu, Ali. “Bey’”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 6/13-19. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
• Bardakoğlu, Ali. “Köpek”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 26/251-252. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Beşer, Faruk. “Süslenme”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/178-180. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
• Bilmen, Ömer Nasuhi. Hukuk-ı islamiyye ve ıstılahat-ı fıkhiyye kamusu. 8 Cilt. İstanbul: Bilmen Yayınevi, ts.
• Cezîrî, Abdurrahman. Kitâbü’l-Fıkh alâ Mezâhibi’l-Erbe’a. 4. Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Çeker, Orhan. “Bikr. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 6/151. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
• Çeker, Orhan. Fıkıh Dersleri. 10. Baskı. Konya: Tekin Kitabevi, 2018.
• Çolak, Abdullah. İslâm Aile Hukuku. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2018.
• Demirci, Kürşat. “Helâl”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 17/173-175. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
• Ebû Zehv, Muhammed. el-Hadîs ve’l-muhaddisûn. Beyrut: y.y., 1984.
• Esen, Hüseyin. “Zina. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/444-445. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
• İbn Âbidîn, Muhammed Emin. Reddu’l-muhtâr. İstanbul: Kahraman Yayınları, 1984.
• İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekir Abdullah b. Muhammed. el-Musannef fî’l-ehâdîs ve’l-‘âsâr. nşr. Kemal Yûsuf el-Hût. Beyrut: y.y., 1409.
• İbn Hallikân, Ebü’l-Abbâs Şemsüddîn Ahmed b. Muhammed b. İbrâhîm b. Ebî Bekr. Vefayâtü’l-a’yân. nşr. İhsan Abbâs. Beyrut: y.y., 1978.
• İbn Kayyım el-Cevziyye, Şemsüddîn Ebû Abdillâh Muhammed b. Ebî Bekr. İ’lâmü’l-muvakkı’în. nşr. M. Muhyiddîn Abdülhamîd. Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, 1987.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbuddîn Ömer el-Kureşî. el-Bidâye ve’n-Nihâye. Beyrut: y.y., 1977.
• İbn Kudâme, Muvaffakuddîn Ebû Muhammed Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd. el-Muğnî. 10 Cilt. Kahire: Mektebetü’l-Kahire, 1968.
• İbn Rüşd, Muhammed b. Ahmed. Bidâyetü’l-müctehid. Kahire: Mektebetü’l-Külliyyeti’l-Ezheriyye, 1966.
• Kandemir, M. Yaşar. “Nesâî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32/563. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
• Kandemir, M. Yaşar. “Sünen”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/147. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
• Köktaş, Yavuz. Ana Hatlarıyla Ahkâm Hadisleri. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2016.
• Köse, Saffet. “Hîle”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 18/28-29. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
• Kur’ân-ı Kerîm Meâli. çev. Halil Altuntaş - Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2011.
• Makdisî, Bahâuddîn Abdurrahmân b. İbrâhim. el-Udde şerhu’l-Umde. Beyrut: Daru’l-Fikr, ts.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. el-Câmiʿu’s-sahîh. nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâs, ts.
• Nesâî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb b. Ali. es-Sünen. nşr.
• Abdülfettah Ebû Gudde. 8 Cilt. Halep: Mektebü’l-Matbûâti’l-İslâmiyye, 1986.
• Nevevî, Muhyiddin Şeref b. Yahya. el-Minhâc şerhu Sahîhi Müslim. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâs, 1972.
• Özen, Şükrü. “Musarrat”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 31/240-241. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
• Özen, Şükrü. “Velâ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 43/11-15. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
• Remlî, Şemsüddîn Muhammed b. Ebi’l-Abbâs Ahmed b. Hamza b. Şihâbiddîn. Nihâyetü’l-muhtâc ilâ şerhi’l-Minhâc. Beyrut: Daru’l-Fikr, 1984.
• Reşûdî, Ali b. Fahd b. Abdullah. Fıkhu’l-İmâm en-Nesâî fî Sünenihi’s-Suğrâ. Riyad: Câmiatü’l-İmam Muhammed b. Suûd el-İslâmî, Yüksek Lisans Tezi, 2012.
• Safedî, Ebû Abdullah Muhammed b. Abdurrahmân. Rahmetü’l-ümme fî ihtilâfi’l-eimme. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1987.
• Serahsî, Ebû Bekir Muhammed b. Ahmed. el-Mebsûd. 30 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2001.
• Şâkir Reşîd, Hîzumh. “Fıkhu’l-İmâm en-Nesâî min hılâli Sünenih”. Mecelletü Külliyyeti’l-Ulûmi’l-İslâmiyye 43/2 (Eylül 2015), 165-212. https://doi.org/10.51930/jcois.2015.43.%25p.
• Şevkâni Muhammed b. Ali b. Muhammed. Neylü’l-evtâr. 8 Cilt. Mısır: Dâru’l-Hadîs, 1993.
• Ünal, Halit. “Arâyâ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 3/337. İstanbul: TDV Yayınları, 1991.
• Ünver, Mustafa. “Nesâî, Tefsiri ve Tefsirdeki Metodu”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6 (Samsun 1992), 193-205.
• Veşmî, Abdülaziz bin Abdullah. Fıkhu’l-İmâm en-Nesâî fî Sünenihi’s-Suğrâ. Riyad: Câmiatü’l-İmam Muhammed b. Suûd el-İslâmî, Yüksek Lisans Tezi, 2013.
• Yavuz, Yunus Vehbi. “İpek”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi 22/365-366. Ankara: TDV Yayınları, 2020.
• Zehebî, Ebû Abdullah Şemseddin Muhammed b. Ahmed b. Osman. Tezkiratu’l-huffaz. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2012.