TURİZM GELİRLERİ VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: SEÇİLİ ÜLKELER ÖRNEĞİ

Yıl 2021, , 429 - 444, 30.11.2021

Zeynep Köse Gözde Tuğan Meral

https://doi.org/10.11616/asbi.1022549

Öz

Turizm faaliyetleri döviz kazandırıcı etkisiyle ödemeler dengesi açığını azaltmakta, yarattığı istihdam olanaklarıyla işgücüne katılımı artırmakta, ilişkili sektörlerde talebi canlandırıcı rol üstlenmektedir. Bahsi geçen bu faktörler, turizm ihracatçısı ülkeler açısından ekonomik büyüme üzerinde pozitif etki yaratmaktadır. Bu çalışma kapsamında, 2019 yılında en fazla turizm geliri elde eden ilk 15 ülkede (ABD, İspanya, Fransa, Tayland, İngiltere, İtalya, Avustralya, Almanya, Japonya, Makao, Çin, Hong Kong, Hindistan, Kanada ve Türkiye) 2005-2019 yılları arasında GSYH ile turizm geliri ve döviz kuru arasındaki ilişki Pedroni Eşbütünleşme Testi ile analiz edilmiştir. Eşbütünleşme testi sonucuna göre değişkenler arasında uzun dönemli ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ardından yapılan FOLS ve DOLS katsayı tahmini sonucuna göre, turizm gelirinde meydana gelen %1’lik değişim GSYH’yi %17,832 artırırken; kurda meydana gelen %1’lik değişim GSYH’yi 2,96 birim artırmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Turizm Geliri, Ekonomik Büyüme, Döviz Kuru.

Anahtar Kelimeler

Turizm Geliri, Ekonomik Büyüme, Döviz Kuru.

Kaynakça

• Adeleke, B. O., (2008). Peace and Tourism in Nigeria. https://www.responsibletravel.org/docs/Peace%20and%20Tourism%20in%20Nigeria.pdf (12.03.2021)
• Antonakakis, N., Dragouni, M. ve Filis, G. (2015), “How Strong is the Linkage Between Tourism and Economic Growth in Europe?” Economic Modelling, 44, s. 142–155.
• Asteriou, D. ve Hall, S. G. (2007). A Modern Approach Using Eviews And Microfit. Revised Edition, Palgrave McMillan, New York.
• Balaguer, J. ve Cantavella-Jorda, M. (2002). Tourism As A Long-Run Economic Growth Factor: The Spanish Case. Applied Economics, 34(7), s. 877-884.
• Bozkurt E. ve Topçuoğlu Ö. (2013). Türkiye’de Ekonomik Büyüme Ve Turizm İlişkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 7, s. 92-105
• Brau, R., Lanza, A. ve Pigliaru, F. (2007). How Fast Are Small Tourism Countries Growing? Evidence From The Data For 1980–2003. Tourism Economics, 13(4), s. 603 –613.
• Brida, J. G. ve Pulina, M. (2010a), A Literature Review On The Tourism-Led Growth Hypothesis. Centro Rıcerche Economıche Nord Sud, http://crenos.unica.it/crenos/sites/default/files/WP10-17.pdf
• Brida, J. G. Ve Risso, W. A. (2010b). Tourism as a determinant of long-run economic growth. Journal of Policy Research in Tourism, Leisure and Events, 2, s. 14-28.
• Brida, J. G., Cortes-Jimenez, I. ve Pulina, M. (2014). Has The Tourism-Led Growth Hypothesis Been Validated? A Literature Review. Current Issues in Tourism, 19(5), s. 394-430.
• Eugenio-Martín, J. L., Morales, N. M. ve Scarpa, R. (2004). Tourism And Economic Growth İn Latin American Countries: A Panel Data Approach. Fondazione Eni Enrico Mattei Working Paper Series No. 26.
• Eurostat. (2018). Tourism Industries Employment. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Tourism_industries_-_employment&oldid=475662#The_tourism_industries_employ_over_13_million_people_in_the_EU (13.03.2021)
• Gunduz, L., ve Hatemi-J, A. (2005). Is The Tourism-Led Growth Hypothesis Valid For Turkey? Applied Economics Letters, 12, s. 499–504.
• Güvenek, B. ve Alptekin, V. (2010), Enerji Tüketimi ve Büyüme İlişkisi: OECD Ülkelerine İlişkin Bir Panel Veri Analizi, Enerji, Piyasa ve Düzenleme, 1(2), s. 172-193.
• Foo, L.-P., Chin, M.-Y., Tan, K.-L., Phuah, K.-T. (2020). The impact of COVID-19 on tourism industry in Malaysia. Current Issues in Tourism, 1–5.
• Hoque, A., Shikha A.,F., Hasanat, M.W., Arif, I., Hamid, A.B.A. (2020). The effect of coronavirus (COVID-19) in the tourism industry in China. Asian Journal of Multidisciplinary Studies, 3(1), 52-58.
• Im, K.S, M.H. Pesaran ve Y. Shin (2003), Testing For Unit Roots In Heterogeneous Panels, Journal of Econometrics, 115, s.53–74
• Ivanov, S. H. ve Webster, C. (2013). Tourism's Contribution to Economic Growth: A Global Analysis For The First Decade of The Millennium. Tourism Economics, 19(3), s. 477-508.
• Jasinski, M. (2019). The Impact Of International Tourism on The EU Small States. Occasional Papers, 03.
• Katircioglu, S. T. (2009). Tourism, Trade, And Growth: The Case Of Cyprus. Applied Economics, 41, s.2741–2750.
• Kızılkaya, O., Sofuoğlu, E. ve Karaçor, Z. (2016). Türkiye’de Turizm Gelirleri-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Ardl Sınır Testi Yaklaşımı. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), s.203-215 .
• Kök, R., İspir, M.S. ve Arı, A.A. (2010), Zengin Ülkelerden Azgelişmiş Ülkelere Kaynak Aktarma Mekanizmasının Gerekliliği ve Evrensel Bölüşüm Parametresi Üzerine Bir Deneme, http://kisi.deu.edu.tr/recep.kok/Zengin_ispir.pdf
• Lanza, A., Temple, P. ve Urga, G. (2003). The Implications of Tourism Specialisation in The Long Run: An Econometric Analysis For 13 OECD Economies. Tourism Management, 24, s.315-321.
• Lee, C. C. ve Chang, C. P. (2008). Tourism Development and Economic Growth: A Closer Look at Panels. Tourism Management, 29, s.180-192.
• Levin, A., C. Lin, ve C.J. Chu (2002), Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic And Finite Sample Properties, Journal of Econometrics, 108, s. 1–24.
• Lyulyov, O., Us, Y., Pimonenko, T., Kwilinsk i, A., Vasylieva, T., Dalevska, N., Polcyn, J., Boiko, V. (2020). “ The link between economic growth and tourism: covid-19 impact” Proceedings of the 36th International Business Information Management Association (IBIMA), Granada, Spain.
• Nazlıoğlu. Ş. (2010). Makro iktisat politikalarının tarım sektörü üzerindeki etkileri: gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için bir karşılaştırma. Yayınlanmış doktora tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri. (erişim tarihi 03.04.2019)
• Nowak, J.-J. Sahli, M., ve Corte´s-Jime´nez, I. (2007). Tourism, Capital Good Imports And Economic Growth: Theory and Evidence For Spain. Tourism Economics, 13(4), s.515–536.
• Oh, C. (2005) The Contribution of Tourism Development to Economic Growth in The Korean Economy, Tourism Management, 26(1), s.39–44.
• Ongan, S. Ve Demiröz, D. M. (2005). The Contribution of Tourism to The Long-Run Turkish Economic Growth. Ekonomicky Casopis. (Journal of Economics), 53(9), s.880–894.
• Panahi, H., Mamipour, S. Ve Nazari K. (2015). Tourism and Economic Growth: A Time-Varying Parameter Approach. Anatolia: An International Journal of Tourism and Hospitality Research, 26(2), 173-185
• Papanikos, G.T.(2020). The Impact of the Covid-19 Pandemic on Greek Tourism, Athens Journal of Tourism, 7(2), 87-100
• Pedroni, P. (2001), Purchasing Power Parity Tests in Cointegrated Panels, Department of Economics Working Papers, Department of Economics, No 2001-01, Williams College
• Pedroni, P. (2000), Fully-Modified OLS for Heterogeneous Cointegrated Panels, Advances in Econometrics, 15, s.93-130.
• Pérez-Rodríguez, J. V., Ledesma-Rodríguez, F., ve Santana-Gallego, M. (2015). Testing Dependence Between GDP and Tourism’s Growth Rates. Tourism Management, 48, s.268–282.
• Salawu, M. K. (2020). Tourism and Economic Growth in African Largest Economy. Eurasian Journal of Economics and Finance, 8(2), s.68-84
• Škare, M., Soriano, D. R., & Porada-Rochoń, M. (2020). Impact of COVID-19 on the Travel and Tourism Industry. Technological Forecasting and Social Change, 120469.
• The World Bank. (2021). International Tourism, Receipts (% Of Total Exports), https://data.worldbank.org/indicator/ST.INT.RCPT.XP.ZS (11.03.2021)
• TÜRSAB. (2021). Turizm Gelirleri, https://www.tursab.org.tr/istatistikler-icerik/turizm-geliri (11.03.2021)
• United Nations World Tourism Organization (UNWTO). (2021). Tourism Direct Gross Domestic Product (Tdgdp), https://www.unwto.org/statistic-data-economic-contributin-of-tourism-and-beyond (11.03.2021).