DİJİTAL EKONOMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ ÜZERİNE ETKİSİ: AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ İÇİN BİR İNCELEME

Yıl 2021, Cilt: 21 Sayı: 2, 55 - 78, 30.07.2021

Çiğdem Koşar Taş Sibel Örk Özel Dilek Veysikarani

https://doi.org/10.11616/basbed.vi.896953

Cited By: 1

Öz

Sürdürülebilir kalkınma ve dijital ekonomi, son yıllarda sıklıkla kullanılan kavramların başında gelmektedir. Dijital ekonomi kavramının sürdürülebilir kalkınmayı etkileyen unsurlardan biri olduğu bilinmektedir. Bu nedenle bu iki kavram arasındaki ilişkiyi çeşitli yönleri ile ortaya koymak gerekmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, AB üyesi ülkeler için dijital ekonomi göstergelerinin, sürdürülebilir kalkınma hedefleri üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Bu amaçla AB üyesi ülkeler için sürdürülebilir kalkınmayı temsilen “Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Endeksi” ve dijital ekonomiyi temsilen ise “Dijital Ekonomi ve Toplum Endeksi” ele alınmıştır. Sürdürülebilir kalkınma endeksine ait 17 hedef, faktör analizine tabi tutulmuş ve dört faktöre indirgenerek analize dahil edilmiştir. Yapılan yatay kesit regresyon analizi ile sürdürülebilir kalkınma hedefleri ile ilgili çeşitli modeller kurulmuş ve anlamlı modeller yorumlanmıştır. Analiz sonucunda özellikle işletmelerin dijital teknoloji entegrasyonunun sürdürülebilir kalkınmayı pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dijital Ekonomi, Sürdürülebilir Kalkınma, Faktör Analizi, Regresyon Analizi

Kaynakça

• Albayrak, A. S. (2006). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Alpar, R. (2017). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler, 5. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Altun Ada, A. (2011). Kümeleme Analizi ile AB Ülkeleri ve Türkiye’nin Sürdürülebilir Kalkınma Açısından Değerlendirilmesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29, s.1-11.
• Asadova, S. (2019). Dijitalleşmenin Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları Üzerinde Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerinde Bir Araştırma, 8. Türkiye Lisansüstü Çalışmalar Kongresi Bildiriler Kitabı – II, s.209-226.
• Ay, S. (2017). Sürdürülebilir Kalkınmayı Ölçmek: Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme, PARADOKS Economics, Sociology and Policy Journal, 13(Özel Sayı: 1), s.85-100.
• Castellacci, F. ve Tveito, V. (2018). Internet Use and Well-Being: A Survey and A Theoretical Framework, Research Policy, 47(1), s.308-325.
• Çelik, Y. (2006). Sürdürülebilir Kalkınma Kavramı ve Sağlık, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 9(1), s.19-37.
• Çemrek, F. ve Bayraç, H. N. (2013). Sürdürülebilir Kalkınma Skorunun Hesaplanması, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), s.131-152.
• De Kruijf H.A. ve Van Vuuren D.P. (1998). Following Sustainable Development in Relation to the North-South Dialogue: Ecosystem Health and Sustainability Indicators, Ecotoxicology and Environmental Safety, 40, s.4-14.
• Dikkaya, M. ve Aytekin, İ. (2019). Bilgi İletişim Teknolojileri ve Dijital Ekonomi: Avrupa Birliği ve Türkiye Arasında Bir Karşılaştırma, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(3), s.1279-1299.
• Doğruel Anuşlu, M. ve Fırat, S. (2020). Ülkelerin Endüstri 4.0 Seviyesinin Sürdürülebilir Kalkınma Düzeylerine Etkisinin Analizi, Endüstri Mühendisliği, I. EİM Kongresi, s.44-58.
• European Commission, (2020). Digital Economy and Society Index (DESI) 2020 Thematic chapters, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/qanda_20_1022, (Erişim Tarihi: 27.02.2021).
• Güriş, S. ve Astar, M. (2015). Bilimsel Araştırmalarda SPSS ile İstatistik, 2. Basım, İstanbul: Der Kitabevi.
• Hair, J. F. Jr., Black W. C., Babin B. J. ve Anderson, R. E. (2014). Multivariate Data Analysis, 7th Edition, England: Pearson.
• Harris, J. M. (2000). Basic Principles of Sustainable Development, Global Development and Environment Institute Working Paper 00-04, Tufts University.
• Hegyes E. G., Csapó, I. ve Farkas, M. F. (2017). Some Aspects of Digitalization and Sustainability in The European Union, Journal of Management, 36(2), s.37–46.
• Jovanovic, M., Dlacic, J. ve Okanovic, M. (2018). Digitalization and Society’s Sustainable Development – Measures and Implications, Zbornik Radova Ekonomskog Fakulteta u Rijeci, 36(2), s.905-928.
• Kalaycı, Ş. (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Konu, A. (2020). Sürdürülebilir Kalkınma ve Dijital Ekonomi İlişkisi: AB Ülkeleri için Bir Araştırma, Akademik İncelemeler Dergisi, 15(2), s.655-678.
• Mastar Özcan, P. (2016). Dijital Ekonominin Vergilendirilmesinde Karşılaşılan Sorunlar: Beps 1 No’lu Eylem Planı Kapsamında Bir Değerlendirme, Electronic Journal of Vocational Colleges, 6(2), s.73-82.
• Meadowcroft, J. (1997). Planning, Democracy and the Challenge of Sustainable Development, International Political Science Review, 18(2), s.167–190.
• Mesenbourg, T. L. (2001). Measuring the Digital Economy, US Bureau of the Census, Suitland, MD, https://www.census.gov/content/dam/Census/library/workingpapers/2001/econ/umdigital.pdf, (Erişim tarihi: 12.02.2021).
• Mirghaderi, S. H. (2020). Using an Artificial Neural Network for Estimating Sustainable Development Goals Index, Management of Environmental Quality: An International Journal, 31(4), s.1023-1037.
• Moffatt, I., Hanley, N. ve Gill, J. P. (1994). Measuring and Assessing Indicators of Sustainable Development for Scotland: A Pilot Survey, International Journal of Sustainable Development and World Ecology, 1(3), s.170-177.
• Nagy, S. (2017). Digital Economy and Society – A Cross Country Comparison of Hungary and Ukraine, Visnyk Natsionalnogo Tekhichnogo Universytetu Kharkivskyj Politekhnichnyj Instytut Ekonomichni Nauky, 46(1267), s.174-179.
• OECD, (2015a). OECD Digital Economy Outlook, https://www.oecd-ilibrary.org/science-and-technology/oecd-digital-economy-outlook-2015_9789264232440-en, (Erişim Tarihi: 23.02.2021).
• OECD, (2015b). Addressing the Tax Challenges of the Digital Economy, Action 1, 2015 Final Report. Paris: OECD Publishing, http://www.oecd.org/ctp/addressing-the-tax-challenges-ofthe-digital-economy-action-1-2015-final-report-9789264241046-en.htm, (Erişim Tarihi: 24.02.2021).
• Özmehmet, E. (2008). Dünyada ve Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Yaklaşımları, Yaşar Üniversitesi Dergisi, 3(12), s.1853-1876.
• Saraç, B. ve Alptekin, N. (2017). Türkiye’de İllerin Sürdürülebilir Kalkınma Göstergelerine Göre Değerlendirilmesi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(1), s.19-49.
• Stavytskyy, A., Kharlamova, G. ve Stoica, E. A. (2019). The Analysis of the Digital Economy and Society Index in the EU, Baltic Journal of European Studies, 9(3), s.245–261.
• Tatlıdil, H. ve Ünal, E. (2010). Türkiye için Sürdürülebilir Kalkınma Skoru Geliştirilmesi, TİSK Akademi, 5(9), s.44-63.
• Tapscott, D. (1996). The Digital Economy: Promise and Peril in the Age of Networked Intelligence, McGraw-Hill, New York.
• Tıraş, H. H. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre: Teorik Bir İnceleme, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), s.57-73.
• TÜİK, Sürdürülebilir Kalkınma Göstergeleri, 2010-2019, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Sustainable-Development-Indicators-2010-2019-37194, (Erişim Tarihi: 24.02.2021).
• UNDESA, The 17 Goals, https://sdgs.un.org/goals, (Erişim Tarihi: 24.02.2021).